Prabuddha Jivan 2015 08 Jain Dharm ane Anya Dhrmni Aavashyak Kriyao Visheshank

SR No.: 526085
Original Sutra Author: N/A
Author: Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2015
Total Pages: 172
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 3 MB

Page 142

પૃષ્ઠ૧૪૨ પ્રબુદ્ધ જીવન જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ૯ ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૫
૯ છે. વિચિત્રતા તો એ છે કે આજે જૈન સમાજમાં આવશ્યક ક્રિયા જો સાચવી ન શકાય તો એનો પણ આઘાત વેઠવાનો. આમાં સુખ છે. પ્રત્યે જ ભારોભાર ઉપેક્ષા સેવવામાં આવે છે. સરેરાશ જેન કેટલા ટકા બચે?
અનુકૂળતાએ અન્ય આરાધના કરવાનું કદાચ વિચારશે, પણ આવી પારમાર્થિક વિચારણાને પરિણામે મનુષ્યના મનમાં સાચું $ આવશ્યક આરાધના અને નહિ ગમે. આ વ્યાખ્યાનના વિષય તરીકે સુખ મેળવવાની અભીપ્સા જન્મે છે. અને એને સમજાય છે કે આવું છું
આવશ્યક ક્રિયાને વર્તમાન જીવનના સંદર્ભે તપાસવાનો ઉપક્રમ સાચું સુખ-સહજ સુખ અંદરથી-આત્મા પાસેથી જ સાંપડી શકે. આ શું પસંદ કરવાનું આ પણ એક કારણ છે.
સહજ સુખ પ્રાપ્ત કરવાની મથામણનો આરંભ આવી ભૂમિકાએ જ પ્રશ્ન થાય છે કે દરેક મનુષ્યની આવશ્યકતા કંઈ એકસરખી નથી થાય છે. અને ત્યારે આ સુખની પ્રાપ્તિના ઉપાયો “આવશ્યક બને હોતી. કોઈકને ધનોપાર્જન આવશ્યક લાગે છે, તો કોઈકને છે. આપણે જે સંદર્ભે વાત કરી રહ્યા છીએ તે ચોક્કસ ક્રિયાઓ પણ ૩ ન ભોગપભોગના સાધનો ભેગા કરવાનું જરૂરી જણાય છે. હવે જો “આવશ્યક એટલે જ ગણાય છે કે સહજ સુખની પ્રાપ્તિ તેના વગર હું કે બધાની જરૂરિયાતો જુદી જુદી હોય તો આ ક્રિયા “આવશ્યક” કોના શક્ય નથી. ઉં માટે? આ પ્રશ્નનો જવાબ મેળવવા આપણે તાત્ત્વિક ભૂમિકાએ વિચાર જે મહાત્માઓ અધ્યાત્મની એક ટોચ હાંસલ કરી ચૂક્યા છે, જે $ કરવો પડશે.
તેમને આવશ્યક ક્રિયા પ્રયત્નપૂર્વક નથી કરવી પડતી, તેમને તો તે ૬ છે સુખની શોધ એ જીવમાત્રનું જીવનચાલક પરિબળ છે. કીડી કાયમ પ્રવર્તમાન જ હોય છે. તેઓ સદેવ સમતાભાવમાં સ્થિર જ છે { ગોળના ટુકડા પાછળ દોડે કે માણસ કરોડ રૂપિયા મેળવવા મથે- હોય છે. પાપોથી તેઓ કાયમ બચતા જ રહે છે, કાયાની મમતા કું રે હોય છે તો સુખની શોધ જ. એ જ રીતે દુ:ખદાયક બાબતનો પ્રતિરોધ અને દુન્યવી લાલસાથી તેઓ મુક્ત જ હોય છે. પણ આપણાં જેવા હું કે પણ સુખની ઈચ્છાથી જ થતો હોય છે. માણસજાત પૂરતી વાત જીવો કે જેઓ અધ્યાત્મના માર્ગે હજુ પા-પા પગલી ભરી રહ્યા છે, કે ૐ કરીએ તો એની સમગ્ર જિંદગી સુખ મેળવવાની મથામણમાં જ તેઓએ આ બધા માટે મથવું પડે છે. મહર્ષિ પતંજલિએ કહ્યું છે કે કૅ * પસાર થઈ જતી હોય છે. પોતે સુખદાયક તરીકે કલ્પી લીધેલી ચોક્કસ ‘અભ્યાસવૈરાગ્યાખ્યાં તત્રિવેષ:' સાધક આત્માએ સિદ્ધતા ન સાંપડે હૈં દે પરિસ્થિતિઓનું સર્જન કરવામાં અને સુખદાયક માની લીધેલાં ત્યાં સુધી સતત અને સંન્નિષ્ઠ અભ્યાસ કરતાં રહેવું પડે છે. જાગૃતિ રે * સાધનોનું નિર્માણ કરવામાં જ એની હયાતી સમાપ્ત થઈ જાય છે. અધ્યાત્મયાત્રાની પૂર્વશરત છે. સાધક આત્માને જાગૃતિ સિવાય
આ સુખની પાછળની ભાગદોડ કરતાં કરતાં કેટલાંક બડભાગી કંઈ ખપે નહિ અને જાગૃતિથી ઓછું કંઈ ખપે નહિ. આવશ્યક ક્રિયા શું ૬ મનુષ્યોને સમજણ જાગે છે કે પોતે જેને સુખ માની લીધું છે તે કંઈ એ જાગૃતિ માટેની મથામણનો જ એક ભાગ છે, કે જે દરેક સાધક ૬ હૈ વાસ્તવિક સુખ નથી, એ તો દુ:ખનો પ્રતિકાર જ હોય છે. તમને આત્માએ દરરોજ ઉભયદંડ અનિવાર્યપણે આરાધવાની છે. જે ૐ પાણીનો પ્યાલો ત્યારે જ સુખ આપી શકે કે જ્યારે તમે તરસથી દશવૈકાલિક સૂત્રમાં ફરમાવાયું છે કેહું પીડાઓ. વગર તરસનું પાણી પણ પીવાનું ગમતું નથી. એ જ રીતે ‘નો પુત્રરHISવીરાને, સંfપવપદ્ મધુપ્પી |
કરોડ રૂપિયા મેળવવાનું સુખ હોય કે ગુલાબજાંબુ ખાવાનું સુખ किं मे कडं ! किं च मे किच्चसेसं? किं सक्कणिज्जं न समायरामि? ।। ૐ હોય-એ સુખ માણસે પહેલાં એ મેળવવાની ઇચ્છાથી પીડાવું જ હિંમેપરો પાસ? વિગપ્પા ? વિવાદૃ રતિયં ન વિવજ્ઞયામિ? શું $િ પડે. વગર ઈચ્છાનું મેળવેલું ગમતું નથી જ. અને આ ઈચ્છાઓનો હૃથ્રેવં સર્ષ મyપાસમાળો, માથું નો પવિંધ ગુજ્ઞા ' $
પણ ક્યાં પાર આવે છે? એક પૂરી થાય ત્યાં બીજી, એની પાછળ જે સાધક આત્મા ઉભયકાળ પોતાની જાતે જ પોતાનો હિસાબ પ્ર ત્રીજી. એમ હારબંધ ચાલી આવે છે. એ બધી તો પૂરી થવી શક્ય લે છે કે મેં શું કર્યું અને શું કરવાનું મારે બાકી રહ્યું? એવું કહ્યું કે જે નથી જ હોતી, અને માનો કે ઈચ્છા પૂરી થઈ પણ ખરી અને ગમતી સત્કાર્ય છે કે જે હું કરી શકું તેમ છું અને છતાં પણ કરતો નથી? ?
વસ્તુ મળી પણ ખરી. પણ એ મેળવેલી વસ્તુ કાયમ ટકશે ખરી? મારા કયા કામો જગજાહેર છે? અને કયા કામો ફક્ત હું જ જાણું છું 8 અને ટકે તો કાયમ એટલી ને એટલી ગમશે પણ ખરી? એવા ખાનગી રાખવા પડે છે? તથા મારી કઈ અલનાઓ હું છોડી ? શું ખરું જોઈએ ને તો ભોગ-ઉપભોગમાં મળતું સુખ તદ્દન નજીવું દેવા તૈયાર નથી? આમ પોતાની જાતને સમ્યક્ રીતે તપાસતાં છે ૐ હોય છે. અને એની સામે ભોગવવું પડતું દુઃખ ભયંકર હોય છે. સાધક નવા પાપકર્મોથી બચી જાય છે. હું પહેલાં વસ્તુ મેળવવાની ઈચ્છાથી પીડાવાનું, પછી વસ્તુ મેળવવા આવશ્યક ક્રિયા જાતનો હિસાબ લેવાની જ એક પ્રક્રિયા છે. આ કું હું આકરો પરિશ્રમ કરવાનો, પરિશ્રમ કર્યા પછી પણ જો વસ્તુ ન ક્રિયા કરનારો આત્મા દર ૧૨ કલાકે આત્મિક વધ-ઘટનું સરવૈયું હું ૬ મળી શકી તો પણ દુ:ખ અને મળી જાય તો એને કોઈ ઝૂંટવી ન કાઢી શકે છે અને પોતાની આધ્યાત્મિક પ્રગતિનો યથાર્થ ચિતાર 8 જાય-એ નષ્ટ ન થઈ જાય એની ફિકરનું દુ:ખ, અને એમ કરતાંય મેળવી શકે છે. તેમ જ આવનારા ૧૨ કલાક માટે વ્યવસ્થિત તેયારી ? જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ક્ક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક છ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક કૈ જૈન
અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકક્લિાઓ વિશેષાંક 4 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકકિયાઓ વિશેષાંક
તે જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ક જૈન ધર્મ અને અધર્મની આવશ્યકક્રિયાઓ વિશેષાંક 5 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકક્રિયાઓ વિશેષાંક 5 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકક્લિાઓ વિશેષાંક