Prabuddha Jivan 2015 08 Jain Dharm ane Anya Dhrmni Aavashyak Kriyao Visheshank

SR No.: 526085
Original Sutra Author: N/A
Author: Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2015
Total Pages: 172
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 3 MB

Page 40

પૃષ્ઠ ૪૦ પ્રબુદ્ધ જીવન જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ૨૦ ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૫
પ્રતિક્રમણ મહાયોગ
| ભારતી બી. શાહ વર્તમાનયુગમાં પ્રતિક્રમણના સૂત્રો, તેનો અર્થ અને તેની ક્રિયાઓ ચાલી આવતા અને એમની સેવામાં પાછળ ક્રોડ દેવતાઓ હાથ શું વગેરેના ગૂઢ રહસ્યો-મર્મો–તેના ઉત્તમ લાભ-પ્રતિક્રમણ કરતી જોડીને ગુણગાન કરતા ચાલ્યા આવતા દેખાય. વખતે ધ્યાનમાં લેવા જેવી વિગતો તેના ભાવો વગેરે બાબતો ઉપર “જે દેવા પંજલિ.'માં સામે આકાશમાંથી પ્રભુની તરફ શિર ૬ સતત એકધારું પચાસ-સાઈઠ વર્ષો સુધી રોજેરોજ સૂક્ષ્મ અને ગહન ઝુકાવીહાથ જોડીને દેવતાઓ ઉતરતા દેખાય. ‘ત દેવ દેવ મહિય’થી હું
ચિંતન કરીને તેના નવનીતનો મધુર આસ્વાદ કરાવનાર કોણ? ઈન્દ્ર દેવોથી પૂજાયેલ પ્રભુની બે બાજુ ઈન્દ્રો ચામર ઢાળતા દેખાય. હું - એવા પ્રશ્નોનો જવાબ છે એક ભવ્ય સાધનામૂર્તિ-એ વિભૂતિનું નામ આ રીતે સૂત્ર-પદાર્થ સામે દેખાઈ જવાથી મન તન્મય અને ભાવથી નષ્ટ છે પૂ. આચાર્ય શ્રી વિજય ભુવનભાનુસૂરીશ્વરજી મ.સા.
ભરેલું બને છે. & પ્રતિક્રમણની જે જે ક્રિયાઓ કરવામાં આવે છે તે પ્રત્યેકમાં ચિત્તનો પ્રશ્ન : દેવાધિદેવનો સંયોગ મળવા છતાં ધર્મક્રિયાના સમયે, હું હું સામાન્ય વિશેષ ઉપયોગ પ્રણિધાન રહે છે.
સાધનાના સમયે મન ચંચળ કેમ રહે છે? સૂત્ર અને ક્રિયાનુસાર લેશ્યા અને ધ્યાન રહેવું જોઈએ. ઉત્તર : જીવને જેમાં વધારે રસ છે, એમાં મન વારંવાર જાય છે.
સૂત્રોચ્ચાર તેમ જ ક્રિયામાં જરૂરી ઉપકરણો મેળવવા જોઈએ. અગર જો મનને ધર્મમાં સ્થિર કરવું હોય તો દુનિયાના વિષયોનો હું આ ઉપયોગ-લેશ્યા ધ્યાનને મનમાં સુંદર રીતે લાવવા માટે એ ખાસ રસ ઘટાડવામાં આવે અને ધર્મ સાધનાનો રસ વધારવામાં આવે એ જરૂરી છે કે પ્રત્યેક સૂત્રનો પદાર્થ મન સામે ખડો કરવામાં આવે. અતિ આવશ્યક છે.
દા. ત. (૧) “નવકાર” સૂત્રમાં – “નમો અરિહંતાણં' બોલતી ૫. “ઇરિયાવહી' – સૂત્ર બોલતી વખતે કોર્ટમાં ન્યાયાધીશ સમક્ષ વખતે અષ્ટમહાપ્રાતિહાર્ય સહિત અનંત અરિહંત ભગવંતો મન ખૂનીને એકરારનું ચિત્ર દેખાય તેવું જ આપણું છે. કરેલી ભૂલોનો ? - સામે દેખાય અને એમના ચરણમાં ઝૂકતા આપણા અનંત મસ્તક સ્વીકાર કરવામાં આવે છે. ૪ યાને દરેકના ચરણે આપણું નમતું એકેક મસ્તક દેખાય. એ જ રીતે ૬. “જં કિં ચિ: - બોલતી વખતે જગતના તીર્થો અને જિન ક હું ‘નમો સિદ્ધાણં' વગેરે પદો બોલતી વખતે સિદ્ધભગવાન આદિ પ્રતિમાઓ દેખાય. આ રીતે સૂત્રોના પદે પદના ગાથાના દૃષ્યો છું
દરેક પરમેષ્ઠિ ભગવંતો પોતપોતાના સ્વરૂપમાં થાય...દા. ત. સિદ્ધ વારંવાર જોવાથી સૂત્ર બોલતી વખતે મન સામે સરળતાથી ઉપસ્થિત હું સિદ્ધિશીલા ઉપર જ્યોતિસ્વરૂપ, આચાર્ય મહારાજ પાટ પર બેઠેલા એ દૃશ્ય થઈ જાય છે. તેથી ભાવોલ્લાસ વધી જાય છે. ધર્મ ક્રિયામાં હૈ 8 પ્રવચન કરતા હોય. ઉપાધ્યાય મહારાજ સાધુ સમુદાયને ભણાવતા રસ જાગે છે અને આત્મા નિર્મળ બનતો જાય છે. હું હોય, સાધુ કાયોત્સર્ગમાં ધ્યાનમાં ઊભા હોય.
શાસ્ત્રમાં કહ્યું છે કે જીવને એક દિવસમાં પણ એટલા બધા પાપ 8 ૨. ‘લોગસ્સ સૂત્ર'માં પહેલી લાઈનના ઉચ્ચારણ વખતે સામે લાગે છે કે મોટા મેરુ વગેરે પર્વતો જેટલા સોનાનું દાન કરવાથી ૨૪ અને બીજા એમની આજુબાજુમાં તથા પાછળ બીજા અનંત પણ એ છૂટે નહિ. એ પાપોનો છૂટકારો પ્રતિક્રમણથી થાય છે. 8 તીર્થકર લોકાલોક સ્વરૂપ વિશ્વને જ્ઞાનપ્રકાશથી પ્રકાશિત કરતા સૂર્ય ૭. “કરેમિ ભંતે' - બોલતાં મહાવીર પ્રભુ જેવો મોહને પડકાર છું શું સમાન દેખાય. “ધમતિવૈયરે' પદથી બધા ભગવાન સમવસરણમાં અને સમભાવને ઉછળતો કરવા પ્રયત્ન રાખવાનો છે. ‘કાયોત્સર્ગ'માં રે ક બેસી ઉપદેશ આપતાં દેખાય. “જિણે' પદથી બધા ભગવાન મહાવીર પ્રભુના જેવી અડગ તન્મયતા લાવવા ભારે સજાગ બનવાનું છે. જે જે કાયોત્સર્ગ ધ્યાનમાં રાગદ્વેષનો જપ કરતાં અને અરિહંત' પદથી પ્રતિક્રમણમાં કેટલા લાભ? અષ્ટમહાપ્રતિહાર્ય સહિત દેખાય.
૧. પ્રથમ આવશ્યક સામાયિક લેવાનું. એમાં ૪૮ મિનિટ સુધીમાં ૩. નમુસ્કુર્ણ – સૂત્રમાં “અરિહંતાણં' પદ બોલતી વખતે અનંતા જીવોને અભયદાન દેવાનો લાભ તથા સર્વ પાપ-વ્યાપારના છે અષ્ટમહાપ્રતિહાર્ય યુક્ત ભગવાન દેખાય, ‘ભગવંતાણં' પદ વખતે ત્યાગનો લાભ. મેં સુવર્ણ કમળ ઉપર પગ મૂકીને ચાલતા-વગેરે ઐશ્વર્યવાળા ભગવાન ૨. દિવસ અને રાત્રીએ કરેલાં દુષ્કૃત્યોથી બંધાયેલ પાપોના હું કું દેખાય.
જુમલાનો પ્રતિક્રમણથી નિકાલ થાય. ૬ ૪. “સિદ્ધાણં બુદ્ધાણં' - સૂત્રમાં ‘જો દેવાણ વિ દેવો’ પદથી ૩. પાપો પર સાચો તિરસ્કાર ભાવ આવે.
વીરપ્રભુને દેવોના પણ દેવના રૂપમાં બતાવવા છે. એ કેવી રીતે ૪. ઉભય ટંકનો ધર્મ નક્કી થઈ જાય. ૨ દેખાય? આ રીતે, ભગવાન મહાવીર પરમાત્મા વિહારમાં આગળ પ. જિનેશ્વર ભગવંતની આજ્ઞાનું પાલન થાય. જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક 5 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન
અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકક્રિયાઓ વિશેષાંક ક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકકિયાઓ વિશેષાંક 5 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકકિયાઓ વિશેષાંક
છે જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકક્રિયાઓ વિશેષાંક ક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકક્રિયાઓ વિશેષક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકક્રિયાઓ વિશેષાંક