Prabuddha Jivan 2015 08 Jain Dharm ane Anya Dhrmni Aavashyak Kriyao Visheshank

SR No.: 526085
Original Sutra Author: N/A
Author: Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2015
Total Pages: 172
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 3 MB

Page 34

| પૃષ્ઠ ૩૪ પ્રબુદ્ધ જીવન જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ૨ ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૫
ચોથું આવશ્યકઃ પ્રતિક્રમણ
1 ભારતી બી. શાહ
અને અન્ય ધર્મની અવશ્યકક્રિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકકિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકકિયાઓ વિશેષાંક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકક્રિયાઓ વિશેષાંક
પરમકૃપાળુ પરમાત્મા શ્રી મહાવીર સ્વામીએ સમવસરણમાં દર્શન ચારિત્રાદિ ગુણોથી શુદ્ધ અને સમૃદ્ધ છે. આપણે જ તેને અજ્ઞાન, ચતુર્વિધ સંઘની સ્થાપના કર્યા બાદ ગણધરના ભગવંતોને ત્રિપદી ભૂલ અને કષાય આદિથી પ્રેરાઈને આપણા આત્માને અશુદ્ધ કર્યો ?
આપતાં તેઓના મસ્તકે વાસક્ષેપ કર્યો. એ જ સમયે ગોતમ આદિ છે. અધ્યાત્મની આધારશીલા જ આત્મા છે. 8 અન્ય ગણધર ભગવંતોના જ્ઞાનાવરણીય કર્મનો જબરદસ્ત ક્ષયોપશમ જાણતાં-અજાણતાં કે ઈરાદાપૂર્વક પાપ થઈ જાય છે. પણ હું $ થયો. આ ત્રિપદીના આધારે, પરમાત્માની કૃપાના પ્રભાવે તેમણે અંતરાત્મા જાગે છે ત્યારે આત્મા ડંખે છે. કંઈક ખોટું થઈ ગયું એવી છે દ્વાદશાંગી (બાર અંગસૂત્રો)ની રચના કરી.
વેદના થાય છે. વેદના સમગ્ર અસ્તિત્વને વલોવી નાખે છે. ત્યારે હું પરમાત્મા મહાવીર દેવે પોતાના ૪૨ થી ૭૨ વર્ષ સુધીના જાગૃત માણસ જેમ પોલીસ ચોકીએ જઈને પોતાનો ગુનો સ્વયં ૬ કેવલીકાળમાં જે દેશના આપી, તેણે ગણધર ભગવંતોએ સૂત્ર સ્વરૂપે કબૂલ કરે છે, ગુનાની એ સજા માંગે છે અને સજા ભોગવીને એ ૬ ગૂંથી લીધી જે આગમ સૂત્રો તરીકે પ્રસિદ્ધ છે.
માણસ હળવો બને છે. આપણને પ્રાપ્ત થયેલા આવશ્યક ક્રિયાના સૂત્રો પણ આગમ એ જ રીતે સાધનાનો સાધક પોતાની વૃત્તિ, વિચાર અને પ્રવૃત્તિ કહેવાય છે. આ સૂત્રો પરમાત્મા સાથે સાક્ષાત્ સંબંધ કરાવનારા પ્રત્યે સતત સજાગ રહે છે. એ સ્વયં પોતાનું નિત્ય આત્મનિરીક્ષણ
મંત્રાક્ષરોરૂપ છે. તેમાં તત્ત્વજ્ઞાનનો મહાસાગર ઘૂઘવાટ કરી રહ્યો કરતો રહે છે. દિવસ દરમ્યાન, રાત્રિ દરમ્યાન કે વરસભરમાં થઈ 8 છે. તેના અર્થ વિશિષ્ટ છે. તેની પાછળ અજબગજબના રહસ્યો ગયેલા દોષોને બચાવની કોઈ દલીલ વિના જુએ છે. આરાધનાના છે મેં છૂપાયેલાં છે. તે અર્થો અને રહસ્યને આપણે કદાચ ન પણ જાણી ક્ષેત્રમાં દોષનો એકરાર કરવાની પોલીસ ચોકીનું નામ છે “સુગુરુ'. 8 $ શકીએ તો ય સૂત્રો પોતે જ મંત્રાક્ષર સ્વરૂપ હોવાથી આત્મામાં સાધક પોતાના દોષોની નિંદા કરીને સુગુરુ સમક્ષ એકરાર કરે છે.
પ્રસરેલાં કામ, ક્રોધ, ઈર્ષા, નિંદા, લાલસા વગેરેના ઝેરને નાશ તેનું પ્રાયશ્ચિત એટલે સ્વેચ્છાએ માગેલી શિક્ષા. સાધક એ પ્રાયશ્ચિત
કરવા સમર્થ છે. આપણાં ભાવોમાં ઉછાળો આવે છે, હૈયું ગદ્ગદ્ કરે છે. પ્રતિક્રમણ દ્વારા મલીન થયેલા આત્માને પશ્ચાતાપની પાવન ૬ બને છે. પરમાત્મા, પરમાત્માના આગમ તથા પરમાત્માના શાસન ગંગામાં ડૂબાડી નિર્મળ બનાવે છે. નિર્મળ થયેલો આત્મા કાયમ હું હૈ પ્રત્યે વિશેષ અહોભાવ જાગે છે. પરિણામે તે સૂત્રો બોલવાની પ્રત્યેક શાશ્વત નિર્મળતા-સુખનો અનુભવ કરવા એક દિવસ યોગ્ય બની ૐ ક્ષણે અનંતાનંત કર્મોનો કચ્ચરઘાણ બોલાય છે.
શાશ્વત સુખનો ભોક્તા બને છે. આવા આત્માનંદની સુગંધના સાગરમાં ૪ શું આવશ્યક પ્રતિક્રમણ પાપથી પાછાં ફરવું, પ્રાયશ્ચિત કરવું તે છે – “પ્રતિક્રમણ’ કૅ છે. આવો, સૌ સાથે મળીને એ સુગંધસ્નાન કરતાં કરતાં આત્માની દૃષ્ટાંત : શ્રી ગૌતમસ્વામી પ્રભુ વીરના પ્રથમ ગણધર, જેને ? શુદ્ધિ કરીએ.
ભગવંત “ગોયમા' કહીને બોલાવતા તે આજે પણ આપણા સૌનાં છું 8 આમ તો આવશ્યકના છ જુદા જુદા નામ આપ્યા છે. જે તમે હૃદયમાં શ્રદ્ધાપૂર્વકનું, વંદનીય, પૂજનીય સ્થાન ધરાવે છે. અહીં શું સોએ જાણી લીધું છે. પરંતુ આ છ આવશ્યકનું એક જ નામ છે તેમના એક પ્રતિક્રમણનું દૃષ્ટાંત જોઈએ. પ્રતિક્રમણ. જે અચૂક કરવા યોગ્ય છે અને છએ આવશ્યકો એક જ વાણિજ્યગ્રામમાં ગૌતમ ગોચરી લેવા નીકળ્યા છે. રસ્તામાં ઘણા બેઠકે, એક જ સમયે થઈ જાય છે.
માણસોને હરખાતા હૈયે વાતો કરતાં સાંભળ્યાં: ‘શ્રમણોપાસક હું પ્રતિક્રમણ છ આવશ્યકના મધ્ય પ્રારંભે છે. ખૂબ જ સૂચક છે આનંદે મૃત્યુને સોનેરી કંકોતરી લખી છે. મૃત્યુ દેવના સ્વાગત માટે છે તેનું આ સ્થાન. આ ક્રિયા સડસડાટ નથી કરવાની. પણ તે પહેલાં તેમણે પોતાના જીવનના આંગણે તપનો માંડવો બાંધ્યો છે. સોળ ક્રમશ: સામાયિક, ગુરુવંદન, ચઉવિસત્યો કરવાનાં છે. અને ભાવનાઓના ભાતીગળ તોરણો બાંધ્યા છે અને આનંદ મૃત્યુને
પ્રતિક્રમણ કર્યા બાદ ઉતરતા ક્રમે ક્રમશઃ કાયોત્સર્ગ અને પ્રત્યાખ્યાન વધાવવા પ્રસન્નતાથી તેના પગરવ ભણી કાન માંડીને બેઠાં છે.” કું કરવાનાં છે. આમ આગળ-પાછળની પ્રક્રિયામાંથી પસાર થયા પછી ગૌતમને થયું કે મારે આનંદને મળવું જોઈએ. પૌષધશાળામાં કુ જ પ્રતિક્રમણ શુદ્ધ બને છે.
અનશન કરી રહેલા આનંદે ગૌતમને દૂરથી પોતાના તરફ આવતા હું આવશ્યકનો ક્રમ સમજતાં પહેલાં પ્રતિક્રમણને સમજી લેવું બહુ જોયા. તેના હૈયે પ્રસન્નતાનો પ્રશાંત મહાસાગર ઘૂઘવી ઉઠ્યો. આનંદે હૈં
જરૂરી છે. પ્રતિક્રમણ આત્મશુદ્ધિનો પ્રયોગ છે. આત્મા અનંત જ્ઞાન, ગૌતમનું સ્વાગત કર્યું. વંદન કરી તેમનો વિનય કર્યો. જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક 5 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક 5 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક * જૈન
" જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકક્રિયાઓ વિશેષાંક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિરોષક ક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકક્રિયાઓ વિશેષક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકકિયાઓ વિશેષાંક
જ ૨ાબ.