Prabuddha Jivan 2015 08 Jain Dharm ane Anya Dhrmni Aavashyak Kriyao Visheshank

SR No.: 526085
Original Sutra Author: N/A
Author: Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2015
Total Pages: 172
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 3 MB

Page 56

પૃષ્ઠ ૫૬
પ્રબુદ્ધ જીવન જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ૨૦ ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૫
ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક કિયાઓ વિશેષાંક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષક છ જૈવ ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક કિયાઓ વિશેષક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષક ૬ જૈન
& બીજને હવા, પાણી, પ્રકાશ, ખાતર, જમીન, માટી આદિ બધા દોષોની ક્ષમા યાચના – ‘તસ્સ મિચ્છામિ દુક્કડ' કરીને પછી ૐ સહયોગી નિમિત્તો મળી જાય તો કોઠારમાં પડેલું બીજ કાળાન્તરે સામાયિક લેવા મુહપત્તિનું પ્રતિલેખન કર્યા પછી કરેમિ ભંતેના $ ઝાડ બની જાય છે. એવી જ રીતે ભવી જીવાત્મામાં બીજની જેમ જ પાઠથી સામાયિકની ભીખ પ્રતિજ્ઞા કરવાથી સામાયિક શરૂ થાય છે. $ ભવ્યત્વપણારૂપ યોગ્યતા-પાત્રતા પડી છે. હવે તેને સમ્ય દર્શનની સંવર શરૂ થઈ જાય છે. ત્રિકરણ યોગે સાવદ્ય પ્રવૃત્તિઓ ન કરવા - $ પ્રાપ્તિ થતા જ મોક્ષ નિર્ધારિત થઈ જાય છે. હવે નિર્ધારિત થઈ ન કરાવવા વડે પાપ કર્મોના દ્વારા રોકાઈ જાય છે. જેથી નવા કર્મો શું શું ગયેલા મોક્ષની પ્રાપ્તિ વચ્ચેનું અંતર ઘટાડવામાં વ્રત-વિરતિ- બંધાતા નથી. સઝાય કરું – અર્થાત્ સ્વાધ્યાય કરું નો છેલ્લે આદેશ હું પચ્ચખાણ ખૂબ જ સહકારી બનશે. તેથી જ પાંચમા દેશવિરતિ લઈને સ્વાધ્યાય શરૂ કરનારો સાધક નિર્જરા કરે છે. સ્વ એટલે જ હું ? 3 ગુણસ્થાને આવીને એ સાધક પાપ પ્રવૃત્તિનું પ્રમાણ ઘટાડવા વ્રત- પોતે આત્મા તેનો જ અધ્યાય - અભ્યાસ કરવો – સ્વયં પોતાના જ જે વિરતિ સ્વીકારે છે, તેવી પ્રતિજ્ઞા કરે છે અને પછી પોતાનું જીવન ગુણોનો અભ્યાસ વધારવાની પ્રક્રિયા, તેમજ પોતાના જ સમતાદિ ૩
આરાધક- ઉપાસક બનાવવા માટે ષડાવશ્યકની આચરણાવાળું ગુણોમાં સ્થિર રહેવાની પ્રક્રિયા સમતા યોગ છે. આવા સમતા, હું જીવન જીવે છે. છએ આવશ્યકો રોજિંદા જીવનમાં વણી લઈને ક્ષમા, નમ્રતા, દયા, કરૂણા, સરળતા, સંતોષ, વિનય, શાન્તિ આદિ હૈ ૬ તેવી દિનચર્યા ગોઠવે છે.
અનેક ગુણો છે. જેમ ૧૦૦ ડબ્બાની રેલગાડીમાં સર્વ પ્રથમ એંજિન હું ષડાવશ્યકોની સાંકળ
હોય છે. પહેલા તે જ આવતું દેખાય છે. એમ આત્માના ગુણોના હૈ છએ આવશ્યકો-અવશ્ય કરણીઓને સોનાની સાંકળની જેમ ખજાનામાં અનેક ગુણોમાં સર્વ પ્રથમ સમતા એક એવો ગુણ છે, હૈ હું એક બીજી કડીમાં ગોઠવીને સાંકળ બનાવી છે. પ્રરૂપક સર્વજ્ઞ જે આત્માને સમભાવમાં રાખે છે. એવી રીતે બધા જ ગુણો પોત- કે ભગવન્તોએ ભાવ-કરૂણા લાવીને જગતના સર્વ જીવોના કલ્યાણાર્થે પોતાના સ્વભાવમાં આત્માને રાખે છે. આવા સમતાદિ ભાવો જ
આ છે આવશ્યકોનું એવું સુંદર આયોજન કર્યું છે, એક-બીજાની આત્મરમણતામાં રાખનારા આત્માનુભૂતિ સાધકને સારામાં સારી હું સાથે ગોઠવીને આપ્યા છે કે જેથી પ્રત્યેક સાધક સંવર નિર્જરા બન્ને કરાવી શકે છે. સ્વના ભાવનો જ અભ્યાસ કરવો. practice કરવી. $ સ સાધી શકે. બન્નેના ફળો મેળવી શકે. છએ છ પ્રકારની આવશ્યકની ફરી ફરી આત્મભાવમાં રમમાણ રહેવું, કારણ કે કર્મોનું જોર પણ
બધી જ ક્રિયાઓ એક તરફ તો સંવર કરાવીને નવા પાપોનું આગમન ઘણું છે. તેમનો ઉદય ફરી ફરી આત્માને ખેંચીને બહિર્ભાવમાં, હું રોકે છે, જેથી નવા કર્મો ન બંધાય અને બીજી તરફ જૂના સંચિત રાગ-દ્વેષાદિ કષાયોની વિભાવદશામાં લઈ જાય છે. જેમ રસ્સી ? ૬ કર્મોનો નાશ કરે. નિર્જરા થાય.
ખેંચની રમતમાં એક વર્ગ જમણી બાજુ ખેંચે તો બીજો વર્ગ ડાબી ૨ ૧. સામાયિક-આત્મા સ્વયં આરંભ-સમારંભની સાવદ્ય હિંસાદિ બાજુ ખેંચે છે. એ વખતે જેની તાકાત વધારે હોય તે જીતે છે. બીજો હૈ બધા જ પાપોની પ્રવૃત્તિનો ત્યાગ કરે અને તે પણ મન-વચન- વર્ગ હારે છે. એવી જ રમત આત્મા અને કર્મોના બે વર્ગમાં ચાલે
કાયાની ત્રણેય પ્રકારની કરણ-કરાવણની પ્રવૃત્તિઓ ન કરવાની છે. આત્મા સ્વ ગુણો સમતા વગેરેમાં રહેવા મથામણ કરે ત્યાં તો મેં કે ભીષ્મ પ્રતિજ્ઞા કરે. આવી પ્રતિજ્ઞા કરાવનાર સૂત્ર “કરેમિ ભંતે’નું કર્મો ઉદયમાં આવીને પોતાનું જોર દેખાડે છે. કર્મો આત્માના હું સુત્ર છે. તે ઉચ્ચારે તેથી સામાયિકની ક્રિયા પ્રારંભ કરે. પોતાના અરિભાવે છે. શત્રુ છે. આત્મ ગુણોના આવરક-આચ્છાદક છે. તેથી હૈિ આત્માને પછી ધ્યાન-સ્વાધ્યાયમાં પ્રવૃત્ત કરે. જેથી આત્મા સ્વયં કર્મો આત્મગુણોથી વિપરીતભાવે વર્તાવનારા છે. દા. ત. આત્મા → રે પોતાના સમતાદિ ગુણોમાં સ્થિર થાય. ‘બાપ સમાડ્ય’ આચારાંગ સમતામાં રહેવા પુરુષાર્થ કરે ત્યાં તો રાગ-દ્વેષાદિ કષાયો ફરીથી 3
સૂત્રના નિર્દેશ પ્રમાણે આત્મા જ સામાયિક છે, અર્થાતુ જ્યારે જ્યારે જોર કરીને આત્માને રાગ-દ્વેષ-કષાયોમાં ખેંચી જાય છે. એમ કરતાં { આત્મા સમભાવની સમતામાં પ્રવર્તે ત્યારે સાચી રીતે–સાચા અર્થમાં આત્મા સ્વ ગુણોનું ભાન ભૂલી જાય છે અને કર્મોદયને બલી પડી હું તે સામાયિક ભાવમાં છે. સદાકાળ નિરંતર આત્મા સમભાવની જાય છે. આવી રીતે સમતાદિ ગુણો તરફ વળીને જે સાધક તેમાં હું હું સમતામાં જ રહે તો તે વધુમાં વધુ સારું. કરેમિ ભંતેના સૂત્રથી સ્થિર થવા જાય છે, અર્થાત્ સામાયિક કરવા જાય ત્યાં તો તેમને મુ પ્રતિજ્ઞા કરી લેવાની સાથે જ સંવર ધર્મ શરૂ થઈ જાય છે. અર્થાત્ મોહનીય કર્મનો ઉદય તેની અવાત્તર પ્રવૃતિઓ પાછો ખેંચે છે. ૐ નવા પાપો થતા-આવતા અટકી જાય છે. કર્મો બંધાતા રોકાઈ કાચા-પોચા તો સામાયિક છોડી જ દે છે, કરવાનું મન જ નથી થતું હૈં 3 જાય છે. રૂરિયાવહી મુદપત્તિ પડિક્લેરળ, સામાયિક ઉચ્ચારવી, ૪૮ અને જબરદસ્તી કરે છે તો સ્વાધ્યાયમાં રહી જ ન શકે. વાતો કરીને, ૬ હું મિનિટ સ્વાધ્યાય કરવો. છેલ્લે સામાયિક પાળવાની.
પંચાત કરીને, ગપ્પા લગાવીને આડી અવળી પ્રવૃત્તિ કરીને સમય આવી રીતે પાંચ તબક્કામાં વહેંચાયેલી સામાયિક લેવાની આ પસાર કરી દે છે અને પ્રભાવનાદિ લેવામાં રાજી થઈને મેં સામાયિક 3 ક્રિયાવિધિમાં પ્રથમ ગમનાગમનની ક્રિયામાં જીવ વિરાધનાદિ કર્યાનો સંતોષ માનીને ચાલી જાય છે.
જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક છ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક
જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ક જૈન