Prabuddha Jivan 2015 08 Jain Dharm ane Anya Dhrmni Aavashyak Kriyao Visheshank

SR No.: 526085
Original Sutra Author: N/A
Author: Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2015
Total Pages: 172
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 3 MB

Page 15

ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૫ પ્રબુદ્ધ જીવન જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક પ્રષ્ઠ ૧૫
અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષક 9 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષક
હું જિનભદ્રગણી ક્ષમાશ્રમણ અને તેમના ભાષ્યના વૃત્તિકાર (વિવેચક) ૧. સાવધયોગ વિરતિ હિંસા, જુઠ આદિ પાપોનો ત્યાગ કરવો હું હું મલધારી શ્રી હેમચંદ્રાચાર્યે આ શબ્દની વિવિધ વ્યાખ્યાઓ આપીને એટલે સાવદ્યયોગ વિરતિ. પાપ કરવાથી અશુભ કર્મો બંધાય છે. હું છે તેને ખૂબ જ ભાતીગળ બનાવ્યો છે. પ્રસ્તુત છે “આવશ્યક' શબ્દની આથી તેનો ત્યાગ કરવો તે સામાયિક છે. (કરે મિ સાવજ્જ જોગ છે શું અર્થ રંગોળી.
પચ્ચખામિ) (હું પાપની વૃત્તિ અને પ્રવૃત્તિનો ત્યાગ કરવાનો નિયમ ૬ ૧. ગુણોની આધારશીલાનું બીજું નામ છે આવશ્યક. જે સમતા લઉં છું.)
અને સમભાવ, નમ્રતા અને નિર્મળતા આદિ ગુણોનો આધાર ૨. ઉત્કીર્તન ગુણોની સ્તુતિ કરવી. ૨૪ તીર્થંકરો સર્વથા અને છે. આથી આવશ્યકને “આપાશ્રય' (ઉપાશ્રય નહિ) સદ્ગણોની સંપૂર્ણ શુદ્ધ, બુદ્ધ અને મુક્ત થયા છે. ભવ્ય જીવોના કલ્યાણ માટે ? આધારશીલા કહેવાય છે.
તેમણે અહિંસાદિનો ઉપદેશ આપ્યો છે. આથી તેમના ગુણોની સ્તુતિ ૨. આત્માને જે દુર્ગુણોથી ખસેડીને ગુણોને આધીન કરે તે આવશ્યક કરવી એ ઉત્કીર્તન છે. આ ચતુર્વિશતિ-સ્તવ નામનું આવશ્યક છે. આ
છે. ઈન્દ્રિય અને કષાય આદિ ભાવશત્રુઓ, જે સાધના દ્વારા ૩. અલિત નિંદના : સાધકથી સંયમ સાધના કરતાં કરતાં કે જ્ઞાનાદિ ગુણોને વશ કરવામાં આવે તે આવશ્યક છે. જાણતા-અજાણતાં ભૂલ થઈ જાય એ ભૂલની નિંદા કરવી તે સ્કૂલિત (આ+વશ્ય=આવશ્યક).
નિંદના છે. આ પ્રતિક્રમણ આવશ્યક છે. જે સાધનાથી જ્ઞાનાદિ ગુણસમૂહ અને મોક્ષ પર અધિકાર ૪. ત્રણ ચિકિત્સા: ઘાની સારવાર કરવી. પંચાચારના પાલનમાં છે સ્થાપિત કરવામાં આવે તે આવશ્યક છે.
દોષ લાગે છે ત્યારે એ આચાર ખંડિત થાય છે. આચારને ઘા લાગે હું ૩. ગુણોથી શૂન્ય એવા આત્માને જે ગુણોથી સર્વથા અને સંપૂર્ણ છે. પ્રાયશ્ચિત કરવાથી આચારને લાગેલો ઘા રૂઝાઈ જાય છે. હું
વાસિત કરે તે આવશ્યક છે. ગુણોથી આત્માને સભર અને કાયોત્સર્ગ પ્રાયશ્ચિતનો એક પ્રકાર છે. કાયોત્સર્ગ આચાર ઘાને ? સમૃદ્ધ કરવો તેનું નામ છે આવશ્યક.
રૂઝવવામાં કામ કરે છે. આમ આ કાયોત્સર્ગ આવશ્યક છે. હું ૪. જે આત્માને જ્ઞાનાદિ ગુણોથી અનુરંજિત કરે તે આવશ્યક છે. ૫. ગુણધારણા : કાયોત્સર્ગથી આચારમાં લાગેલો ઘા રૂઝાઈ ? ૩ ૫. જે જ્ઞાનાદિ ગુણો દ્વારા આત્માને આવાસિત કરે છે, આચ્છાદિત જતાં સાધક પંચાચારનું વધુ બળથી પાલન કરી શકે તે માટે ગુરુ છે કરે છે, તે આવશ્યક છે.
ભગવંતોના ગુણો ધરીને, તેમને વંદન કરીને, તેમની આજ્ઞાનું પાલન ક આવસ્મય પ્રાકૃત શબ્દ છે. સંસ્કૃતમાં તેને આવાસક પણ કહે કરીને, તેમની સાક્ષીએ પોતાના દોષોનો એકરાર કરવા ઈચ્છે છે; હું ૬ છે. આવાસિક એટલે અનુરંજન કરવું. આવાસકનો બીજો અર્થ છે તેથી દોષોની ગર્તા થાય અને ગુણો ધારણ કરી શકાય. ગુણધારણા ૬ હૈં આચ્છાદન કરવું. આવશ્યકના સમાનાર્થી નામ પણ રસપ્રદ છે. આ ને વંદન આવશ્યક પણ કહેવાય છે. 8 નામો શબ્દથી ભિન્ન છે. અર્થમાં સામ્ય છે તેના વિવિધ નામો ૬. પ્રત્યાખ્યાન : પચ્ચખાણ. અચૂક કરવા યોગ્ય છે. નિત્ય 8 ગુણનિષ્પન્ન છે. “અનુયોગદ્વાર સૂત્ર'માં આ શબ્દના પર્યાય કરવા યોગ્ય છે. વારંવાર કરવા યોગ્ય છે. પ્રત્યાખ્યાન દ્વારા તપ- 3
(એકાર્થક) બતાવ્યા છે. ૧. આવશ્યક, ૨. અવશ્યકરણીય, ૩. ત્યાગ કરવા યોગ્યથી સંયમ આવે છે. સંયમ દ્વારા ચારિત્ર આવે છે. મેં ૐ ધ્રુવ નિગ્રહ, ૪. વિશોધિ, ૫. અધ્યયન ષક વર્ગ, ૬. ન્યાય, ૭. આ રીતે આવશ્યકનો સંબંધ આત્માના મૂળભૂત ગુણો-દર્શન, 8 { આરાધના માર્ગ.
જ્ઞાન, ચારિત્ર, તપ અને વીર્ય સાથે છે. તે દરેકની નિયત આચારસંહિતા આવશ્યકના વિવિધ પ્રકાર
છે. પાપની વૃત્તિ અને પ્રવૃત્તિ થાય છે ત્યારે એ આચાર દૂષિત અને ૨ આવશ્યક છ પ્રકારના છે. ૧. સાવદ્યયોગ વિરતિ, ૨. ઉત્કીર્તન, દોષિત બને છે. આ દોષની શુદ્ધિ કરવા માટે આવશ્યકનું નિરૂપણ { ૩. ગુણવત્મતિપત્તિ, ૪. અલિત નિંદના, ૫. ત્રણ ચિકિત્સા અને કરાયું છે. આથી કહી શકાય કે છ આવશ્યક પંચાચારમય છે. આ રે હું ૬. ગુણ ધારણા.
દરેક આવશ્યકનો નિશ્ચિત હેતુ છે. જે મને ખબર છે આ નામ વાંચીને તમારી આંખમાં પ્રશ્નાર્થ અને ૧. સામાયિક–પાપની વૃત્તિ અને પ્રવૃત્તિથી નિવૃત્તિ-ચારિત્રાચાર. શું આશ્ચર્ય બંને એક સાથે તગતગી રહ્યા છે. આમ થવું સ્વાભાવિક છે ૨. ચતુર્વિશતિસ્તવ-ચઉવિસ્થો-ચોવીસ તીર્થકરોની સ્તુતિ અને . ૐ પણ ધીરા પડો, ઉતાવળા ન થાવ, પરંતુ વિશ્વાસ રાખો. આપણને ગુણાનુવાદ-દર્શનાચાર. રે સૌને અતિ પરિચિત છ આવશ્યકના જ આ બીજા નામ છે. “અનુયોગ ૩. વંદન-વાંદણા-ગુણીજનોની સુગુરુઓની ભક્તિ-જ્ઞાનાચાર. 3 ફુ દ્વારા સૂત્ર’માં જ આ છ નામ અપાયા છે, કે જે સૂત્રમાં અતિ પ્રચલિત ૪. પ્રતિક્રમણ-થયેલી ભૂલોની નિંદા કરી, તે ભૂલ ફરીથી ન કરવી- શું શું છે આવશ્યક અંકિત છે. આમાં માત્ર નામનો જ ફરક છે. અર્થનો પાંચેય આચારના દોષોની શુદ્ધિ. બિલકુલ ફરક નથી. ચાલો, આ બંનેને સમજીએ.
૫. કાયોત્સર્ગ-કાઉસગ્ન-થયેલી ભૂલોનું પ્રાયશ્ચિત કરવું-વીર્યાચાર. જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક છ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ¥ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક * જૈત
જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષક 5 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક