Prabuddha Jivan 2015 08 Jain Dharm ane Anya Dhrmni Aavashyak Kriyao Visheshank

SR No.: 526085
Original Sutra Author: N/A
Author: Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2015
Total Pages: 172
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 3 MB

Page 143

ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૫ પ્રબુદ્ધ જીવન જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક પ્રષ્ઠ ૧૪૩
છું કરી શકે છે. ટૂંકમાં, સાવધાની એ આધ્યાત્મિક જીવનનો પ્રાણ છે. કોસ્મિક લયની છણાવટ હોય, બંનેનો સાર એક જ છે કે તમે જ્યારે ૬ અરે આવશ્યક ક્રિયા સાવધાની જાળવવાનું જ એક પગલું છે. વૃક્ષનું એક નાનકડું પાંદડું પણ તોડો છો, ત્યારે તમારા માટે એ
આવશ્યક ક્રિયા વાસ્તવમાં ૬ નાની ક્રિયાઓનો સમૂહ છે. ઘટના ભલે નજીવી હોય, વિશ્વચેતનામાં એના લીધે પડતું ભંગાણ હું સામાયિક ચતુર્વિશતિસ્તવ, વંદન, પ્રતિક્રમણ, કાયોત્સર્ગ અને નાનુસૂનું નથી હોતું. અને તમારા દ્વારા થયેલી એ અડચણ આખરે 8
પ્રત્યાખ્યાન-એમ ૬ ક્રિયાઓ ભેગી મળીને “આવશ્યક ક્રિયા' તરીકે તો કોઈક ને કોઈક રીતે તમારી સામે જ બેકફાયર થયા વિના રહેતી. કે ઓળખાય છે. આમાં પ્રતિક્રમણ એ સૌથી મુખ્ય ક્રિયા છે. અન્ય આજની ઘણી ખરી કુદરતી આફતો આપણાં દ્વારા વૈશ્વિક ચેતનામાં ? ક્રિયાઓ તેના અનુષંગે જ ગોઠવાયેલી છે. તેથી સામાન્યતઃ પાડવામાં આવેલી અડચણોના પરિણામોનો સરવાળો જ હોય છે.
આવશ્યકક્રિયા ‘પ્રતિક્રમણ' તરીકે જ ઓળખાય છે અને જનસમાજમાં સામાયિક એ બીજું કશું નહિ આપણાં દ્વારા વિશ્વચેતનામાં સર્જાતાં કે હું ‘હું પ્રતિક્રમણ કરવા જાઉં છું’ જેવા વ્યાપક વાક્યપ્રયોગ પણ થાય ભંગાણો પર રોક લગાવવાની તાલીમ જ છે. અને માટે જ એમાં તે શું
પૂર્વે પાડવામાં આવેલી અડચણોની માફી માંગવામાં આવે છે, હવે ઢું આવશ્યક ક્રિયાનું સૌપ્રથમ અંગ છે “સામાયિક'. સામાયિક એ પછી અડચણો ન પાડવા માટેનું મનોબળ કેળવવામાં આવે છે, હું
સમત્વભાવ કેળવવાની પ્રક્રિયા છે. ચિત્તને વિક્ષોભ-ખળભળાટ કોઈ તથા વર્તમાનમાં અડચણો ન પાડવાની તાલીમ લેવામાં આવે છે. હૈ પણ કાર્યમાં બાધક બને છે. આપણે સૌ જાણીએ છીએ કે ચિત્તની આમાં પણ એટલી સૂક્ષ્મતા કેળવવામાં આવે છે કે સાધક મન
સ્થિરતા-એકાગ્રતા વગર કોઈ કામ વ્યવસ્થિત થઈ શકતું નથી. વચન-કાયાથી સ્વયં અડચણો તો નથી જ જન્માવતો, પરંતુ અન્યને હું માનસિક એકાગ્રતા કેળવવામાં ચિત્તની ચંચળતા અડચણરૂપ બને એ માટે પ્રેરણા પણ નથી આપતો કે અન્ય દ્વારા થતી અડચણોની 8 મેં છે. આ અડચણના મૂળમાં હોય છે આપણી રાગ-દ્વેષાત્મક મલિન અનુમોદના પણ નથી કરતો. { વૃત્તિઓ. સમત્વભાવ આત્માની રાગદ્વેષભરેલી વિષમતાઓને દૂર વર્તમાન-જીવનના સંદર્ભે આ વાત કેટલી જરૂરી છે તે સમજાવવું ૐ 8 કરે છે અને આત્માને શાંતિ તેમજ ધૈર્ય અર્પે છે. પારમાર્થિક નિર્દુન્નતા પડે તેમ નથી. અશાંતિ અને ભયથી ત્રસ્ત આ દુનિયાને સમતા જ $ આ પ્રક્રિયાના માધ્યમથી જ કેળવી શકાય છે.
ઉગારી શકશે. અને એ સમતા કેળવવાની પ્રક્રિયારૂપ સામાયિક આપણે વાસ્તવમાં સમત્વનો અર્થ રાગ-દ્વેષનો ઉપશમમાત્ર નથી, “આ વહેલી તકે અપનાવવું જ પડશે. હું મારું-આ પરાયું' આ ભાવનો ત્યાગ પણ એનો જ ભાવ વિસ્તાર તે પછી આવતી આવશ્યક ક્રિયા છે ચઉવીસથવો ચતુર્વિશતિસ્તવ. ? ૯ છે. રાગ અને દ્વેષ જેમ ચિત્તસ્થર્યમાં બાધક બને છે, તેમ મારા- જીવનના કોઈપણ ક્ષેત્રમાં તમારી સામે કોઈક આદર્શ હોય છે. તમે જે હું પારકાપણાની વૃત્તિ પર સમતાને ટકવા નથી દેતી. આ વૃત્તિ હોય જે ક્ષેત્રમાં મથી રહ્યાં છો, તે ક્ષેત્રમાં આદર્શભૂત વ્યક્તિએ એવી હું છે ત્યાં સુધી સાધક આ વૃત્તિની નીપજસમી જંજાળમાં અટવાયા જ કરે ટોચ હાંસલ કરેલી હોય છે કે તમને થાય છે કે હું પણ આવું કંઈક ? ૐ છે. સમતા આ વૃત્તિને નષ્ટ કરે છે અને પરિણામે સાધક જીવમાત્ર કરું. એ આદર્શભૂત વ્યક્તિ આપોઆપ તમારા માટે આદરપાત્ર સ્તુત્ય { સાથે સમાનપણાનો-પોતીકાપણાનો અનુભવ કરે છે. સર્વ જીવો બનતી હોય છે. આ એક સર્વસ્વીકૃત હકીકત છે. શું તેને આત્મતુલ્ય જણાય છે. સર્વભૂતાત્મભાવ, આત્માંપમ્પ જેવા અધ્યાત્મમાર્ગમાં પણ આ જ હકીકત લાગુ પડે છે. આપણાં હું ૬ શબ્દો આ અર્થમાં સમતાના પર્યાયવાચી બને છે.
નજીકના સમયમાં એવી ૨૪ વ્યક્તિઓ થઈ છે કે જેમણે અધ્યાત્મની શું 3 વાસ્તવમાં બીજા જીવને પરાયો ગણ્યા વગર એને પીડા આપવાનું સર્વોચ્ચ ટોચ હાંસલ કરેલી છે, કોસ્મિક લયમાં બિલકુલ વિક્ષેપ ન મેં શક્ય જ નથી હોતું. કીડી પર આપણે ત્યારે જ પગ મૂકી શકીએ- પાડવાની. એને સુવાંગ જાળવી રાખવાની કક્ષાએ જે પહોંચેલી છે, È પણ એને કચડી શકીએ કે જ્યારે આપણે એને પરાઈ ગણાતા હોઈએ, અને એટલું જ નહિ, એ સ્થિતિ પ્રાપ્ત કરવાનો માર્ગ લોકોના હૃદય
એની પીડાને અનુભવવા તૈયાર ન હોઈએ. બાળકને આપણે જ્યારે સુખી પહોંચાડવા જેઓએ જીવનભર મથામણ કરી છે. આવશ્યક જોઈને ચાલવાનું અને કીડી પર પગ ન મૂકવાનું શીખવાડતાં હોઈએ ક્રિયામાં આ ૨૪ વ્યક્તિઓ-તીર્થકરોનું સ્મરણ-સ્તવન કરવામાં આવે $ છીએ, ત્યારે ખરેખર તો આપણે એના હાથમાં સુરક્ષિત દુનિયા છે. અધ્યાત્મમાર્ગે ચાલવા માટેનું બળ કેળવી શકાય તેવી કૃપા- છે.
સોંપતાં હોઈએ છીએ. કીડીની સંભાળ લેનારું બાળક ISIS નું એજન્ટ કરુણાની તેમની પાસે નમ્ર માંગણી કરવામાં આવે છે. એ પૂજ્યશું બની શકે ખરું?
આરાધ્ય વ્યક્તિત્વોને નજર મહાવીરસ્વામીનું * બાળકને આપણે જ્યારે જોઈને ચાલવાનું અને કીડી પર પણ ન
સામે રાખી, તેમના માર્ગે - સર્વભૂતાત્મભાવનું શાસ્ત્ર મૂકવાનું શીખવાડતાં હોઈએ છીએ, ત્યારે ખરેખર તો આપણે
ચાલવાનો દૃઢ સંકલ્પ હું કું હોય કે ગુણવંત શાહની એના હાથમાં સુરક્ષિત દુનિયા સોંપતાં હોઈએ છીએ.
કરવામાં આવે છે. આને જ કે
ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની અવશ્યકકિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકયિાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકકિયાઓ વિશેષાંક
" જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકક્રિયાઓ વિશેષાંક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિરોષક ક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકક્રિયાઓ વિશેષક 5 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકકિયાઓ વિશેષાંક
જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક 5 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ૬ જેતા