Prabuddha Jivan 2015 08 Jain Dharm ane Anya Dhrmni Aavashyak Kriyao Visheshank

SR No.: 526085
Original Sutra Author: N/A
Author: Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2015
Total Pages: 172
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 3 MB

Page 113

ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૫ પ્રબુદ્ધ જીવન જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક પ્રષ્ઠ ૧૧૩
જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષક 5 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક 5 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક 5 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક
હું (૨) દેવયજ્ઞ:
યાત્રાનું ફળ પામે છે. આ બધાં સત્ત્વોનું આપણી ઉપર ઘણું ઋણ પ્રત્યેક મનુષ્ય હરરોજ દેવયજ્ઞ કરવો જોઈએ. આ દેવ-દેવીઓ છે. એ ઋણ ફેડવા માટે આપણે આ જાતનાં કર્મો કરવા જોઈએ. છે એટલે બ્રહ્મા, વિષ્ણુ, મહેશ, મહાસરસ્વતી, મહાલક્ષ્મી અને (૩) પિતૃયજ્ઞ: હું મહાકાલી. આ દેવ-દેવીઓ એ મનુષ્યને મળેલી શક્તિમત્તા (power) પ્રત્યેક વ્યક્તિએ પિતૃયજ્ઞ અવશ્ય કરવો જોઈએ. પિતૃ એટલે શું
છે. ઈશ્વરે આપણને સાત્વિક, રાજસીક અને તામસિક એવી ત્રણ માતા-પિતા, વડીલો અને પૂર્વજો . માતા જન્મ આપે છે. પયપાન પ્રકૃતિઓ ગુણરૂપે આપી છે. આંખ, કાન, નાક, જીભ અને ત્વચા કરાવી, સંસ્કાર આપીને ઉછેરે છે. પિતા, દાદા-દાદી, જ્ઞાન, વિદ્યા,
જેવી પાંચ જ્ઞાનેન્દ્રિયો જ આપણા દેવતા છે. એટલે જ આપણે શિક્ષણ, આધાર અને છત્ર આપે છે. ગુરુ વ્યવહાર જ્ઞાન અને { આંખના દેવ, કાનના દેવ એવા શબ્દપ્રયોગો કરીએ છીએ. ઈશ્વરે અધ્યાત્મજ્ઞાન આપે છે. વડીલો માર્ગદર્શન આપે છે. માતા આપણું જે આપણને શરીર અને ઈન્દ્રિયો જેવા બાહ્ય કરણો અને મન, બુદ્ધિ, મૂળ છે; આ જગત સાથેનો આપણો નાભિનાળ સંબંધ એ જોડી છે
ચિત્ત અને અહંકાર જેવાં અંતઃ (અંદરના) કરણો (સાધનો) આપ્યાં આપે છે. પિતા અને વડીલો કુળ અને વંશ આપે છે. ગુરુ ગોત્ર કે હૈ છે. આપણને જ્ઞાનશક્તિ, ઈચ્છાશક્તિ અને ક્રિયાશક્તિ આપી છે. આપે છે. પૂર્વજો પરંપરા અને પ્રણાલિકાઓ આપે છે. તેથી આ છે ૬ આ બધાં માટે આપણે એમના ઋણી છીએ. આપણું શરીર નિરોગી બધાંનું પણ આપણી ઉપર ઘણું ઋણ હોય છે. એમનો આદર ૬ તે રહે, ઈન્દ્રિયો સન્નદ્ધ રહે, મન મક્કમ રહે, બુદ્ધિ સ્થિર રહે, ચિત્ત કરવો, એમના વચનોનું અને આજ્ઞાનું પાલન કરવું, એમની છે પ્રસન્ન રહે અને અહં સંતુષ્ટ રહે એ
સેવા-સુશ્રુષા કરવી એ પ્રત્યેક હૈ હું માટે આ શક્તિપ્રદાન કરનાર આ વ્યષ્ટિ અને સૃષ્ટિનો આપણે જેટલો ઉપયોગ મનુષ્યની ફરજ છે. વ્યક્તિનો જે કુળ હું કે દેવોમાં શ્રદ્ધા રાખીને એમની પૂજા, | કરીએ છીએ, તેટલો તેમનો ક્ષય થાય છે. તે આપણે | કે વંશમાં જન્મ થયો હોય એ કુળ હૈ 8 અર્ચના કરવી જોઈએ. આ માટે ભરપાઈ કરતા રહેવું જોઈએ. ક્ષયની પૂર્તિ થવી જોઈએ. અને વંશના પૂર્વજોનું પિંડદાન, હૈ પોતપોતાની શક્તિ-ભક્તિ મુજબ આ ક્ષતિપૂર્તિનું નામ યજ્ઞ છે. બીજો હેતુ યજ્ઞનો છે, શ્રાદ્ધક્રિયા, નારાયણબલિ, ભાગવત ૨ અન્યાધ્યાન, અગ્નિહોમ, | વાપરેલી વસ્તુનું શુદ્ધિકરણ કરવું અને યજ્ઞનો ત્રીજો પારાયણ બેસાડવા જેવી ક્રિયાઓ ૨ ક્ર દર્શપોમાસ, આઝયણ, હેતુ છે કંઈક નિર્માણ કરતા રહેવું. ઘસારો ભરી કોઢવો, કરી તર્પણ કરવું એ પિતૃયજ્ઞ છે. ૐ ચાતુર્માસ, હોમ, હવન, જપ, તપ, | શુદ્ધિવૃદ્ધિ કરવી અને નવનિર્માણ કરવું એ આ| પ્રજાતંતુનું સાતત્ય સચવાય એ માટે ૬ વ્રત, ઉપવાસ વગેરે કરવાં જોઈએ. | યજ્ઞભાવનાના ત્રણ હેતુઓ છે.
સંતાનોત્પત્તિ કરવી, કુટુંબપરિવાર હું પર્વે-ઉત્સવે દાન અને દક્ષિણા *
kી અને ગૃહસૂત્રનું સુચારુ ઢંગથી 8 આપવા જોઈએ. શાસ્ત્રવિહિત ગર્ભાધાન, પુંસવન, સીમંતોન્નયન, સંચાલન કરવું એ પણ પિતૃયજ્ઞ છે. આપણે આપણા જીવનમાં જે 8 જાતકર્મ, નામકરણ, નિષ્ક્રમણ, અન્નપ્રાશન, ચૂડાકર્મ, કર્ણવેધ, કાંઈ બની શક્યા હોઈએ છીએ, પ્રાપ્ત કરી શક્યા હોઈએ છીએ 3 ઉપનયન, વેદારંભ, સમાવર્તન, વિવાહ, વાનપ્રસ્થ, સંન્યાસ અને તેમાં આ સૌનો ઘણો ફાળો હોય છે. આપણા જન્મથી માંડી મરણ 3
અંત્યેષ્ઠિ-જેવા સોળ સંસ્કારોનું અનુપાલન કરવું જોઈએ. જે રીતે સુધી આપણને આ સૌ કોઈને કાંઈ આપતા જ રહે છે. એમના $ આપણે તાજાં અને નવાં બીજથી મજબૂત અને તંદુરસ્ત છોડ પેદા પાસેથી પ્રાપ્ત થયેલ સ્થળ અને સૂક્ષ્મ મૂડીથી જ આપણે આપણા ૬ કે કરીએ છીએ, તેવું જ કામ આ સોળ સંસ્કારોનો વિધિ, જીવનમાં જે કોઈ પરિસ્થિતિઓ કે પડકારો આવ્યાં હોય, તેમનો ? જ મનુષ્યજીવનમાં કરે છે. સૂર્યનમસ્કાર, ગાયત્રી યજ્ઞ, સત્યનારાયણની યથાયોગ્ય મુકાબલો કરી શક્યા હોઈએ છીએ. એમના અગણિત ,
કથા-વગેરે ક્રિયાઓ દ્વારા વ્યક્તિ આવો દેવયજ્ઞ કરી શકે છે. મનુષ્ય ઉપકારોનું ક્યારેય વિસ્મરણ થવું ન જોઈએ. એમના ચિત્તની રે હું શરીર પૃથ્વી, જળ, અગ્નિ, વાયુ અને આકાશ જેવાં પાંચ મહાભૂતોનું પ્રસન્નતા અને આત્માની શાંતિ માટે આપણે જે કાંઈ કરી શક્તા શું બનેલું છે. તેથી એ બધાં સત્ત્વો તરફ કૃતજ્ઞતા ભાવ પ્રગટ કરવા હોય તે કરવું જોઈએ. 2 વ્યક્તિએ પંચાયતનની પૂજા નિત્ય કરવી જોઈએ. પૃથ્વીના દેવ (૪) ભૂતયજ્ઞ:
ગણપતિ છે. એ કર્મના દેવતા છે. જળના દેવ વિષ્ણુ છે. એ ભક્તિના પ્રત્યેક મનુષ્ય હરરોજ ભૂત યજ્ઞ પણ કરવો જોઈએ. ભૂત એટલે હું 3 દેવતા છે. અગ્નિના દેવ આદિત્ય (સૂર્ય) છે. એ જ્ઞાનના દેવતા છે. મનુષ્ય જાતિ સિવાયના ઉભિજ, અંડજ અને સ્વદજ યોનિનેં જીવો. 3 છે વાયુની દેવી ભગવતી પરામ્બિકા છે. એ પ્રાણના દેવતા છે. અને આપણા જીવનમાં જેટલો ફાળો ઈશ્વરનો, દેવોનો અને પિતૃઓનો છે હું આકાશના દેવતા શિવ છે. એ નૈષ્કર્મના દેવતા છે. જો માણસ હોય છે, એમ જીવ, જંતુ, પશુ, પંખી, વનસ્પતિ, ઔષધિ અને હું 3 હરરોજ આ પંચાયતની પૂજા કરે તો એ કર્મથી નષ્કર્મ સુધીની પ્રકૃતિનો પણ નોંધપાત્ર ફાળો હોય છે. મનુષ્ય જેમ સમાજમાં રહે જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિરોષક 4 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક 5 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક 5 જૈન
*"જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક કત ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષક'