________________
પ્રબુદ્ધ જીવન : મહાવીર સ્તવન વિશેષાંક
એપ્રિલ, ૨૦૧૩
મહાવીર સ્વામી જીવન દર્શન
|પ. પૂ. આચાર્યશ્રી વાત્સલ્યદીપ સૂરીશ્વરજી પચ્ચીસો વરસો પૂર્વે એક પૂંજ પ્રકાશ તણો પ્રગટ્યો
ચંડકોશી જેવા ભીષણ નાગને નાથવા વીર વિહાર કરે જુગ જૂનો અંધકાર વિદારતો ભારત-ભાગ્ય રવિ ચમક્યો,
ઝેર ભર્યા કંઈ ડંખ દીધાં તો યે એને ઉપરથી પ્યાર કરે! કોયલ-કોર કરે કલશોર ને વાયુ વસંતનો વાઈ રહેચો
ભાન ભૂલી ભરવાડ ભલેને કાનમાં ખીલા પ્રહાર કરે ક્ષત્રિયકુંડની કુંજમહી ત્રિશલા-કૂખે પુત્રનો જન્મ થયો.
આતમ-ભાવને ઓળખનારો દેહની ના દરકાર કરે. બાળને લાડ લડાવતી માવડી ઘોડિયાની દોરી ખેંચતી'તી
એક દી’ શિષ્ય બનેલ ગોશાળો ગુરુને ભાંડતો ગાળો સૂર મધુર મધુર સુણાવીને ઉરના અમૃત સિંચતી'તી,
સર્વજ્ઞ છું હું મહાવીર જેવો એવો કર્યો એણે ચાળો ! ‘વીર થજે, ગંભીર થજે તું' આશિષ એવી આપતી'તી
તોજોલેશ્યા છોડી ને પ્રગટાવી ભીષણ ઝાળો લળી લળી નિજ લાલના લોચન હાલ ભરીને નિહાળતી'તી. વીરને બદલે ભીષણ આગમાં બળી રહ્યો ગોશાળો ! પુત્રના લક્ષણ પારણેથી પળવાર મહીં પરખાઈ ગયાં
ક્ષમા તણા ભંડાર પ્રભુજી મારે એને પણ તારે બાળવયે વર્ધમાનકુમાર તો મહાવીર નામે પંકાઈ ગયા,
ચંદ્ર સરિખા શીતળ વેણ કહીને બળતાંને ઠારે એક દી' સાપને દેખીને સાથીઓ બાપ રે બાપ પોકાર કરે
કંઈ કંઈ દિવસ-માસ તણા ઉપવાસ કરી વ્રત ધારે કાળ ભયંકર ભાળ્યો છતાં ભયભીત થયા વિણ હાથ ધરે !
ચંદનબાળાની જેમ પીડાતી અબળા કંઈક ઉગારે. રૂપ પિશાચનું ધારીને દેવતા વીરને ઊંચકી પીઠ ધરે
ગૌતમ જેવા પંડિતોને સત્યનો પંથ બતાવ્યો નાનડો બહાદુર બાળકુમાર આ દેવને મુષ્ઠિ-પ્રહાર કરે !
ક્ષેણિક જેવા રાજવીઓને ધર્મનો મર્મ સુણાવ્યો. આમ અનેક પરાક્રમ કરતાં કિશોરમાંથી યુવાન બને
રોહિણી જેવા ચોર-કુટિલોને મુક્તિનો માર્ગ દેખાડ્યો ! માત-પિતાના માનને ખાતર દેવી યશોદાનો હાથ ગ્રહે.
મેઘકુમાર સમાન જુવાનોને જીવન-મંત્ર સુઝાડ્યો. વૈભવમાં એનો વાસ છતાં યે જળ-કમળની જેમ રહે
તે સમે ધર્મને નામે ખરેખર પાખંડીઓનું રાજ હતું ભોગી છતાં યે જોગીની જેમ જ રાગી થતાં ય વિરાગી રહે ! યજ્ઞ મહીં નિર્દોષ બિચારાં પશુઓનું બલિદાન થતું ! સર્પની કાંચળી માફક એક દી' આ સંસારનો ત્યાગ કરે
કંચન-કામીની કાજ કંઈ કેટલાઓનું લોહી રેડાઈ જતું હેલ-હેલાતોમાં વસનારો હવે જંગલ જંગલ વાસ કરે !
દંભ ને દાનવતા દેખીને દિલ એનું વલોવાઈ જતું ! ઘોર અરણ્ય ઘૂમતો જાતો જોગી આ પગપાળો
ગંગાના નિર્મળ નીર સરિખી પાવનકારી વાણી માન મળે અપમાન મળે કે આપે ભલે કોઈ ગાળો !!
હિંસાની બળતી આગમાં જાણે છાંટે શીતળ પાણી મારગ એનો જંગલ-ઝાડી ને કંટક ઝાંખરાવાળો
એને ચરણે આવીને કે કંઈ રાજા કંઈ રાણી કંઈ કંઈ વેળા સાથમાં રે'તો મેખલીપુત્ર ગોશાળા !
સિંહ ને બકરી, વેર વિસારી સ્નેહ રહ્યાં છે માણી ! આફત ને ઉપસર્ગની ફોજની ફોજ તેને પડકારતી'તી
સાડા બાર વરસ સુધી એણે ઘોર તપસ્યા સાધી આંધી-તોફાનને વીજ કડાકે કુદરત પણ લલકારતી'તી!
આતમ-ધ્યાનમાં લાગી રે'તી શાંત અને સ્થિત સમાધિ દેવ ને દાનવ, ને વળી માનવ, પશુપંખી કંઈ ડંખી રહયાં
સંસારનાં રોગ પારખાં એણે કેવળજ્ઞાનને સાધી હસતે મુખડે તો ય મહાવીર સહુનું મંગલ ઝંખી રહચાં.
ઓષધિ દીધી કે દૂર ટળે સૌ આધિ-વ્યાધિ-ઉપાધિ ! દુઃખથી લેશ નહિ ડરનાર એ સામેથી દુ:ખને ડારતો'તો
જાણી લીધું કે જીવનયાત્રા થવા આવી હવે પૂરી સુખની શીતળ છાંય તજીને દાવાનળે ડગ માંડતો'તો
વિહારનો કરી અંત પ્રભુજી આવી વસ્યા પાવાપુરી હાડનાં હાડ તૂટ્યાં પણ એ પડછંદ બની ધીર ધારતો 'તો
અંતિમ શ્વાસ સુધી તો એમણે અખંડ દેશના દીધી સહાય કરવા ઈંદ્ર આવ્યા ત્યારે ઈંદ્રને પણ વારતો'તો
આસો અમાસની રાતને ટાણે નિર્વાણની ગતિ લીધી ! ઘોર અંધકાર સંકટ વચ્ચે આતમ-સાધના ચાલતી'તી
ધરતી પરનો સૂરજ આથમ્યો રાત થઈ ગઈ કાળી ઝેર હળાહળ ઘુંટ ગળી જઈ આંખ અમી વરસાવતી'તી !
અંતરને અજવાળવા કાજે ઉજવે લોક દિવાળી ! પ્રેમની પાવનધાર નિરંતર પાપીના પાપ પખાળતી'તી
પાવનકારી પ્રેમળ-જ્યોતિ દેતી પાપ પખાળી સ્નેહ-કરુણાની ભાવના એની ડૂબતાં હાણ ઉગારતી'તી ! અંધકારે અટવાઈ રહેલાંની વાટ દીયે અજવાળી !
| Iકવિ શાંતિલાલ શાહ (મહાવીર દર્શન)