Prabuddha Jivan 2015 08 Jain Dharm ane Anya Dhrmni Aavashyak Kriyao Visheshank

SR No.: 526085
Original Sutra Author: N/A
Author: Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2015
Total Pages: 172
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 3 MB

Page 25

ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૫ પ્રબુદ્ધ જીવન જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક પ્રષ્ઠ ૨૫
કિયાઓ વિશેષાંક 5 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક છ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક
૧. પ્રાયશ્ચિત કરણ, ૨. વિશોધિકરણ અને વિશલ્યીકરણ એ એટલે ચોવીશ ભગવાનની સ્તવના. ૐ ત્રણ ઉપાયોથી ઉત્તરીકરણ થઈ શકે છે.
૮. કરેમિ ભંતે સૂત્ર: દ્વારા સામાયિકની પ્રતિજ્ઞા કરવામાં આવતી ૬. અન્નત્થ સૂત્રઃ આ સૂત્ર દ્વારા કાયોત્સર્ગની પ્રતિજ્ઞા કરવામાં હોઈ આ સૂત્રનું બીજું નામ “સામાયિક પ્રતિજ્ઞા સૂત્ર” છે. એને હું શું આવે છે, માટે તેનું બીજું નામ “કાયોત્સર્ગ પ્રતિજ્ઞા સૂત્ર' છે. “સામાયિક દંડક સૂત્ર' પણ કહેવાય છે. સામાયિક લેવાની વિધિમાં શું હું કાયોત્સર્ગમાં કેટલાક આગારો છૂટ રાખવાની છે તે પણ આ સૂત્રમાં આ મુખ્ય સૂત્ર છે. દ્વાદશાંગીનો સાર કહેવાય છે. મોક્ષનું કારણ કે બતાવેલા હોઈ તેને “આગાર-સૂત્ર' પણ કહેવાય છે. “અન્નત્ય સામાયિક છે અને સામાયિકનું કાર્ય મોક્ષ છે. સર્વવિરતી સામાયિકની હૈ ઉસસિએણે હુઈ મે કાઉસ્સગ્ગો’ સુધીના પદોમાં કાયોત્સર્ગમાં આ પ્રતિજ્ઞા એક ભીષ્મ પ્રતિજ્ઞા છે. સાધુ-સાધ્વી ભગવંતોને પોતાની છે હૈં રાખવામાં આવતી છૂટ સંબંધી
આજીવન લીધેલી પ્રતિજ્ઞાનું ૨ કથન છે. ‘તાવ કાર્ય ઠાણેણં,
પુણીઓ શ્રાવક
સ્મરણ કરવા તથા વ્રતના ૨ * મોણેણં, ઝાણેણં અપ્યાણ | જ્યારે શ્રેણિક રાજાને ખબર પડે છે કે એના આગલા જન્મની | પરિણામોની દૃઢતા માટે એક & વોસિરામિ’ આ શબ્દોથી સ્થાન, | ગતિ નરકગતિ છે ત્યારે ચિંતિત થઈ પ્રભુ મહાવીરને નરક ટાળવાનો | દિવસમાં નવ નવ વાર આ સૂત્ર હૈ ૬ મૌન અને ધ્યાનથી હું કાયાને ઉપાય બતાવવાની વિનંતિ કરે છે. પ્રભુએ ના પાડી કે આ નરકનો |
બોલે છે. હૈ વોસિરાવું છું.” એવી પ્રતિજ્ઞા | બંધ ટળે એ હવે શક્ય નથી. પરંતુ શ્રેણિક રાજાની અત્યંત વિનંતિથી
૯. સામાયિક પારવાનું છે કરવામાં આવે છે.
એમણે આ નરક ગતિ ટાળવા માટે ત્રણ ઉપાય બતાવ્યા તેમાંથી સૂત્ર : સામાયપારા – સુત્ત, આ સૂત્રોમાં “જાવ | એક ઉપાય – ‘પુણીઆ શ્રાવક પાસે જઈ એના એક સામાયિકનું सामायिकपारण-सूत्रम् छ → અરિહંતાણ ભગવંતાણ ફળ વેચાતું લઈ આવ, તો તારી નરક ગતિ ટળી જશે.’
આવશ્યકમાં સૌ પ્રથમ રે 3 નમુક્કારેણ ન પારેમિ તાવ આ આ સાંભળી રાજી થતો શ્રેણિક રાજા પુણિઆ શ્રાવકને બોલાવી
સામાયિકમાં આવતું સૂત્રો ૬ શબ્દો દ્વારા જ્યાં સુધી અરિહંત એના સામાયિકની કિંમત પૂછે છે. પૂણિઓ શ્રાવક કહે છે
અંતિમ છે. ૪૮ મિનિટના સમય કે ભગવાનને નમસ્કાર ન કરૂં ત્યાં સામાયિકના ફળને વેચી ન શકાય, એની કિંમત ન અંકાય. નિરાશ |
બાદ, સામાયિક પૂર્ણ થતાં આ સુધી કાયોત્સર્ગમાં છું. એમ | થઈ રાજા પ્રભુ પાસે જાય છે. પ્રભુ મહાવીર સમજાવે છે કે પુણિ |
સૂત્ર બોલવામાં આવે છે. જ રે કહી કાયોત્સર્ગની સમય મર્યાદા | શ્રાવકની એક સામાયિક પણ અમૂલ્ય છે. તારું સમગ્ર રાજ્ય અને
એક માણસ પ્રતિદિન લાખ હું બતાવી છે. ઋદ્ધિ આપી દે તો પણ એની તોલે ન આવે.
ખાંડી સોનાનું દાન દે અને હું ૭. લોગસ્સ સૂત્ર : આ
બીજો માણસ પ્રતિદિન એક છે આવું હતું પુણિઆ શ્રાવકનું અમૂલ્ય સામાયિક જેને મહાવીર શું સૂત્રમાં ભરતક્ષેત્રના આ જ
સામાયિક કરે તો ૬ અવસર્પિણી કાળમાં થયેલા ભગવાને પણ વખાણેલું હતું. પુણિઆ શ્રાવકે પ્રભુ મહાવીરની દેશના
સામાયિકવાળો ચડી જાય. સાંભળી સર્વ પરિગ્રહનો ત્યાગ કરેલો. આજીવિકા ચલાવવા તે રૂની | 3 ચોવીસ તીર્થકરોની સ્તવના
ક્રોડો જન્મ સુધી તીવ્ર તપ પુણીઓ બનાવતો. તેમાંથી મળતા બે આનામાં તે સંતોષ માનતો. | શું કરવામાં આવી છે. તેથી તેને
કરતાં પણ જીવ જે કર્મોને તેમાંથી બે જણની રસોઈ બનતી. એને અને એની સ્ત્રીને રોજ એક | $ “ચતુર્વિશતિ તવ સૂત્ર' પણ
ખપાવી શકતો નથી તે કર્મને સાધર્મિકને જમાડવાનો નિયમ હતો. એટલે બેઉ જણા વારાફરતી * કહેવાય છે. ભગવાનના નામનો
સમભાવથી મુક્ત આત્મા અર્ધી 3 ઉપવાસ કરીને રોજ એક સાધર્મિકને જમાડતા આવી હતી બેઉ પતિજ ઉલ્લેખ કરતા કીર્તન કરાય છે.
ક્ષણમાં ખપાવે છે. * * * પત્નીની ભક્તિ. રોજ બંને સામાયિક કરતા. એક દિવસ સામાયિકમાં તેથી આ સૂત્રને ‘નામસ્તવ સૂત્ર'
આ ઇતિહાસ વિક્રમ સદીનો | ચિત્ત સ્થિર ન રહેતા પુણિઆ શ્રાવકે પોતાની પત્નીને પૂછ્યું, ‘કેમ હું પણ કહેવાય છે. સામાયિક,
જિનસ દે શ- સામાયિક આજે સામાયિકમાં ચિત્ત સ્થિર રહેતું નથી ? તું કંઈ અદત્ત કે અનીતિનું કે પ્રતિક્રમણ, દેવવંદન, ચૈત્યવંદન
વિશેષાંક, એપ્રિલ ૧૯૮૫ કું દ્રવ્ય લાવી છે?' પત્નીએ વિચાર કરીને કહ્યું, “બીજું તો કાંઈ લાવી | પર વિગેરેમાં આ સૂત્રનો ઉપયોગ
માંથી પ્રાપ્ત થયેલ છે. હું નથી, પણ રસ્તામાં જે છાણા પડ્યા હતા તે લાવી હતી.’ પુણિઆ શું વારંવાર થાય છે. વિશેષ કરીને શ્રાવકે કહ્યું, રસ્તામાં પડેલ ચીજ પણ આપણાથી ન લેવાય. માટે
• પૂ. આ. શ્રીમદ્ વિજય ૬ કાયોત્સર્ગમાં થાય છે. સાધુ અને છાણા જ્યાંથી લાવ્યા છો ત્યાં પાછા નાખી આવો.
યુગતચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મ. ૬ શ્રાવકને કરવા યોગ્ય જે છે
સાહેબ તરફથી મળેલી માહિતી હું આવશ્યક છે તે પૈકીનું બીજું આવો હતો પુણિઓ શ્રાવક અને આવું હતું તેનું સામાયિક.
જે પ્રશ્નો ત્તર રૂપે કલ્યાણ 3 આવશ્યક ચઉવીસત્યો' છે,
-રમિ ભેદા
માસિકમાંથી પ્રાપ્ત થયેલ છે.
*"જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષક'
જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકકિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન