________________
પૃષ્ઠ ૧ ૨૮ પ્રબુદ્ધ જીવન જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ૯ ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૫
માટે બાહ્ય જગત સાથે સંપર્ક ન હોવો એ અનિવાર્ય છે. રાત્રિ- ન રાખનાર સાધકને ગંભીર શિબિરો તેમજ દીર્ઘકાળની શિબિરો હું ૬ ભોજનનો નિષેધ છે. તેમજ કેવળ શાકાહારી ભોજન જ પીરસવામાં જેવી કે ૨૦, ૩૦, ૪૫ દિવસીય શિબિરોમાં પ્રવેશ આપવામાં હું આવે છે.
આવતો નથી. $ શીલ પાલનનો નિયમ લીધા પછી મનને એકાગ્ર કરવા તેમજ નાના બાળકો માટે ૧, ૨, ૩ દિવસીય શિબિરો અનેક સ્થળે ? ૬ આંતરજગતમાં પ્રવેશ કરવા નૈસર્ગિક રીતે આવતા-જતા શ્વાસ પર યોજવામાં આવે છે, જેમાં તેમને વિપશ્યના સાધનાનું પ્રથમ ચરણ ૬ શું ધ્યાન કેન્દ્રિત કરતાં શીખવવામાં આવે છે. પ્રથમ સાડાત્રણ દિવસ ‘આનાપાનસતિ' શીખવવામાં આવે છે. સ્વના સહજ, સ્વાભાવિક ઈં અલગ અલગ સ્તરે આ અભ્યાસ કરતાં મન સૂક્ષ્મ થઈ જાય છે અને શ્વાસોશ્વાસના તટસ્થ અવલોકનને “આનાપાનસતિ' કહેવામાં આવે
કર્મસંસ્કારોના ઉદય પ્રમાણે શરીરમાં થતી જીવરાસાયણિક પ્રક્રિયાને છે. બાળકો માટે મૌન કે ભોજનમર્યાદા જેવા નિયમો નથી હોતાં. ન અનુભવવા યોગ્ય બની જાય છે. આ જીવરાસાયણિક પ્રક્રિયાઓ આ અભ્યાસથી તેમની એકાગ્રતા અને ગ્રહણશક્તિ વધે છે. નિર્ણય હું ૪ આપણને વિવિધ સંવેદનાઓ રૂપે અનુભવાય છે. મન પોતાની લેવાની, ભાવનાઓને અંકુશમાં રાખવાની શક્તિ ઉપરાંત અરસ- હું સ્વભાવગ્રંથિઓને આધારે તે સંવેદનાઓ પ્રત્યે પ્રતિક્રિયા કરતું જ પરસમાં સભાવની વૃત્તિ પણ કેળવાય છે. આના પાનસતિ' દરેક છે રહે છે અને નવા-નવા કર્મો બાંધતું રહે છે. આ જ સંવેદનાઓને વ્યક્તિ ઘેર બેઠાં પણ શીખી શકે છે. વિપશ્યનાની વેબસાઈટ 5 તટસ્થભાવે, કોઈપણ પ્રતિક્રિયા કર્યા વગર તેના અનિત્ય સ્વભાવને www.vridhamma.org પર Mini Anapana' વિભાગમાં આ છે જાણતા રહેવાય તો તે-તે કર્મોથી મુક્તિ મળે છે. નવા કર્મો બંધાતા માટેના સત્ર ઉપલબ્ધ છે. કિશોર-કિશોરીઓ માટે ૧૦ દિવસની શું નથી અને જૂના ઉપરના સ્તરે આવી-આવીને સમાપ્ત થતાં જાય છે. જગ્યાએ ૭ દિવસની વિપશ્યના શિબિરોનું આયોજન ઉનાળું વેકેશન રે કે વિવિધ સૂચનાઓ સાથે સાધકને આ અભ્યાસ કરતાં શીખવવામાં દરમિયાન વિવિધ કેન્દ્રોમાં થતું રહે છે જેમાં તેમની ઊંમરને અનુરૂપ કે
આવે છે. શિબિરના દસમા દિવસે સમસ્ત વિશ્વ પ્રતિ મંગળ-કામના સમય-સારણી અને નિયમો હોય છે. છે વ્યક્ત કરીને મૌનનો અંત કરાય છે જેથી શિબિરના અંત પછી સાધકને સર્વનું મંગળ થાઓ! સર્વનું કલ્યાણ થાઓ! સર્વની મુક્તિ બાહ્ય જગત સાથે સંપર્ક કરવામાં મુશ્કેલી ન પડે.
થાય એ જ અભ્યાર્થના! આવી આ વિપશ્યના ધ્યાન વિધિ કોઈ જાદુ કે સંમોહન નથી;
* * * કે કોઈ મંત્ર-તંત્ર નથી; કોઈ ચમત્કાર કે ભાવાવેશ નથી; કોઈ બુદ્ધિ ચંદ્રરશ્મિ, આર. બી. મહેતા માર્ગ, ઘાટકોપર, 5 કે વાણી વિલાસ નથી, કે નથી કોઈ તર્ક વિતર્ક, દાર્શનિક અથવા મુંબઈ-૪૦૦૦૭૭. હું તત્ત્વચિંતકોનો અખાડો. વિપશ્યના કોઈ વિશિષ્ટ વેશભૂષા, કોઈ મોબાઈલ : ૯૨૨૨૩૩૪૭૨૭ હું રૂઢિ, કોઈ માન્યતા કે કર્મકાંડ પણ નથી. વિપશ્યના કોઈ દ્રશ્ય
લઘુ પ્રતિકમણની મહત્વત્તા (પૃષ્ઠ ૧૧૧ થી ચાલુ) રે અદ્રશ્ય શક્તિની શરણાગતિ નથી જેના પર આધાર રાખી આપણે
મિથ્યા આશ્વાસન પામીએ. વિપશ્યના સત્યની ઉપાસના છે. કોઈપણ લાલસા વગેરેના ઝેરો નાશ થાય. જૈન ધર્મ અને જૈન શાસન પ્રાપ્ત ૐ પ્રકારના આવરણ, માયા, વિપર્યાસ કે ભ્રમભ્રાંતિ રહિત યથાર્થ થયું, તે માટે એક વિશેષ અહોભાવ જાગે છે. આત્મા ઉપર પડેલાં સત્ય. સ્થળ સત્યથી સૂક્ષ્મ, સૂક્ષ્મ સત્યથી સૂક્ષ્મતર સત્યનો સાક્ષાત્કાર દોષો નબળાં પડે છે. તે સૂત્રો બોલવાની પ્રત્યેક ક્ષણે અનંતાનંત કરતાં-કરતાં પરિણામે પરમ સત્યનો સાક્ષાત્કાર કરીને સાધક જન્મ- ભવોનો કેમોનો કચ્ચરઘાણ બોલાય છે. મરણના ફેરાથી મુક્તિ મેળવે છે.
અમૃત માર્ગના આરાધકો, મોક્ષમાર્ગના પથિકો, ચાલો, આપણે આવી શિબિર પૂર્ણ કર્યા પછી સાધકોને પ્રગતિ માટે સવાર- સૌ ‘જાગ્યા ત્યારથી સવાર’ માનીને આ પર્યુષણમાં સંવત્સરિક ૬ સાંજ એક-એક કલાકનો અભ્યાસ કરવા કહેવામાં આવે છે. ઉપરાંત પ્રતિક્રમણ કરતાં કરતાં કર્મોની નિર્જરા જરૂર જ કરીએ. પણ છે સાધનાને પ્રખર બનાવવા વાર્ષિક ઓછામાં ઓછી એક ૧૦-દિવસીય એકેન્દ્રિયથી પંચેન્દ્રિય જીવોની જે કંઈપણ વિરાધના જાણતાં શિબિરમાં ભાગ લેવાનું સૂચન કરવામાં આવે છે. સાધકે પોતે જ અજાણતાં થઈ ગઈ હોય તો માફી માગતા પણ અચકાઈએ નહીં. પોતાની પ્રગતિ વિશે જાગૃત રહેવાનું હોય છે. દૈનિક અભ્યાસ ન હૃદયપૂર્વકના ભાવ સાથે સૌને ખમાવી, સ્વને ખમાવતાં આપણું 3 કરે તો સ્વયંનું જ નુકશાન થાય છે. પ્રગતિ રૂંધાય છે. કોઈપણ શેષ જીવન સુધારી લઈએ અને અધમુતા મુનિનું સ્મરણ કરતાં સર્વે ? ૐ કારણથી સાધનામાં ભંગ થાય તો કોઈ વિશેષ પ્રાયશ્ચિત જેવું કંઈ જીવોને સુખ-શાંતિ પ્રાપ્ત થાય તેવી મંગલ ભાવના રાખીએ. ૐ નથી પરંતુ સાધકને ફરીથી આવી શિબિરોમાં ભાગ લઈ નિયમિત જૈનમ્ જયતિ શાસનમ્. શું થવાનું સૂચન કરવામાં આવે છે. જો કે દૈનિક અભ્યાસની નિરંતરતા જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની અવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક 5 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક 5 જૈન
જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક છ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકક્રિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકક્લિાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મતી અવશ્યકકિયાઓ વિશેષાંક
" જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકક્રિયાઓ વિશેષાંક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક % જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકક્રિયાઓ વિશેષાંક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકકિયાઓ વિશેષાંક