Prabuddha Jivan 2015 08 Jain Dharm ane Anya Dhrmni Aavashyak Kriyao Visheshank

SR No.: 526085
Original Sutra Author: N/A
Author: Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2015
Total Pages: 172
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 3 MB

Page 59

ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૫ પ્રબુદ્ધ જીવન જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક પ્રષ્ઠ ૫૯
જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકકિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકક્રિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકક્રિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકક્લિાઓ વિશેષાંક
ૐ ભગવંતો વિના નથી તો ધર્મની સ્થાપના, અને નથી તો તત્ત્વની આશ્રવ કરી લે છે. તે અતિક્રમણ છે. સામાયિક-વ્રતાદિ લઈને જીવ હું ૬ સ્થાપના અને તત્ત્વના પાયા વિના ધર્મ જ ચાલે તેમ નથી. સર્વજ્ઞ સંવર ભાવમાં રહે છે. છતાં પણ ત્રણેય યોગો વ્રતપચ્ચખાણની ૬ હે ભગવંતો સર્વપ્રથમ તત્ત્વજ્ઞાનની સ્થાપના કરે છે. તેની અંતર્ગત જ મર્યાદા તોડીને બહાર જતા રહે અને પાપ-અશુભકર્મનું સેવન કરાવી છે દ્રવ્યાનુયોગાદિ સર્વ અનુયોગનો સમાવેશ થઈ જાય છે. ત્રિપદીનું દે તે અતિક્રમણ છે. દા. ત. દર્શન કરતા-દૃષ્ટિ બીજી તરફ જાય છે
સમગ્ર તત્ત્વજ્ઞાન એમાં છે અને એના વડે જ સિદ્ધાન્તોનું સ્વરૂપ અને તરત જ ખરાબ વિચાર આવી જાય. ત્રિમોહીની પ્રતિજ્ઞા કરીને 3 કે નિર્ધારિત થાય છે. બસ તે સિદ્ધાન્તો મુજબનું આચરણ ધર્મ છે. જિનાલયમાં પ્રવેશ કર્યો હોવા છતાં પણ પ્રતિજ્ઞા તૂટી જાય છે અને મેં કે ધર્મ આચાપ્રધાન છે, જ્યારે સિદ્ધાન્તો તત્ત્વજ્ઞાન સ્વરૂપે છે માટે યોગો મર્યાદા તોડીને બહાર જઈને અશુભ આશ્રવ કરાવી દે છે તે કે પ્રથમ એવા સિદ્ધાન્તોની સમજણ સ્પષ્ટ કરી લેવી. ચરમસત્યાત્મકતા અતિક્રમણ છે. સામાયિક લઈને બેઠા, કરેમિ ભંતેના પાઠ સૂત્રથી 8 શું સિદ્ધાન્તોની કેવી છે તેનો ખ્યાલ આવી જશે. તેમાં જે આજ્ઞાપ્રધાન મન-વચન-કાયા (મળાં, વાયા-I9or) વડે ન જેમ, ન રમિ ? ક છે તેમને તારવીને તે મુજબનું આચરણ કરવું તે ધર્મ છે. એ માટે એવી અઢારેય પાપો સેવવાની પ્રવૃત્તિ જાતે કરીશ નહીં, બીજા પાસે કે હું જ ‘કાળા ધો’નો નિર્દેશ છે.
કરાવીશ નહીંની પ્રતિજ્ઞા-પચ્ચખાણ કરી લીધા પછી પણ હું ચોવીસ તીર્થકર ભગવંતોની ઉપાસના કરવાના પ્રકારો અનેક સામાયિકની ૨ ઘડીની ૪૮ મિનિટના નાના સમયગાળા દરમ્યાન હ્યું છે. દર્શન કરવા રૂપે, પૂજા કરવા રૂપે, તેમના નામોનું સ્મરણ- પણ ત્રણેય યોગો અથવા બે અથવા એક યોગ પ્રતિજ્ઞાની મર્યાદા હું રટણ-જાપ કરવા રૂપે, ધ્યાન કરવા રૂપે, તેમના વચન-તત્ત્વના તોડીને, મર્યાદા ઓળંગીને વિપરીત દિશામાં જાય-તે ક્રિયા પ્રવૃત્તિ છે ૐ અભ્યાસ સ્વાધ્યાય રૂપે, તેમની આજ્ઞાના પાલન-આચરણ રૂપે એમ અતિક્રમણની છે, તેનો ખ્યાલ આવી જતા એ જ યોગોને પાછા ફેં
અનેક સ્વરૂપે છે. સ્તવના શબ્દ તેમના ગુણગાન ગાવા અથવા વાળીને આત્મા પાસે લાવવાની ક્રિયા-પ્રવૃત્તિ કરવી તેને પ્રતિક્રમણ શું ગુણોનું સ્મરણ કરવું અથવા ગુણ સ્વરૂપનું ધ્યાન ધરવું આદિ અનેક કહેવાય છે. રાત્રી કાળ દરમ્યાન થયેલા અતિક્રમણથી બચવા પરોઢિયે $ સ્વરૂપે ચોવીસ જિનની સ્તવના પ્રતિદિન કરવા જેવું આવશ્યક છે. કરાતું રાઈ પ્રતિક્રમણ અને દિવસ દરમ્યાન થતી બધી જ ૬ કે અવશ્ય આચરણીય છે.
અશુભાશ્રયની અઢારેય પાપોની ક્રિયા પ્રવૃત્તિથી બચવા માટે દિવસના કે ક વાંદણા-વંદન-ગુરુવંદન
અંતે કરાતું તે દેવસિય પ્રતિક્રમણ છે. આવી રીતે પાંચ પ્રકારના દેવતત્ત્વની ઉપાસના પછી ગુરુતત્ત્વની ઉપાસના અગત્યની છે. પ્રતિક્રમણો કાળાવધિ પ્રમાણે છે. હું જિનાલયની બાજુમાં જ ઉપાશ્રય-આરાધના ભવનની વ્યવસ્થા હોય
૫. સંવત્સરી પ્રતિક્રમણ છે. માટે જિન-દર્શન-પૂજા-જાપ-ધ્યાનાદિ રૂપે આરાધના-ઉપાસના
૪. ચોમાસી પ્રતિક્રમણ
૩. પક્ષ્મી પ્રતિક્રમણ | શુ કર્યા પછી ઉપાશ્રયમાં આવીને ગુરુની ઉપાસના કરવાની હોય છે.
૨. દેવસિ પ્રતિક્રમણ ૐ ગુરુ વિના જ્ઞાનની પ્રાપ્તિ થતી નથી. જ્ઞાન તેમની પાસેથી મેળવવા ૧.રાઈ પ્રતિક્રમણ નું પ્રથમ નમ્ર વિનમ્ર બનવું જરૂરી છે. એ માટે વંદનની ક્રિયા પ્રવૃત્તિ દરરોજ સવાર-સાંજ અવશ્ય કરવા યોગ્ય તે રાઈ-દેવસી હું છે. ગુરુ વંદન કરવું આવશ્યક જ છે. અવશ્ય કરણીય છે. જિનવાણી પ્રતિક્રમણ છે, જ્યારે પંદર દિવસના પખવાડિયે કરાતું તે પખી છું હું શ્રવણ કરવી એ કર્તવ્ય છે. નિત્ય પ્રવચન શ્રવણ કરવાથી શ્રાવકપણું પ્રતિક્રમણ છે અને ચાર મહિને ૧૦ દિવસે કરાતું ચોમાસી પ્રતિક્રમણ ૩ છે. પ્રવચન શ્રવણ કરવા આવનાર પ્રથમ ગુરુવંદન કરીને જ ઉપદેશ છે. જ્યારે સંવત વર્ષ = ૧૨ મહિના = ૩૬૦ દિવસે વર્ષાન્ત કે નદૈ શ્રવણ કરે. ગુરુને વંદન કરનાર પછીથી ગુરુની વૈયાવચ્ચ-સેવા કરાતું તે સંવત્સરી પ્રતિક્રમણ છે. અઢાર પાપસ્થાનકોમાં પ્રથમના
પાંચ પાપો હિંસાદિ દ્રવ્ય પાપો છે. તેમાં જીવ હિંસા, અસત્ય- હું પ્રતિક્રમણ
મૃષાવાદ-જૂઠ, ચોરી આદિના પાપો છે અને ૬ ક્રોધથી ૧૨મે હૈ છે અતિક્રમણ વડે ઘણાં પાપો લાગે છે. પાપકર્મો આત્મા સાથે કલહ સુધીના પાપો સ્વભાવજન્ય પાપો છે. વચન યોગના વાચિક બંધાય છે. જીવાત્મા કર્મો વડે લેપાય છે.
પાપો ૧૩મે અભ્યાખ્યાન થી ૧૭મે માયામૃષાવાદ સુધીના ૫ ? મન-વચન-કાયાના ત્રણેય યોગો વડે ન કરવાના અઢારેય પાપો પાપસ્થાનો છે. ભાષા બોલવાના શબ્દોમાં અવિવેક વડે એવા પણ ૬ કરતી-આચરતી વખતે કાશ્મણવર્ગણાના પુદ્ગલ પરમાણુઓનો પાપાચારોના દોષોનું સેવન થઈ જાય છે. જ્યારે અઢારમે મિથ્યાત્વ ;
જત્થો આત્મ પ્રદેશોમાં આશ્રવરૂપે આવે છે. આત્મા મન-વચન- શલ્યનું પાપસ્થાન ત્રણેય યોગો વડે સેવાતું હોય છે. આ અઢારેય કાયાના ત્રણેય યોગો વડે ન આચરવા-કરવાની ક્રિયા-પ્રવૃત્તિમાં પાપસ્થાનો આત્મામાં કાર્મણવર્ગણાના પુદ્ગલ પરમાણુઓનો જથ્થો હું રે પોતાના યોગો અને શક્તિ વાપરી લે છે અને અઢારેય પાપોનું ખેંચીને લાવતા હોવાથી અશુભાશ્રવ સ્વરૂપ છે એટલે જ અતિક્રમણની ?
કે જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષક 9 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક
છે સુશ્રુષા કરે.
જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ૬ જેતા