Prabuddha Jivan 2015 08 Jain Dharm ane Anya Dhrmni Aavashyak Kriyao Visheshank

SR No.: 526085
Original Sutra Author: N/A
Author: Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2015
Total Pages: 172
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 3 MB

Page 37

ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૫ પ્રબુદ્ધ જીવન જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક પ્રષ્ઠ ૩૭
જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક કિયાઓ વિશેષક ક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષક 5 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક કિયાઓ વિશેષાંક 5 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક
૬ સાધકે સવારે અને સાંજે બે સમય રોજ પ્રતિક્રમણ કરવું. વિક્રમની પ્રતિક્રમણ પણ આત્માને જીવનભર નિર્મળ અને નિર્મમ રાખવા હૈ ૬ આઠમી સદીમાં આચાર્ય શ્રી હરિભદ્રસૂરિએ તેનો જવાબ દૃષ્ટાંતથી માટેની સર્વોત્તમ રામબાણ દવા છે. સવારે અને સાંજે તે કરવાથી ૬ છે આપ્યો.
આત્માને લાગેલા દોષોનો નાશ થાય છે. નવા દોષો તેને લાગતા હૈ જીવનની ઢળતી સાંજે ક્ષિતિપ્રતિષ્ઠિત નગરના રાજા જિનશત્રુના નથી અને તેના મૂળભૂત ગુણોની સતત વૃદ્ધિ થતી રહે છે. હું રાજમહેલમાં પહેલું ઘોડિયું બંધાયું. તેની પળેપળ ઉત્સવ બની ગઈ. પ્રતિક્રમણ પગથાર–એટલે કે પાંચ પગથિયાં છે, જે નીચે મુજબના હું કે જિતશત્રુ રાજા હતો. અખૂટ વૈભવ હતો. પુત્ર સહેજ છીંકતો તો છે. 8 રાજાને લાગતું દીકરો બિમાર પડી ગયો છે. રાજપુત્ર બીમાર પડે તે ૧. પાપની પ્રતીતિ–માણસને પોતાની ભૂલોનું ભાન થવું. છે કેમ ચાલે? આ તો લાખ ખોટનો લાડકો પુત્ર. રાજાએ મંત્રીને હુકમ ૨. પાપનો ડંખ-પાપ થઈ ગયું છે, જાણતા કે અજાણતાં તેનો રંજ છે ૨ કર્યો: “મંત્રી! આપણા રાજ્યના ત્રણ શ્રેષ્ઠ વૈદરાજોને બોલાવો, થવો, દુઃખ થવું. મારે તેમની સાથે પુત્રની બિમારીની ચર્ચા કરવી છે.” ૩. પાપની નિંદા-થઈ ગયેલા પાપની ધૃણા થવી, તિરસ્કાર થવો. * હુકમ મળતાં જ ત્રણ શ્રેષ્ઠ વૈદો આવ્યા.
પાપની નિંદા કરવાની છે. પાપીની નહિ, તે વિશેષ પ્રકારે યાદ છે ‘વૈદરાજો ! મને એવી દવા બતાવો કે જે દવાથી મારા પુત્રને રાખી સાધક પાપની નિંદા કરે છે. તે સાથે જ તે પ્રતિક્રમણમાં છે બધી રીતે સારું રહે. રાજાએ કોઈ ભૂમિકા બાંધ્યા વિના સીધી કામની પ્રવેશ કરે છે. છે જ વાતો કરી.
‘પડિક્કમામિ, નિંદામિ, ગહમિ.’ પાછો ફરું છું. મારી ભૂલોનું છે. 8 પહેલા વૈદે કહ્યું: “મારી પાસે એક એવી દવા છે, ઘણી જ ઉત્તમ મને ભાન થયું છે. મારો દોષ મને સમજાયો છે. એ પાપની
છે, તે લેવાથી પહેલાં કોઈ રોગ થયો હોય તો, એ રોગ તરત જ દૂર નિંદા કરું છું. ધિક્કારું છું. મારા એ પાપોને. ત્યારબાદ ગર્લામિ- કું $ થઈ જાય છે પણ...',
એટલે આલોચના. $ “પણ શું?'
૪. પાપનો એકરાર–આલોચના એટલે એક સાથે બે ક્રિયા. પ્રથમ ૬ વૈદે મોં પરનો પરસેવો લૂછતાં લૂછતાં કહ્યું, ‘રોગ ન હોય અને સુગુરુ પાસે પોતાના દોષોનો નિખાલસ, પ્રમાણિકપણે એકરાર કરવો. તે ક દવા લેવામાં આવે તો નવો રોગ થાય છે અને એ રોગ બિમારને ૫. પાપનું પ્રાયશ્ચિત-પાપોના એકરાર સાથે ગુરુ ભગવંત પાસે જ રે ભરખી જાય છે.”
પ્રાયશ્ચિત માગવું. હું ‘તો એવી દવા લઈને, પેટ ચોળીને કોણ શૂળ ઊભું કરે? મારે આ ગહ શબ્દને ઓળખ્યા વગર, સમજ્યા વગર પ્રતિક્રમણ { નથી જોઈતી તમારી દવા.” બીજા વૈદે પોતાની વાત માંડીઃ “મારી અધૂરું છે. વિધિ અને સૂત્રો ભલે કડકડાટ મોઢે છે, પણ ગર્તા શબ્દની શુ દવા લેવાથી કોઈ રોગ હશે તો જડમૂળથી નીકળી જશે. રોગ વિના સમજ બહુ ઓછાને છે. દરેકે દરેક પ્રતિક્રમણ કરનાર સાધકને તેની શું É લેવામાં આવશે તો તેથી કોઈ જ નુકશાન નહિ થાય.” સમજ હોવી જ જોઈએ. ‘પણ એથી કંઈ લાભ થશે કે નહિ?'
ભગવાન મહાવીરે ત્રણ પ્રકારની ગહ બતાવી છે-મન, વચન ના રાજન! તો લાભ પણ નહિ થાય.” વૈદે પડેલા અવાજે કહ્યું. અને કાયાથી ગહ કરવાનું કહ્યું છે. સુગુરુ સમક્ષ આલોચના એટલે શું તો વૈદરાજ! રાખમાં ઘી કોણ નાખે?'
પ્રાયશ્ચિત. દસ પ્રકારના પ્રાયશ્ચિતોમાં, દોષોનો એકરાર કરીને હવે ત્રીજા વૈદનો વારો હતો.
આલોચના માગવાને સ્વતંત્ર પ્રાયશ્ચિતનું સ્થાન આપ્યું છે. આ પછીનું કે ‘રાજન્ ! રાજપુત્ર માટે મારી શ્રેષ્ઠ દવા લેવાની હું તમને ખાસ અંતિમ ચરણ આવે છે ‘અપ્રાણ વોસિરામિ.” હું ભલામણ કરું છું. તે દવા લેવાથી રાજપુત્રને કોઈ રોગ હશે તો તે પ્રતિક્રમણ કરનાર પ્રાયશ્ચિત-આલોયણાં લઈને પ્રમાદને ખંખેરી છે હું સંપૂર્ણ દૂર થઈ જશે. ભવિષ્યમાં પણ તેમને કોઈ નવો રોગ નહિ નાખે છે, દેહભાવનું વિસર્જન કરે છે અને આત્મભાવમાં સ્થિર
થાય. વિશેષમાં દવાના નિત્ય સેવનથી રાજપુત્રની શક્તિ, સૌંદર્ય થાય છે ત્યારે જ સાધકનું પ્રતિક્રમણ પૂરું થાય છે. છે અને સ્કૂર્તિમાં સતત વધારો થતો રહેશે.”
શ્રી સુધર્માસ્વામી રચિત દ્વાદશાંગી (બાર આગમો)માં “આવશ્યક છે $ ‘તમારી દવા મારા કામની છે. હવે કહો એ દવા કેવી રીતે સૂત્ર'નું નામ નથી. તેનું નામ મૂળસૂત્રોની યાદીમાં જોવા મળે છે. $ ૬ લેવાની?' રાજાના અવાજમાં ઉમંગ હતો.
આ સૂત્રની ઉપયોગીતા અખંડ અને અભંગ છે. તેની રચના વીર ૬ “સવાર અને સાંજ બે સમય એક એક ચમચી લેવાની. વૈદે દવાની નિર્વાણ સંવત ૧ થી ૮૦ (ઈસુ પૂર્વેની ૬ઠ્ઠી સદી) વર્ષના સમય ? હું વિધિ બતાવી. રાજપુત્ર એ દવાના નિત્ય બે ટંકના સેવનથી જીવનભર ગાળામાં થઈ છે. શ્રી સુધર્માસ્વામીથી માંડીને શ્રી શય્યભવસૂરિના હું સબળ અને સ્કૂર્તિમય રહ્યો.
સમય સુધીમાં થઈ ગયેલા એકથી વધુ અનામી મેધાવી વિરોએ ?
"જૈન ધર્મ અને અધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક
પ્રાયાવત ના*
જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકકિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન