Prabuddha Jivan 2015 08 Jain Dharm ane Anya Dhrmni Aavashyak Kriyao Visheshank

SR No.: 526085
Original Sutra Author: N/A
Author: Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2015
Total Pages: 172
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 3 MB

Page 55

ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૫ પ્રબુદ્ધ જીવન જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક પ્રષ્ઠ ૫૫
હું પોતાના આત્માને પાપ કર્મો વડે બાંધવા નથી માંગતો કારણ કે પાળી આવે. એવી જ રીતે સંવર કરતા આવતા નવા પાપોને હું ૬ ફરીથી પાપપ્રવૃત્તિ કરીને અશુભ કર્મો બાંધશે તો નિશ્ચિત સંસાર અટકાવતો જાય અને જૂના સંચિત કર્મોને પણ ખપાવતો જાય. જેમ તે વધશે, અને ઉદયકાળે પાછા દુઃખો ભોગવવાનો વારો આવશે. નળ બંધ કરવાથી નવું પાણી આવતું અટકે અને જવાનો નળ ચાલુ છે ૐ દુર્ગતિઓમાં ભટકવું પડશે. ભવભ્રમણ વધી જશે. આવી રીતે તો કરવાથી ટાંકામાં પહેલાંનું જે ભરેલું પાણી છે તે નીકળી જાય. છે હું આત્મા ફરી મોક્ષથી વિપરીત દિશામાં જતો રહેશે. અર્થાત્ સંસાર પરિણામે ટાંકો કોરો સૂકાઈ જાય. એવી જ રીતે સંવરની સાધનાથી કે ચક્રમાં ભટકી જશે. અરે ! આ તો આત્માનું ઘણું મોટું નુકશાન થઈ આત્મામાં નવા આવતા પાપ કર્મો અટકી જાય અને નિર્જરા વડે હૈં કે જશે. દીર્ઘ દૃષ્ટિથી સમજી વિચારીને જ બધી જાતના પાપો ફરી ફરી જૂના સંચિત પાપકર્મો ખપી જાય. જેથી આરાધક આત્મા વહેલો હૈં કે ન આચરવાની પ્રતિજ્ઞા કરીને સંવરાચારમાં સ્થિર થઈ જાય તે જ મોક્ષ મેળવી શકે. શું સાચા અર્થમાં સાધક કહેવાય છે.
મોક્ષાર્થી જ સાચો આત્માર્થી છે અને એવી જ રીતે આત્માર્થી જ ક સંવરનું ફળ નિર્જરા
સાચો મોક્ષાર્થી છે. મોક્ષાર્થી હોય અને આત્માર્થી જ ન હોય, અથવા કે હું વિદ્યાર્થી સ્કૂલમાં ભણે અને પરીક્ષા આપી ઉત્તીર્ણ થાય અને આત્માર્થી હોય અને તે મોક્ષાર્થી જ ન હોય તો તે ખરેખર સાચા રે હું આગલા ધોરણમાં જાય. રમતગમતમાં જીત મેળવીને પુરસ્કાર પામે, અર્થમાં આત્માર્થી પણ નથી, અને મોક્ષાર્થી પણ નથી. મોક્ષપ્રાપ્તિના તે વ્યાપારી વ્યાપાર-વ્યવસાયમાં કમાણી કરીને આગળ વધે. આવી લક્ષ્યની દિશામાં આગળ વધવા આત્માર્થી માટે રોજેરોજના રોજિંદા હૈ જે રીતે બધી જ ક્રિયા-પ્રવૃત્તિ જેમ પરિણામલક્ષી છે તેવી જ રીતે સંવરની જીવનની દિનચર્યામાં છએ આવશ્યકોની ક્રિયા રોજેરોજ કરવી ?
( ક્રિયા-પ્રવૃત્તિનું પરિણામ એ નિર્જરા છે. નિર્જરા એટલે કર્મક્ષય. અત્યન્ત અનિવાર્ય છે. કારણ કે આ છએ આવશ્યકો એક તરફ પહેલાં હૈ { આત્મા ઉપર ચોંટેલા કર્મોની રજ આત્મપ્રદેશો ઉપરથી ખરી પડે તો સંવર કરાવે છે. અને બીજી તરફ પરિણામે સારામાં સારી નિર્જરા- 3 કું તેનું નામ નિર્જરા. અને નિર્જરા થવાથી આત્મગુણો પ્રગટ થાય છે. કર્મક્ષય કરાવે છે. આ રીતે ઉભય લક્ષ્યસાધક છએ આવશ્યકો શું $ જ્ઞાન-દર્શનાદિ આત્મગુણોનો પ્રાદુર્ભાવ થાય છે.
આત્મકલ્યાણકારી છે. આ રીતે જ છએ આવશ્યકો મોક્ષદાયક છે. $ કે સંવર-નિર્જરારૂપી કસોટીના પાષાણ ઉપર કસી જોવાથી જે ખરો મોક્ષસાધક છે. માટે જ એ છને અવશ્ય કરવા યોગ્ય આવશ્યકની જ ઉતરે તે જ સાચો ધર્મ છે. જેમ સુવર્ણની પરીક્ષા પણ કસોટી ઉપર કક્ષામાં રાખ્યા છે. કે થાય છે, તેમ ધર્મ પણ સંવર-નિર્જરારૂપી એરણ પણ જે ખરો ઉતરે મોક્ષાર્થી આત્માર્થી સાધક શ્રમણ સાધુ-સાધ્વી પણ છે અને શ્રાવકહું તે જ મોક્ષલક્ષી ધર્મ છે. આત્મધર્મ છે. સર્વજ્ઞ ભગવન્તોએ જીવમાત્ર શ્રાવિકા પણ છે. સાધુ-સાધ્વી મોક્ષમાર્ગરૂપી ચોદ ગુણસ્થાનોના ૬ આત્મકલ્યાણ કરતો મોક્ષ સાધે એ માટે જ સંવર-નિર્જરા પ્રધાન સોપાને ચઢતા છઠ્ઠું-સાતમે ગુણસ્થાને આરૂઢ થઈ ગયા છે. અને શુ ધર્મની સ્થાપના-પ્રરૂપણા કરી છે.
શ્રાવક-શ્રાવિકા ૪થા-પમા ગુણસ્થાને આરૂઢ થઈ ગયા છે. ૪થા É ષડાવશ્યકોની સંવરતા અને નિર્જરતા
ગુણસ્થાને માત્ર સમ્યગદર્શન પામ્યા છે. ભલે હજી વિરતિઆત્મામાં નવા આવતા પાપકર્મોને અટકાવવા-રોકવા એ સંવર પચ્ચખાણ વ્રતાદિ નથી આવ્યા. માટે અવિરતિવાળા- અવિરત હું અને જૂના પહેલાના લાગેલા અશુભ પાપકર્મોને ખપાવવા તેનું સમ્યગ્દષ્ટિ કહેવાય છે. સંવર ધર્મ વ્રત-વિરતિ-પચ્ચખ્ખાણથી થાય છે
નામ નિર્જરા સંવર એ ક્રિયા-પ્રવૃત્તિ પ્રધાન છે. જ્યારે નિર્જરા તેના છે. ભલે ચોથે ગુણસ્થાને અવિરતિ-અવ્રતી હોવા છતાં પણ સૌથી હું 8 પરિણામ સ્વરૂપે છે. ફળ પ્રદાન છે. સાધક જો માત્ર નવા થતા કર્મો મોટો ફાયદો એ છે કે, સમ્યગદર્શનની ઉપલબ્ધિ થવાથી મોક્ષ નિશ્ચિત નમેં અટકાવે, પરન્તુ જૂના સંચિત પાપકર્મો ન ખપાવે તો પણ મોક્ષપ્રાપ્તિ કરી લીધો છે. સમ્યગદર્શન એટલે મોક્ષે જવાનો નક્કી. એમાં બે હું સંભવ જ નથી. એવી જ રીતે કોઈ માત્ર જૂના સંચિત પાપકર્મોની મત નથી. ભલે મોડો જાય કે વહેલો. પણ જશે ચોક્કસ. એમાં શંકાને 9 & નિર્જરા કરે પરંતુ નવા આવતા પાપકર્મોને નજ રોકે તો પણ સ્થાન જ નથી. માત્ર ભવી હોવાથી મોક્ષ નથી મળી જતો. પરંતુ હું
મોક્ષપ્રાપ્તિ સુલભ જ ન બને. કારણ કે નવા થતા પાપકર્મો પણ સમ્યમ્ દષ્ટિ થઈ જવાથી મોક્ષ નિશ્ચિત થઈ જાય છે. જેમ આરક્ષણ ? ૪ આત્મ પ્રદેશો સાથે બંધાઈને જૂના તો થવાના જ છે. તેનો પણ (Reservetion) થવાથી જવાનું વગેરે નિશ્ચિત થઈ જાય છે. એવી ? સંચય તો થવાનો જ છે. એટલે કાળાન્તરે તે પણ ખપાવવા માટે જ રીતે સમ્ય દર્શનની પ્રાપ્તિની સાથે જ મોક્ષની પ્રાપ્તિ પણ નિશ્ચિત છું ૬ છેવટે તો પાછી નિર્જરા જ કરવાની છે. એવો ક્યો ડાહ્યો માણસ થઈ જ જાય છે. ભવ્યત્વપણું તો માત્ર મોક્ષપ્રાપ્તિ યોગ્ય પાત્રતા- ૬ ૨ કાદવમાં પગ ખરડીને પછી આગળ જઈને પગ ધોવા બે બાલટી યોગ્યતા દર્શક છે. હા....આ જીવ ભવી હોવાથી મોક્ષ મેળવવા લાયક હું પાણી ઢોળે? એના કરતાં તો કાદવવાળા ખાડાની બાજુમાંથી સુરક્ષતિ છે. પાત્ર છે. અયોગ્ય નથી, પણ યોગ્ય છે. યોગ્યતા હોવાના કારણે ? હું નીકળી જાય. જેથી ન તો પગ ખરડાય, અને ન તો પગ ધોવાની યોગ્ય છે. જેમ બીજમાં વૃક્ષ બનવાની પાત્રતા છે, યોગ્યતા છે પરંતુ હું
જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિરોષક છ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષક
જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ૬ જેતા