Prabuddha Jivan 2015 08 Jain Dharm ane Anya Dhrmni Aavashyak Kriyao Visheshank

SR No.: 526085
Original Sutra Author: N/A
Author: Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2015
Total Pages: 172
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 3 MB

Page 54

પૃષ્ઠ ૫૪ પ્રબુદ્ધ જીવન જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ૯ ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૫ |
અવશ્ય કરણીય ષડાવશ્યક
'પિંન્યાસ ડૉ. અરુણવિજય મ. { [ આચાર્ય શ્રી સુબોધસૂરિ મહારાજ સાહેબના શિષ્ય પંન્યાસ ડૉ. અરુણવિજયજી મ. સા.એ “ઈશ્વર સૃષ્ટિનો કર્તા છે કે નહીં?” તેવા તત્ત્વજ્ઞાનના ગહન વિષય પર પી.એચ. ડી. કર્યું છે. આ વિષય પર તેમના બે પુસ્તકો ઉપરાંત અધ્યાત્મ અને તત્ત્વજ્ઞાનની ચર્ચા કરતા અનેક પુસ્તકો પ્રકાશિત થયેલા છે. પૂજ્યશ્રી જૈન દર્શન પ્રમાણે કર્મ ફિલોસોફીની બહુ જ સરળ રીતે સમજણ આપે છે. ]
જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક 5 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓવિશેષ
અવશ્ય કરવા યોગ્ય ક્રિયા તે ષડાવશ્યક છે. એવી ૬ પ્રકારની સ્વર્ગની ઉપલબ્ધિ પણ અંતિમ નથી. સ્વર્ગ પ્રાપ્ત થયા પછી પાછું કે ક્રિયાઓ છે. જે પ્રતિદિન અવશ્ય કરવી જ જોઈએ. ૧. સામાયિક, છૂટી જવાનું છે. ત્યાં પણ મૃત્યુ થવાનું નિશ્ચિત જ છે, એટલે સ્વર્ગના ૨. ચઉવિસત્થો – એટલે ૨૪ જિનેશ્વર ભગવંતોની સ્તવના-સ્તુતિ, બધા વૈભવી સુખો પણ એક દિવસ બધા જ છૂટી જવાના છે. ત્યાંથી
૩. વાંદણા-ગુરુવંદન, ૪. પ્રતિક્રમણ, ૫. કાઉસ્સગ્ગ અને ૬. મૃત્યુ પામ્યા પછી ફરી તિર્યંચ ગતિમાં, પશુ-પક્ષીના ભવમાં, અથવા 8 હું પચ્ચખ્ખાણ.
મનુષ્ય ગતિમાં આવીને જન્મ લેવો પડે છે, જ્યાં ફરી દુઃખની પ્રાપ્તિ છે $ સંવર – નિર્જરા પ્રધાન ધર્મ
સંભવ છે. $ ૨. નિર્જરાકારકa ધર્મ ૧ સંવરકારક,
એના કરતાં અતિ ઘણી દીર્ઘદૃષ્ટિથી સર્વજ્ઞ ભગવંતોએ મોક્ષના હું | નવ તત્ત્વોમાં દર્શાવ્યા પ્રમાણે સાધક સર્વ પ્રથમ મોક્ષનું લક્ષ્ય સુખોને જ ચરમકક્ષાના અંતિમ ગણાવ્યા છે. સ્વર્ગના સુખો ભોતિકશું નિર્ધારિત કરે. જ્યાં સુધી મોક્ષપ્રાપ્તિનું લક્ષ્ય જ ન જાગે, ન થાય, પોગલિક-ઋદ્ધિ-સમૃદ્ધિ-વૈભવી છે. દેહાધીન છે, પરાશ્રિત છે માટે હું નિર્ધાર જ ન થાય ત્યાં સુધી તે સાધક જ ન કહેવાય. ‘સિદ્ધિના વિનાશી છે. જ્યારે મોક્ષ સુખ સ્વાધીન છે. આત્માશ્રિત છે. ત્યાં દેહ હૈ કે સખોતીતિ સધ:' મોક્ષમાર્ગ (સિદ્ધિ માર્ગ) સાધે તે જ સાધક જ નથી માટે દેહાશ્રિત સુખ જ નથી. દેહ રહિત માત્ર શુદ્ધાત્મા જ છે
કહેવાય. મોક્ષ મેળવવા મોક્ષદાયક માર્ગે ચાલવું જ પડે. મોક્ષમાર્ગ માટે આત્મિક સુખ જ છે. આત્મદ્રવ્ય જ ત્રિકાળ નિત્ય શાશ્વત હોવાથી કે આ શબ્દમાં વપરાતો માર્ગ શબ્દ ધર્મ અર્થમાં છે, તે ધર્મને સૂચવે તદાશ્રિત સર્વ સુખ પણ ત્રિકાળ નિત્ય શાશ્વત છે. સ્વાત્મગુણોની ?
છે. શુભકરણીરૂપ – શુભકર્માત્મક પુણ્ય પણ ધર્મ જ છે. તેથી તલ્લીનતાનું રમણતાનું સ્વ અર્થાત્ સ્વગુણ રમણતાજન્ય સુખ જ હું ૬ પુણ્યોપાર્જન કરવાનો પુરુષાર્થ પણ ધર્મ જ છે. પરંતુ પ્રધાનપણે સદા રહેતું હોવાથી મોક્ષસુખ શાશ્વત છે. અવિનાશી છે. એવા સુખની ૬ હું પુણ્ય સુખ-સંપત્તિ-સમૃદ્ધિ-સંતતિ-સદ્ગતિ-સૌભાગ્યાદિ પ્રાપ્તિનું અંતિમ ધ્યેય રાખીને તેની પ્રાપ્તિ માટે સુયોગ્ય પુરુષાર્થ છે
આપનાર છે. જો કે દ્રવ્યપુણ્ય અને ભાવપુણ્ય એમ બન્ને પ્રકારના કરવો જ ઉચિત છે. હું પુણ્યો છે. નવ પ્રકારે બંધાતા પુણ્યમાં આહાર, પાણી, વસ્ત્ર- મોક્ષપ્રાપ્તિની દિશામાં આગળ વધવા સર્વપ્રથમ સંવર ધર્મનું 3 પાત્ર, ભૂમિ, શયનાદિ આપવા વગેરે દ્રવ્ય પુણ્ય છે. જ્યારે નમસ્કાર, આચરણ કરવું જ શ્રેયસ્કારી છે. રોજિંદા જીવનમાં નવા થતા પાપોને કે છે તેમજ શુભાશયથી થતી મન, વચન, કાયાની શુભ ક્રિયાઓ અટકાવવાનું લક્ષ્ય જ સંવર ધર્મ છે. નિરર્થક કાર્મણવર્ગણાના પુદ્ગલ હૈ
ભાવપુણ્ય છે. દેવ-ગુરુ, ધર્મની ઉપાસના જે મન, વચન, કાયાના પરમાણુઓનો જથ્થો આત્મામાં ખેંચાઈને આવશે અને આત્મપ્રદેશો શુભાશયથી આચરાતી ક્રિયા-પ્રવૃત્તિ પુણ્યબંધક છે. ભાવપુણ્ય જે સાથે બંધાઈને કર્મ બનશે અને કાળાન્તરે ઉદયમાં આવીને દુ:ખ, રે ક દેવ-ગુરુ-ધર્મની આરાધના-ઉપાસના વડે શુભભાવપૂર્વક ઉપાર્જન દુર્ગતિ, દૌર્ભાગ્ય, દુર્ગતિ, આપત્તિ, વિપત્તિ, સંકટ-વિદ્ગોની Ê કરેલ હોય તે વડે કાળાન્તરે-ભવાન્તરે પુનઃ દેવ-ગુરુ-ધર્મની, હારમાળા ઉભી કરે. અને કાળાન્તરે જ્યારે કર્મક્ષય કરવાની બુદ્ધિ હૈં હું તેવા સંજોગોની પ્રાપ્તિ કરાવે છે. સુખની સાથે ધર્માદિ બધું પ્રાપ્ત થાય જાગશે–થશે ત્યારે તો છેવટે નિર્જરા કરવી જ પડશે. ખપાવવા જ
પડશે. એના કરતાં તો આ મૂળ રહસ્ય સમજી લઈને પહેલા જ નવા સંવર પ્રધાન ધર્મ
પાપોને આવતા-થતા જ રોકી દેવામાં ડહાપણ છે. બસ એને જ . - દુનિયાના બધા ધર્મો સુખદાયક હોવાથી દ્રવ્યપુણ્ય ઉપાર્જન સંવર ધર્મ કહેવાય છે.
કરવા ઉપર ભલે ભાર મૂકતા હોય, પરંતુ એકમાત્ર જૈન ધર્મ જ આ નયથી જોવા જઈએ તો પડાવશ્યકોની છએ પ્રકારની સર્વ 3 છે એવો છે જેણે પુણ્યને ગૌણ કરીને સંવર અને નિર્જરાલક્ષી ધર્મની ક્રિયા ‘સંવર પ્રધાન ધર્મ' જ છે. તેથી સામાયિકાદિ છએ પ્રકારની ૬ સ્થાપના કરી છે. કારણ કે જૈન ધર્મ મોક્ષલક્ષી છે. માત્ર સ્વર્ગના આવશ્યકકરણી સંવરકારક જ છે. મોક્ષાર્થી મુમુક્ષુ સાધક જે $ * સુખોની પ્રાપ્તિને જ અંતિમ ધ્યેય જૈન ધર્મ નથી માનતું કારણ કે આત્માભાવે જાગૃત છે માટે નિરર્થક પાપાચરણ કરીને ફરી-ફરી રે જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિરોષક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક જૈન
'જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક છ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક છ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક 4 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક