________________
ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૫ પ્રબુદ્ધ જીવન જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક પ્રષ્ઠ ૧૨૧
હું છે. નાથ પરંપરામાં આ વિશિષ્ટ ગુરુગમ્ય સાધના છે. આ પ્રણવજપની ચિન્મય શિવતત્ત્વનો જ આ વિસ્તાર છે. શિવ અને શક્તિ તો અભિન્ન છું ૬ સાધના માત્ર વાંચીને સમજી શકાય એમ નથી. છતાં આ સાધનાની છે જ પરંતુ સૃષ્ટિ પણ ચિદ્રુપ છે અને શિવ શક્તિથી અભિન્ન છે. આ ૬ & પ્રાથમિક માહિતી અહીં પ્રસ્તુત છે.
અભિન્નતા સિદ્ધ કરવી તેનું નામ સમરસીકરણ છે. ૧. વહેલી સવારે સ્વચ્છ સ્થાનમાં ઉનના આસન ઉપર પદ્માસન આત્મા અને દેહ બંને અભિન્ન છે. આત્માની જેમ દેહ પણ છે 8 અથવા સુખાસનમા ટાર બેસવું.
સમરસીકરણ દ્વારા અજર અમર બની શકે છે. આત્માના અમરત્વ, 5 ૨. આંખો બંધ કરી પૂરક કરવો (નસકોરા દ્વારા શ્વાસ લેવો. ચિન્મયતા આદિ ગુણો દેહ પણ પ્રાપ્ત કરી શકે છે. એને સમરસીકરણ રેં છે શ્વાસ લેતાં લેતાં પેટ ફૂલવું જોઈએ.) ૬ ૩. મુખ ખોલી ધીરે ધીરે શ્વાસ બહાર કાઢતાં કાઢતાં “ઓ' નો માનવદેહને જરા વ્યાધિ અને મરણથી મુક્ત કહી શકાય અને ૬ 3 ઉચ્ચાર લંબાવી છેલ્લે “મનું ઉચ્ચારણ કરવું. શ્વાસ બહાર નીકળે દેહને અજર અમર કહી શકાય એવો વિચાર ભારતને માત્ર નાથ 3 જે ત્યારે પેટ અંદર જવું જોઈએ.
સંપ્રદાય દ્વારા પ્રાપ્ત થયેલ છે. આવા જરા, વ્યાધિ અને મરણથી જે ૪. આમ ઓમનું ઉચ્ચારણ (ઓ લંબાવી) ૧૧ વખત કરવું. મુક્ત અજર અમર દેહને સિદ્ધદેહ કહે છે. નાથયોગીનું લક્ષ્ય કેવલ્યની રે
૫. ઉપર લખેલી પ્રક્રિયામાં “ઓનો ઉચ્ચાર ટુંકાવી “મનું પ્રાપ્તિ નથી પણ તેનાથી આગળનું પગથિયું એટલે કે સિદ્ધદેહની હું હું ઉચ્ચારણ લંબાણપૂર્વક કરવું.
પ્રાપ્તિ છે. ૬. આ પ્રક્રિયા (‘મ' લંબાવી) ૧૨ વખત કરવી.
સિદ્ધદેહની પ્રાપ્તિને નાથયોગીઓ પરમ લક્ષ્ય ગણે છે. નાથ “મ' નું ઉચ્ચારણ કર્યા પછી “મ'ના નાદના અનુરણનને સંપ્રદાય અનુસાર અનેક સિદ્ધ યોગીઓએ સિદ્ધદેહની પ્રાપ્તિ કરી છું હું સાંભળવાનો પ્રયાસ કરવો. આ પ્રક્રિયામાં પહેલાં ઓમનું ઉચ્ચારણ છે. ગોરખનાથ આદિ સિદ્ધાં આજે પણ સિદ્ધદેહમાં પૃથ્વીના હું કે પછી નાદનું અનુરણન અને આખરે અનાહતનાદનું શ્રવણ થાય છે. વાતાવરણમાં છે. 8 પરિણામે મનનો લય થાય છે.
શિવશક્તિવાદ નાથ સંપ્રદાયનું કેન્દ્ર છે. જગત દુ:ખરૂપ, અનિત્ય ૐ છે આ નાદાનુસંધાન પદ્ધતિમાં પ્રણવનાદ અને પ્રાણાયામનો અભ્યાસ મિથ્યા કે ત્યાજ્ય નથી પણ આ સુંદર સૃષ્ટિ તો શિવશક્તિની હૈ તે સાથે જ ચાલે છે. આમાં આંતરકુંભક અને બાહ્યકુંભક અલ્પ પ્રમાણમાં અભિવ્યક્તિ છે અને તનુસાર શિવશક્તિની જેમ ચિદ્રુપ છે. ૨ િથાય છે. આ સાધના ગુરુના માર્ગદર્શન હેઠળ કરવી જોઈએ.
જેમ ભાખરી, થેપલા, રોટલી અને પરોઠાં એમ નામ જુદાં છે. ૬ નાદાનુસંધાનની બીજી પદ્ધતિમાં સ્થૂળ શરીરના નવ દ્વારને બાહ્યસ્વરૂપ પણ જુદું છે. પરંતુ એમાં મુખ્ય દ્રવ્ય તો ઘઉંનો લોટ છે હું (બેકાન, બે આંખ, બે નસકોરા, એક મુખ, એક ઉપસ્થ, એક પાય એમ ભિન્ન ભિન્ન સંપ્રદાયની યોગસાધના પદ્ધતિઓના નામ ભલે હું
(મૂલબંધ દ્વાર) બંધ કરી નાદાનુસંધાનની સાધના કરવાની હોય છે. જુદા હોય, બાહ્યસ્વરૂપ જુદું હોય પણ આ બધી યોગસાધના ? ? (અજયજયની સ્થિતિ). આ સાધના દ્વારા અનાહત નાદ શ્રવણ અને પદ્ધતિઓના કેન્દ્રમાં, તો કુંડલિની શક્તિ અથવા પ્રાણશક્તિનું છે હું જ્યોતિદર્શન થાય છે. આ ગુરુગમ્ય સાધના છે.
ઊર્ધ્વકરણ જ છે. ૬ નાદાનુસંધાનની સાધનામાં આગળ વધેલા સાધકો માટે ચક્રધ્યાન નાથ સંપ્રદાયની સાધના એટલે શું એ પ્રશ્નના જવાબમાં એમ
છે જે ગુરુગમ્ય છે. ચક્રધ્યાનમાં સૂક્ષ્મ શરીર સ્થિતિ ચક્રો ઉપર ઓમથી કહી શકીએ કે નાથસંપ્રદાયની સાધના એટલે8 વાર કરવાનો હોય છે. પરિણામે ચક્રો ક્રિયાશીલ બને છે.
૧. યમ નિયમનું પાલન કરવું. નાથસાધુએ નૈષ્ઠિક બ્રહ્મચર્યનું કાશ્મીરની સંત કવયિત્રી લલ્લેચરી નાદાનુસંધાન માટે લખે છે- પાલન કરવું. નવદ્વાર બંધ કરી, પકડ્યો પ્રાણચોર,
૨. હઠયોગની સાધના વડે શરીર અને ઈન્દ્રિયોની શુદ્ધિ કરવી. ૩ હૃદયે વિંધ્યો ઓમથી, લાધ્યો અનહદ છોર
૩. પ્રાણાયમ, નાદાનુસંધાન, અજયાજય આદિ ગુરુગમ્ય સાધના ક É સમરસીકરણ અને દેહસિદ્ધિ
પદ્ધતિથી કુંડલિની શક્તિ જાગૃત કરી, પ્રાણશક્તિનું ઉર્ધ્વગમન સમરસીકરણ વિશિષ્ટ સાધના છે. આ સાધના નાથ સંપ્રદાય કરી, ષચક્ર ભેદન કરી સહસારમાં શિવશક્તિનો સંયોગ રચી ૬ 8 સિવાય અન્ય કોઈ સંપ્રદાયમાં હોવાનું જાણમાં નથી. આ સાધનાના પરમ આનંદ અવસ્થા (કૈવલ્ય) પ્રાપ્ત કરવી. જે પ્રથમ પ્રણેતા ગોરખનાથ છે.
૪. કૈવલ્યની પ્રાપ્તિ પછી પણ સિદ્ધદેહ પ્રાપ્ત કરવો. જે ? ૧. પિંડ અને બ્રહ્માંડ અભિન્ન છે. આ સ્વરૂપગત અભિન્નતાનો નાથ યોગીનું પરમ લક્ષ્ય છે. 3 અજ્ઞાનને કારણે ભંગ થયો છે અને ભિન્નતા પ્રગટ થઈ છે. આ તા.ક.: આ લેખ તૈયાર કરવા રજનીશજીના પુસ્તક મરી હે જોગી મરી ? હું આભાસી ભિન્નતાનો ભંગ કરીને પિંડ અને બ્રહ્માંડ વચ્ચે પુનઃ તથા શ્રી ભાણદેવ રચિત નાથસંપ્રદાય પુસ્તકનો આધાર લીધો છે.) હું અભિન્નતા સિદ્ધ કરવી તેનું નામ સમરસીકરણ છે.
૬૦૧, નિલકંઠ સદન, હિંગવાલા લેન, ઘાટકોપર (ઈસ્ટ), 3 શિવ, શક્તિ અને સૃષ્ટિ આ ત્રણેય વસ્તુતઃ એકરૂપ છે. કારણ કે મુંબઈ- ૪૦૦૦૭૭. મોબાઈલ : ૯૮૨૧૦ ૨૫૩૩૬.
અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક 4 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક 4 જૈન ધર્મ
જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષક 5 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક
જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકકિયાઓ વિશેષાંક ક જૈન