Prabuddha Jivan 2015 08 Jain Dharm ane Anya Dhrmni Aavashyak Kriyao Visheshank

SR No.: 526085
Original Sutra Author: N/A
Author: Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2015
Total Pages: 172
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 3 MB

Page 13

ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૫ પ્રબુદ્ધ જીવન જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક પ્રષ્ઠ ૧૩ ,
કે કાયોત્સર્ગ માટે જરૂરી યોગ્યતા પ્રાપ્ત થાય છે તેથી પાંચમો આવશ્યક ત્યાગ કરવામાં આવે છે. ૬ કાયોત્સર્ગ છે. સાધક આત્માની વિશેષ શુદ્ધિ માટે, સૂક્ષ્મ દોષોના ૮. દિવસ ચરિમ પચ્ચકખાણ-દિવસના અંતે અર્થાત્ સૂર્યાસ્તથી ૬ છે નાશ માટે કાઉસગ્ન કરીને ત્રણે યોગની પ્રવૃત્તિને સ્થિર કરે છે. બીજા દિવસના સૂર્યોદય સુધી ચારે આહારનો ત્યાગ કરવો. હું યોગની પ્રવૃત્તિ સ્થિર થાય પછી ઉપયોગ આત્મામાં સ્થિર થાય છે. ૯. અભિગ્રહ-પોતાનો સ્વીકારેલો સંકલ્પ સિદ્ધ ન થાય ત્યાં હું સાધુ-સાધ્વી ગોચરી, પ્રતિલેખન, પરિષ્ઠાપન, સ્વાધ્યાય આદિ સુધી ચારે આહારનો ત્યાગ કરવો.
પોતાની આવશ્યક પ્રવૃત્તિઓ કર્યા પછી કાઉસગ્ગ દ્વારા તે ક્રિયામાં ૧૦. નિર્વિકૃતિક (નીવિ) ૐ લાગેલા દોષોની શુદ્ધિ કરે છે. સાધકોને વારંવાર કાયોત્સર્ગ કરવાનું આ રીતે છએ આવશ્યકની આરાધના દ્વારા સાધક આત્મવિશુદ્ધિ ૐ ૐ વિધાન દેહાધ્યાયને છોડવા માટે છે.
સાધી શકે છે. 3 તલ્સ ઉત્તર ૨ui ના પાઠ દ્વારા સાધક કાયોત્સર્ગની પ્રતિજ્ઞા દ્રવ્ય આવશ્યક અને ભાવ આવશ્યક
કરે છે કે કાયોત્સર્ગના કાળ દરમ્યાન હું કાયાને સ્થિર રાખીશ, જૈન દર્શનના પ્રત્યેક વિષયની વિચારણા દ્રવ્ય અને ભાવની કે વચનથી મૌન રહીશ અને મનને અશુભ ધ્યાનથી મુક્ત કરીને શુભ અપેક્ષાએ થાય છે. આવશ્યકના પણ બે ભેદ છે-દ્રવ્ય આવશ્યક E ધ્યાનમાં એકાગ્ર બનાવીશ અને સારા શુદ્ધ જ્ઞાનદર્શનરૂપ ઉપયોગમાં અને ભાવ આવશ્યક. હું સ્થિર થઈશ. આ રીતે કાયોત્સર્ગ આત્માનું અનુસંધાન કરવા માટે દ્રવ્ય આવશ્યક-ઉપયોગ વિના ક્રિયા કરવી તે. આવશ્યકના મૂળ હૈ છે શ્રેષ્ઠ સાધના છે.
પાઠો ઉપયોગ વિના બોલવા, સ્થૂળ રૂપે ઉઠવા બેસવાની વિધિ કરવી, ૪ ૐ ૬. પ્રત્યાખ્યાન - પાપવૃત્તિના ત્યાગ માટે સમજણપૂર્વકના દૃઢ કોઈ પણ બહુમાન ભાવ વગર ઓઘ સંજ્ઞાએ કેવળ શબ્દો બોલવા. ૐ 3 સંકલ્પને પ્રત્યાખ્યાન કે પચ્ચકખાણ કહે છે. કાયોત્સર્ગ દ્વારા વિશેષ ભાવ આવશ્યક-ઉપયોગપૂર્વક આ લોક અને પરલોકની કામના
ચિત્તશુદ્ધિ, એકાગ્રતા અને આત્મબળ પ્રાપ્ત થતાં સાધક રહિત, યશ, કીર્તિ, સન્માન આદિની અભિલાષા રહિત, મન, વચન છું ૬ ‘પ્રત્યાખ્યાન'નો અધિકારી બને છે. સ્થળ અને સૂક્ષ્મ દોષોથી મુક્ત અને કાયાની એકાગ્રતાથી જિનાજ્ઞા અનુસાર આવશ્યક સંબંધી મૂળ હું 3 થયેલો સાધક ભાવિક ભાવોથી, પાપ પ્રવૃત્તિથી મુક્ત થવા માટે પાઠોના અર્થનું ચિંતન, મનન અને નિદિધ્યાસન કરી ઉભય કાળ 3 - તે પ્રવૃત્તિના પચ્ચકખાણ કરે છે, તે પ્રવૃત્તિનો ત્યાગ કરે છે તેથી સામાયિક આદિની સાધના કરવામાં આવે તે ભાવ આવશ્યક છે હુ છઠ્ઠો આવશ્યક પ્રત્યાખ્યાન છે. આ લોકમાં પદાર્થો અનંત છે અને અને એ જ મુક્તિનું કારણ છે.
આપણી ઈચ્છાઓ પણ અનંત છે. અનંત ઈચ્છાઓથી અનંત પદાર્થોને આ છ આવશ્યકોથી આત્મગુણોનો વિકાસ કરનાર પાંચે છે ભોગવવાની વૃત્તિ પચ્ચકખાણથી સીમિત થાય છે. જીવનને સંયમિત આચારની શુદ્ધિ નીચે પ્રમાણે થાય છેર બનાવવા માટે પચ્ચખાણની આવશ્યકતા છે.
• સાવદ્ય યોગનું વર્જન અને નિરવદ્ય યોગનું સેવન એ સ્વરૂપ છે શ્રી આવશ્યક સૂત્રમાં છઠ્ઠા પ્રત્યાખ્યાન આવશ્યકમાં દસ સામાયિક વડે અહીં ચારિત્રાચારની શુદ્ધિ થાય છે. હું પ્રત્યાખ્યાન બતાવેલા છે.
• જિનેશ્વરના અદ્ભુત ગુણોના ઉત્કીર્તનસ્વરૂપ ચતુર્વિશતિસ્તવ વડે ૬ ૧. નવકારશી પચ્ચખાણ-સૂર્યોદય પછી એક મુહૂર્ત અર્થાત્ દર્શનાચારની શુદ્ધિ થાય છે. ૪૮ મિનિટ પર્યત ભોજન, પાણી, મેવા, મિઠાઈ તથા મુખવાસ- - જ્ઞાનાદિ ગુણોથી યુક્ત એવા ગુરુને વિધિપૂર્વક વંદન કરવાથી હું - આ ચારે આહારનો ત્યાગ કરવો.
જ્ઞાનાચાર આદિ આચારોની શુદ્ધિ થાય છે. ૨. પોરસી–સૂર્યોદય પછી એક પ્રહર પર્યંત ચારે આહારનો ત્યાગ • જ્ઞાનાદિ ગુણોમાં થયેલી સ્કૂલનાઓની વિધિપૂર્વક નિંદા આદિ જ ક કરવો.
કરવારૂપ પ્રતિક્રમણ વડે જ્ઞાનાદિ તે તે આચારોની શુદ્ધિ થાય છે. હું ૩. બે પોરસી-સૂર્યોદય પછી બે પ્રહર પર્યંત ચારે આહારનો • પ્રતિક્રમણથી શુદ્ધ નહીં થયેલા એવા ચારિત્રાદિ અતિચારોની હૈ ૬ ત્યાગ કરવો.
વણચિકિત્સારૂપ કાયોત્સર્ગ વડે શુદ્ધિ થાય છે અને તેથી ચારિત્રાદિ છે ૪. એકાસણું-દિવસમાં એક વાર એક આસને બેસીને ભોજન આચારોની શુદ્ધિ થાય છે. 3 કરવું. ભોજન કર્યા પછી પાણીને છોડીને ત્રણ આહારનો ત્યાગ કરવો. • મૂળ અને ઉત્તર ગુણોને ધારણ કરવારૂપ પચ્ચકખાણ વડે
૫. એકઠ્ઠાણુ-દિવસમાં એક વાર એક આસને બેસીને ભોજન તપાચારની શુદ્ધિ થાય છે. મેં કરવું. ભોજન કર્યા પછી ચારે આહારનો ત્યાગ કરવો. • તથા સામાયિક આદિ સર્વ આવશ્યકો વડે વીર્યાચારની વિશુદ્ધિ હૈ
૬. આયંબિલ-દિવસમાં એક વાર રૂક્ષ, નીરસ તથા ઘી, દૂધ થાય છે. વગેરે વિગઈ રહિત આહાર જ ગ્રહણ કરવામાં આવે છે.
આ રીતે છ આવશ્યકો પાંચ પ્રકારના આચારની વિશુદ્ધિ કરે છે. હૈ ૩ ૭. ઉપવાસ-એક અહોરાત્ર પર્યંત ચારે અથવા ત્રણ આહારનો પંચાચારનું પાલન એ જ મુક્તિમાર્ગનું આરાધન છે. * * * જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક 5 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક કિયાઓ વિશેષાંક 5 જૈન
કિયાઓ વિશેષાંક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક કિયાઓ વિશેષાંક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક છ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક કિયાઓ વિશેષાંક છ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક
*"જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષક'