Prabuddha Jivan 2015 08 Jain Dharm ane Anya Dhrmni Aavashyak Kriyao Visheshank

SR No.: 526085
Original Sutra Author: N/A
Author: Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2015
Total Pages: 172
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 3 MB

Page 118

પૃષ્ઠ૧૧૮ પ્રબુદ્ધ જીવન જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ૯ ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૫
જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક - જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક 4 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક 4 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની અવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક
પ્રાતઃપૂજાના ભાગરૂપે સ્વામિનારાયણ સંપ્રદાયમાં તિલક- પર પણ વિજય પ્રાપ્ત થાય છે. $ ચાંદલાનો આગ્રહ રખાયો છે.
માનસી પૂજા એટલે શું? છે તિલક કહો કે ચાંદલો કહો, પૂર્વકાળમાં તો એ એક સોંદર્યપ્રતીક પ્રાતઃપૂજાની સાથે માનસી પૂજાના આનિકનું પણ સ્વામિનારાયણ { પ્રસાધન હતું, જે વ્યક્તિની સુંદરતામાં અભિવૃદ્ધિ કરતું હતું. આથી સંપ્રદાયમાં સવિશેષ મહત્ત્વ છે. હું જ, કોઈપણ વ્યક્તિ પ્રત્યે આદર દર્શાવવા-પૂજન કરવા તેના માનસી પૂજા એટલે મન દ્વારા થતી પૂજા. કે કપાળમાં તિલક અથવા ચાંદલો કરવામાં આવતો. રાજાની નિયુક્તિ ભગવાન સ્વામિનારાયણ વચનામૃતમાં કહે છે: “જો કોઈ શુદ્ધ કે ૐ થાય ત્યારે પુરોહિતો દ્વારા તેની પૂજાવિધિ કરી તેને તિલક કરવામાં ભાવે, ભગવાન પ્રત્યેના પ્રેમથી, અતિ રોમાંચિત ગાત્ર થઈને તથા છે આવતું, જેને રાજતિલક કહેવાતું.
ગદ્ગદ્ કંઠ થઈને ભગવાનની પ્રત્યક્ષ પૂજા કરે છે અથવા કોઈ રે આધુનિક યુગમાં પણ કંઈક વિશેષતા દર્શાવવા જુદાં જુદાં એવી રીતે જ ભગવાનની માનસી પૂજા કરે છે તો એ બેય શ્રેષ્ઠ છે.” રે પ્રતીકોનો સહારો લેવામાં આવે છે. કોઈ જે તે સંસ્થાનું પ્રતીક શર્ટ વચ. સારંગપુર ૩). પર કે કોટ પર પહેરે છે. રાજકીય ક્ષેત્રે કોઈક ખાદી પહેરે છે, કોઈક પ્રત્યક્ષ પૂજાની જેમ જ સમય-સમયની માનસી પૂજા થઈ શકે છે હું ટોપી પહેરે છે, કોઈ રાજકીય પક્ષનો નિર્ધારિત ખેસ પહેરે છે. યુવાનો છે. ભગવાનને મધુર સ્વરે જગાડવા, કોમળ દાતણ વડે દંતધાવન
પોતાની મનપસંદ સ્પોર્ટ્સ ટીમનાં ચિહ્નથી શર્ટ-ટીશર્ટ-કેપ-બેલ્ટ- કરાવવું, મુખ પ્રક્ષાલન કરાવવું, સ્નાન કરાવવું વગેરે સેવા મનથી 9 જોડાં રાજીખુશીથી પહેરે છે.
પણ થઈ શકે છે. ઋતુ અનુસાર વસ્ત્રો, પુષ્પહાર વગેરે ધારણ ? બસ, આ જ રીતે ધર્મ-સંપ્રદાય પોતાની આધ્યાત્મિક કરાવી શકાય. વચનામૃત ગઢડા અંત્ય પ્રકરણ-૨૩માં ભગવાન શું હું વિચારધારાની સતત સ્મૃતિ રાખવા માટે તિલક-ચાંદલો કરે છે. સ્વામિનારાયણે માનસી પૂજા કેવી રીતે કરી શકાય તેનું સુંદર હું સ્વામી એટલે કે પતિ મળ્યાના સોભાગ્યના પ્રતીકરૂપે સ્ત્રી પોતાના માર્ગદર્શન આપ્યું છે. તે અનુસાર સ્વામિનારાયણ આનિકમાં પાંચ હું હું કપાળમાં ચાંદલો કરે છે. તેમ ભક્તિ સંપ્રદાયોમાં ભક્ત માટે સમયની માનસી પૂજાનું વિધાન છે: = ભગવાન પણ તેના સ્વામી છે. સ્વામીની પ્રાપ્તિના હર્ષમાં ભક્ત (૧) પ્રાતઃ માનસી – ભગવાનને જગાડવા; સ્નાનાદિક વિધિ ? હ પણ પોતાના કપાળમાં ચાંદલો ધારણ કરે છે.
કરાવવી. (૨) શણગાર માનસી – ભગવાનને વિવિધ શણગારો નg ભગવાનની પ્રાપ્તિનું સૌભાગ્યચિહ્ન છે તિલક-ચાંદલો. ધરાવવા. (૩) રાજભોગ માનસી– ભગવાનને વિવિધ વાનગીઓનો ?
મસ્તક એ વ્યક્તિનું આત્મગૌરવ છે. ભક્ત પોતાનું સર્વસ્વ થાળ ધરાવવો અને વિશ્રામ કરાવવો. (૪) ઉત્થાપન માનસી – હું 5 ભગવાનનાં ચરણોમાં સમર્પિત કર્યાના ભાવરૂપે પોતાનું મસ્તક બપોરે વિશ્રામમાંથી ઠાકોરજીને જગાડીમુખ પ્રક્ષાલન વગેરે કરાવી, ૬ છે પ્રભુનાં ચરણોમાં મૂકે છે. આથી, પ્રેમની સમર્પણ-ભાવનાવશ ભક્ત જલ તથા ફળફળાદિ ધરાવવાં. (૫) શયન માનસી – રાત્રી ભોજન હૈ પ્રભુનાં ચરણોની છાપ ભક્તના કપાળમાં પાડે છે. એ ચરણની બાદ ઠાકોરજીને પોઢાડવા.
છાપ એ જ ઊર્ધ્વપુંડ્ર તિલક, અને એ ચરણની વચ્ચે ભક્તનું મસ્તક માનસી પૂજાનો વિશેષ લાભ એ છે કે તેમાં આપણાં બધા જ
એટલે તિલકની વચ્ચે ચાંદલો. ટૂંકમાં, ભગવાનને સમર્પિત થયાનું ભક્તિભાવ તેમાં પૂરા કરી શકીએ છીએ. માનસી પૂજાથી આપણી ૐ ચિહ્ન છે તિલક-ચાંદલો. ભગવાનની પ્રાપ્તિનું સૌભાગ્યચિહુન આસક્તિ પ્રભુની સેવામાં રૂપાંતરિત થાય છે. તેમાં તવંગર કે ગરીબ $ એટલે તિલક-ચાંદલો. તિલક-ચાંદલો સેવકભાવ વ્યક્ત કરે છે. પણ વિવિધ ભોગ ધરાવી શકે છે. માનસી પૂજામાં ભગવાન પોતાના ૬ 3 અંતરમાં “હું ભગવાનનો સેવક છું' એનું સતત અનુસંધાન રહે. બની રહે છે. મનની સ્થિરતા તથા એકાગ્રતા વધે છે. ચિત્તમાં શાંતિનો જ જીવનમાં નમ્રતા આવે, તે માટે કપાળમાં તિલક-ચાંદલો કરવાનું અનુભવ થાય છે. ભગવાન સ્વામિનારાયણ વચનામૃત સારંગપુર , ૪ આનિક-વિધાન છે.
પ્રકરણ-૩માં ભગવાનનો સાક્ષાત્કાર કરવા મનન-નિદિધ્યાસન પોલીસ, નર્સ, વકીલ, જજ વગેરે ખાસ પહેરવેશ પહેરે છે. જરૂરી દર્શાવે છે, તે મનન-નિદિધ્યાસન માનસી પૂજા દ્વારા શક્ય 8 હું પોલીસને ખાખી કપડાંથી શક્તિ વધતી નથી, જજને કાળા કોટથી બને છે. છે બુદ્ધિ વધી જતી નથી, પણ એમને પોતાની જવાબદારીનું ભાન રહે ઉપરોક્ત આનિક કર્મોનું પાલન કરવાની પ્રેરણા આપણને ! શું તે માટે બાહ્યોપચાર લાભદાયક છે. આ જ રીતે તિલક-ચાંદલો આપણાં રોલ-મોડેલરૂપ ગુણાતીત ગુરુઓનાં જીવનમાંથી પ્રાપ્ત $ ૬ પણ ભક્તપણાની સતત પ્રેરણા આપતું લાભદાયક ચિહુન છે. થાય છે. એ આહુનિકોનું પાલન કરીને ભૌતિકતાના આ ૬
તિલક-ચાંદલાથી ભક્તપણાની અસ્મિતા જાગ્રત થાય છે. અશાંતિભર્યા સમયમાં સુખ-શાંતિની અનુભૂતિ માણતા રહીએ, રે * આંતરિક બળ પ્રગટ થાય છે. આથી, ભક્ત મનનો ગુલામ નથી પ્રભુના કૃપાપાત્ર બની રહીએ.
બનતો પણ મનનો સ્વામી બને છે. તેનાથી આત્મબળ પ્રગટે છે. B.A.P.S. Swaminarayan Mandir, જ ભગવાનના આશ્રયનું બળ પ્રગટે છે. પરિણામે, આંતરિક દોષ Shahi Baugh, Ahmedabad - 390009. જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન
જૈ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક