________________
ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૫ પ્રબુદ્ધ જીવન જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક પ્રષ્ઠ ૫૩
છું હોય, પરંતુ અનિવાર્ય સંજોગોને કારણે વહેલું કરી લેવું પડે છે. પસાર કરવા કરતાં કોઈ સંકેત ધારણ કરવો અને એ સંકેત પ્રાપ્ત છે ૬ (૨) અતિક્રાંત : પર્વ કે અમુક દિવસોએ અમુક તપશ્ચર્યા કરવાની થતાં પ્રત્યાખ્યાન દૂર કરવું. ભાવના હોય, પણ સંજોગવશાત્ તે ન કરી શકતાં એ પર્વના દિવસો (૧૦) શ્રદ્ધા : કાળને અનુલક્ષીને જુદા જુદા પ્રકારના આહારની છે વીતી ગયા પછી એવી તપશ્ચર્યા કરવાનું પ્રત્યાખ્યાન લેવું તે. વિવિધ મર્યાદાઓ બાંધવાપૂર્વક લેવાતા પ્રત્યાખ્યાન, જેના દસ હૈં . (૩) કોટિસહિત પ્રત્યાખ્યાન : એક પ્રત્યાખ્યાનની સમયમર્યાદા પેટાપ્રકાર છે: (૧) નવકારસી (૨) પોરસી (૩) પુરિમઢ (૪) { કે પૂર્ણ થાય તે પહેલાં તેવું કે તે પ્રકારનું પ્રત્યાખ્યાન ઉમેરી દેવું તે એકાસણું (૫) એકલઠાણું (૬) આયંબિલ (૭) ઉપવાસ (૮) મેં ૐ કોટિસહિત પ્રત્યાખ્યાન છે. ઉપવાસની સાથે ઉપવાસ, એ પ્રકારનું દિવસચરિમ કે ભવચરિમ્ (૯) અભિગ્રહ અને (૧૦) વિગઈ. છે. પ્રત્યાખ્યાન એ સમકોટિ પ્રત્યાખ્યાન અને ઉપવાસની સાથે એકાસણું આમ પ્રત્યાખ્યાનથી પાળ બાંધી દઈને વ્યક્તિ એના મન, વચન શું કે અઠ્ઠમની સાથે છઠ્ઠ વગેરેનું પ્રત્યાખ્યાન તે વિષમકોટિસહિત અને ઇંદ્રિયોને સંયમમાં રાખી શકે છે. એ પ્રપંચ, પરભાવ કે રે પ્રત્યાખ્યાન કહેવાય છે.
પ્રલોભનોમાંથી બચી શકે છે અને એને માટે મોક્ષ એ અત્યંત દૂરની કં { (૪) નિયંત્રિત : કોઈ પણ સંજોગોમાં પછી ગમે તે વિઘ્ન હોય, બાબત રહે છે. આમ પ્રત્યાખ્યાનથી આગળ વધતો સાધક ઠેઠ 3
કોઈ તીવ્ર રોગ હોય, અણધાર્યું સંકટ કે ઉપસર્ગ હોય, છતાં તેને મુક્તિના દ્વાર સુધી પહોંચે છે. આવા પ્રત્યાખ્યાન સાથે મોક્ષનો હું નિશ્ચયપૂર્વક પાર પાડવું.
સંબંધ દર્શાવતાં આચાર્ય શ્રી ભદ્રબાહુસવામીએ કહ્યું, (૫) અનાગાર : કોઈ પણ પ્રકારના આગાર (છૂટ કે અપવાદ) ગ્વામિ વણ, માસવાર હું હૃતિ પહિયારું . વગર પ્રાણાંતે પણ પ્રત્યાખ્યાન પાર પાડવું. આ પ્રત્યાખ્યાનમાં માસવવુચ્છપ્પ, તપટ્ટા-વૃદ્ધેયાં હોરું IT. “અન્નથણાભોગેણં” અને “સહસાગાર' એવા બે અપવાદો રાખવા પડે. તથ્રી-વૃષ્ઠ ય, અત્નોવસોપવે મજુસ્સામાં છું (૬) સાગાર : કેટલાક 'ઈલાચીકુમારનું પ્રતિક્રમણ
अउलोवसमेण पुणो, ૬ અપવાદો સાથેનું પ્રત્યાખ્યાન.
पच्चक्खाणं हवई सुद्धं ।। ૐ જો કે આમાં અતિચારનો દોષ વાસનાને નાત, જાત, ધર્મ, કૂળ કશું જ નથી હોતું.
___ तत्तो चरित्तधम्मो, कम्मविवेणो' ન લાગે, જેની શુદ્ધિ થઈ શકે અને ઈલાચીકુમારે એક નટડી જોઈ. આંખ અને અંતરમાં વસી ગઈ.
तओ अप्पुवं तु । શુ બીજો આગાર તે સહસાગાર પરણું તો એને જ. મા-બાપે અને બીજાએ ઈલાચીને ઘણું સમજાવ્યોઃ |
तत्तो केवलनाणं, तओ य હું એટલે કે એકાએક કોઈ એવી | ‘ક્યાં આપણું કૂળ અને ક્યાં નટડીનું કૂળ?'
મુકરવો સયા સુરવો & ઘટના બને કે પ્રત્યાખ્યાનનો | આપણો ધર્મ જો, એનો ધર્મ જો, નટડીનો મોહ છોડ, ઈલાચી! |
અર્થાત્ “પ્રત્યાખ્યાનથી ? હું ભંગ થાય તે પરિઝિતિમાં આ તું કહે તો એનાથી સાતગણી રૂપાળી છોકરી તને પરણાવું.”
આસવોના દ્વાર ઢંકાઈ જાય છે. શું આપવામાં આવે છે. | બધી જ દલીલો વ્યર્થ. નટડીના પિતાએ શરત મૂકીઃ ‘મારી પુત્રી તો
આસવ રોકાઈ જતાં તૃષ્ણા નષ્ટ | A) નો . |જ પરણાવું કે તું મારી નટકળામાં પ્રવીણ બની રાજાને રીઝવે તો.’
થાય છે. અને એથી મનુષ્યમાં શું જૈ સંલેખનાદ્રત સંથારો લેનાર પણ રાજા રીઝતો નથી. ઈલાચી પાતળા દોર પર માથે સાત
અનુપમ ઉપશમ ભાવ ઊપજે છે. શું ચારે પ્રકારના આહારનો સર્વથા સાત બેડાં મૂકીને નાચી રહ્યો છે. લોકો તાળીઓ પાડે છે, વાહ
જેનાથી પ્રત્યાખ્યાન શુદ્ધ થઈ હૈ ૪ ત્યાગ કરવાનું નિરવશેષ વાહ કહે છે, રાજા રીઝતો નથી.
જાય છે. પ્રત્યાખ્યાન – શુદ્ધિ - પ્રત્યાખ્યાન લે છે. | ઈલાચીએ પોતાની કળાનો છેલ્લો દાવ અજમાવ્યો. પાતળા
પછી ચારિત્રધર્મ, કર્મનિર્જરા, ૪. (૮) પરિમાણકૃત : આહાર દોર પર શીર્ષાસન કર્યું. માથું નીચે. પગ ઊંચે. એ પગની
અપૂર્વકરણ, કેવલજ્ઞાન આદિ હું વગેરે અમુક વાનગીની કે અમુક | આંગળીઓથી પાતળી લાકડી પકડી. એ લાકડી પર થાળી મૂકી,
ક્રમશઃ ઉત્પન્ન થાય છે અને પછી ૬ કોળિયાનું પરિમાણ કે માપ | શીર્ષાસન કરતાં ઈલાચીએ પાતળા દોર પર અધ્ધર અને સ્થિર
કેવળજ્ઞાન બાદ સદા સુખદાયક હું નક્કી કરીને આહાર લેવાનું રહીને તેણે પેલી થાળી સતત ગોળ ગોળ ઘૂમતી રાખી.
મોક્ષ પ્રાપ્ત થાય છે.” * * * છેપ્રત્યાખ્યાન.. | એ જ ઊંધા માથે તેની નજર સામેના કોઈ પ્રાસાદ પર પડી.
૧૩/બી, ચંદ્રનગર સોસાયટી, (સંકેત . સમયમર્યાદા એક સુંવાળી રૂપાળી રૂપાંગના કોઈ યુવાન સાધુને ભિક્ષા આપી
જયભિખ્ખું માર્ગ, પાલડી, હું કે પૂર્ણ થવા છતાં પ્રત્યાખ્યાનનો રહી હતી. પણ યુવાન મુનિ મોં ઊંચું કરીને નથી જોતો.
અમદાવાદ-૩૮૦૦૦૭. ૐ અવસર પ્રાપ્ત ન થાય એમ હોય | પાતળા દોર પર ઇલાચીએ તે દિવસે કામવાસનાનું ઉત્કૃષ્ટ
ફોન : ૦૭૯ ૨૬૬૦ ૨૬૭૫. ૐ તો બાકીનો સમય અવિરતિમાં પ્રતિક્રમણ કર્યું અને તેના રોમ રોમ કેવળજ્ઞાનનો સૂર્યોદય થયો. |
મો.: ૦૯૮૨૪૦૧૯૯૨૫. ભારતી શાહ
જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકકિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકક્રિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકક્રિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકક્લિાઓ વિશેષાંક
તે જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષક ક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક - જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક
જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ૬ જેતા