Prabuddha Jivan 2015 08 Jain Dharm ane Anya Dhrmni Aavashyak Kriyao Visheshank

SR No.: 526085
Original Sutra Author: N/A
Author: Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2015
Total Pages: 172
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 3 MB

Page 144

પૃષ્ઠ૧૪૪ પ્રબુદ્ધ જીવન જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ૯ ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૫
હું કહેવાય છે ચતુર્વિશતિ સ્તવ.
ધીમે ધીમે આ બધાં તત્ત્વો જામતાં જાય છે અને વ્યક્તિ દેવ-ગુરુ હૈ ૬ જૈન તત્ત્વજ્ઞાન મુજબ જોઈએ તો પરમતત્ત્વ પાસે કૃપા-કરુણાની પ્રત્યે તો ખરો જ, પણ સંપર્કમાં આવનાર દરેક વ્યક્તિના ગુણો ૬ છે માગણી થોડી મૂંઝવણ પેદા કરે છે. કેમ કે જેમની પાસે માગણી પ્રત્યે અહોભાવ કેળવાતો જાય છે. એના વ્યવહારમાં એક પ્રકારનું છે થાય છે તે તીર્થકર સિદ્ધ ભગવંતો એવી સચ્ચિદાનંદમય અવસ્થાને સાંમજ્ય સધાતું જાય છે. પામેલા છે કે જ્યાં કશું જ કર્તુત્વ શેષ નથી બચતું; ઈચ્છાનો અંશ વંદન આવશ્યક બાદ પ્રતિક્રમણ આવશ્યક કરવામાં આવે છે. કે પણ ત્યાં નથી સંભવતો. તો તેઓ ભાવકને ઉગારવાની ઈચ્છા કરે પ્રતિક્રમણ શબ્દનું તાત્પર્ય શાસ્ત્રકાર મહાત્માઓ આવું દર્શાવે છેઃ કે ૐ અને એ માટે કરુણા વરસાવે એ સંભવિત જ નથી. તો પછી તેમની ‘વસ્થાના વત્ થાન, પ્રમાણ્વિત્ તમ્ 8 પાસે માગણી કરવાનો કોઈ મતલબ ખરો?
तत्रैव क्रमणं भूयम्, प्रतिक्रमणमुच्यते।।' હું આ મૂંઝવણ વાજબી નથી કેમ કે આ મહાપુરુષો એ આત્માનું સ્વભાવમાંથી પરભાવમાં ગમન થયું હોય, તેમાંથી ?
સર્વજીવકલ્યાણની ભાવનાને એટલી બધી ઘૂંટેલી હોય છે કે સર્વોચ્ચ પુનઃ સ્વભાવ તરફ પાછા ફરવું તે ‘પ્રતિક્રમણ” કહેવાય છે. હું કક્ષાની અવસ્થાએ એમને પરકલ્યાણ માટે કોઈ કર્તુત્વભાવ લાવવો અત્યારે આખી દુનિયામાં ક્રમણ, આક્રમણ, અતિક્રમણની જ ૪ ૬ નથી પડતો. એમનું અસ્તિત્વ જ બીજાનું કલ્યાણ કરતું રહે છે. કૃપા- વાતો ચાલે છે. કોઈ પ્રતિક્રમણ-પાછા ફરવાની વાત નથી કરતું. હૈ કરુણાની વર્ષા ત્યાં થયા જ કરે છે. આમ બનવું કંઈ અસંભવિત બધે બસ “આગળ વધો, દોદો દોડો'ની બૂમરાણ મચી છે. થોભવાનું છે ૐ નથી. ભલભલા પોલીસ અધિકારીઓ થર્ડ ડિગ્રી ટ્રીટમેન્ટ આપીને પાછા ફરવાનું ડહાપણ જાણે ક્યાંય બચ્યું જ નથી. માણસને આગળ હું પણ ગુનેગારો પાસે જે કબૂલાત ન કરાવી શકતા, તે રવિશંકર ધપવાનું-ધપાવવાનું આવડે છે. પણ પાછા વળવાનું કે પાછું વાળવાનું મેં મહારાજની કરુણાભીની આંખો કરાવી શકતી, એ બહુ જાણીતું છે. માણસ ભૂલી ચૂક્યો છે. ૐ પ્રાર્થના આપણામાં ભગવંતોની કૃપા-કરુણાની વર્ષાને ઝીલવાની અર્જુન અને અશ્વત્થામા-બેય દ્રોણના શિષ્યો. બંને અજોડ છે 8 પાત્રતા કેળવી આપે છે. એ વગર તો એ વર્ષા પણ નિષ્ફળ જાય. બાણાવળી. પણ અર્જુન અશ્વત્થામા કરતાં ઊંચા દરજ્જાનો લેખાયો ?
સૂર્યમાંથી સૌર ઊર્જા સતત વરસ્યા જ કરે છે. પરંતુ એને ઝીલવા કેમ? એનું કારણ આપણને મહાભારતમાં છેક છેલ્લે જડે છે. અર્જુન ક માટે સૌરકોષોની બિછાત પાથરવી પડે નહિ તો એ બાતલ જ જાય. પોતે ફેંકેલા બ્રહ્માસ્ત્રને પાછું વાળી શકે છે. અશ્વત્થામા એ બાબતમાં જ છે એ પછીના ક્રમે આવતું ‘વંદન' આવશ્યક પણ ગુણાનુરાગ સાથે લાચાર છે. પીછેહઠ પણ પ્રગતિનું પગલું બની શકે છે. એ વાત છે
જ સંબંધિત છે. તીર્થકર અને સિદ્ધ ભગવંતો દ્વારા પ્રદર્શિત માર્ગ માણસજાત ક્યારે સમજશે? { પર ચાલવાની પ્રેરણા આપવી, ઉન્માર્ગે જતાં અટકાવીને સન્માર્ગે પ્રતિક્રમણમાં થયેલાં દુષ્કૃત્યોની માફી માગવામાં આવે છે.
વાળવા, એ માર્ગ પર ચાલવાનો ઉત્સાહ વધારવો, ચાલનારને ડગલે- પોતાના એક એક દુષ્કૃત્યને યાદ કરો, તેની જાહેરમાં નિંદા કરવી ? ૐ ડગલે માર્ગદર્શન આપવું-આવી બધી ફરજો ગુરુતત્ત્વ નિભાવે છે. અને એ બદલ પશ્ચાતાપ કરવો તેમજ હવે પછી ફરીથી એની એ મેં
આ આદરણીય ગુરુતત્ત્વ પ્રત્યેનું સમર્પણ વંદન આવશ્યક દ્વારા ભૂલ એવા ને એવા ભાવથી ન કરવાનું નક્કી કરવું એનું નામ મેં શું અભિવ્યક્ત કરાય છે.
પ્રતિક્રમણ. ધ્યાનપાત્ર વાત એ છે કે સમર્પણ ગુરુતત્ત્વ પ્રત્યેનું હોય છે, પ્રતિક્રમણમાં જ પગથિયાં છેઃ remember – દુષ્કર્મોને યાદ 3 વ્યક્તિ પ્રત્યેનું નહિ. તત્ત્વ પ્રત્યેની નિષ્ઠા તારે છે, વ્યક્તિ પ્રત્યેની કરો. return – એવી દુષ્કર્મોથી ભરેલી જિંદગીથી પાછા ફરો. ૩ નર્દે નિષ્ઠા ડૂબાડે છે. અલબત્ત, વ્યક્તિને તત્ત્વની પ્રતિનિધિના રૂપમાં rethink – નવેસરથી જિંદગી વિશે વિચારો. relive – નવી નદૈ શું જોઈએ, આરાધીએ તો તો ઉત્તમ જ છે. પણ વ્યક્તિ પ્રત્યેનું આંધળું જિંદગી જીવવાનું શરૂ કરો. દર ૧૨ કલાકે કરાતું પ્રતિક્રમણ આપણને શું હું સમર્પણ તો હેય જ ગણાય. અત્યારે સમાજમાં અમુક ‘ગુરુઓ' શીખવાડે છે કે હવેના નવા ૧૨ કલાક વીતેલા ૧૨ કલાક કરતાં હું
દ્વારા જે વિષમતા સર્જાઈ છે, તે આપણી આંધળી વ્યક્તિનિષ્ઠાને જ વધુ સ્વસ્થ, શાંત અને વધુ સુખી હોવા જોઈએ. છે આભારી છે. એથી કરીને કંઈ સમગ્ર ગુરુપરંપરા તિરસ્કરણીય નથી પ્રતિક્રમણ એ માત્ર ફરજ કે કર્તવ્ય જ નથી. એ આપણને છે
બનતી. જિજ્ઞાસા સાચી હોય તો એને સંતોષનારા જ્ઞાનીઓ ગુરુઓ જિનશાસને આપેલો હક પણ છે. દુનિયાની કઈ કોર્ટ ગુનેગારને ૬ જ હોય છે.
પશ્ચાતાપના બદલામાં છોડી મૂકવા તૈયાર હોય છે? જ્યારે જૈન હું વર્તમાન જીવનના સંદર્ભમાં જોઈએ તો ગુણાનુરાગ, ગુણીજનો શાસનની કરુણા જુઓ. એ કહે છે કે સાચા હૃદયથી કરેલો પશ્ચાતાપ હું પ્રત્યેનું બહુમાન, ગુણ કેળવવાની મહેનત-આ બધાં સખ્ત તત્ત્વોની ગમે તેવા પાપકર્મોને બાળી નાખવા સમર્થ છે ! હું અત્યારે ભયંકર ખોટ વર્તાય છે. આવશ્યક ક્રિયા દ્વારા જીવનમાં
(વધુ માટે જુઓ અનુસંધાન પાનું ૧૪૬)
ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકક્રિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકક્લિાઓ વિશેષાંક 5 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકકિયાઓ વિશેષાંક
" જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકક્રિયાઓ વિશેષાંક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકક્રિયાઓ વિશેષાંક 4 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકકિયાઓ વિશેષાંક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકક્રિયાઓ વિશેષાંક
જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક 5 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક જૈન