________________
એપ્રિલ, ૨૦૧૩
પ્રબુદ્ધ જીવન : મહાવીર સ્તવન વિશેષાંક
૬૯
સિદ્ધશીલા
[ સાધ્વી ચૈત્યયશા [ તપાગચ્છના સાગર સમ્રાટ નેમિસૂરિ સમુદાયના પ.પૂ. આ. વિજય દેવેશ હેમચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના આજ્ઞાનુવર્તી પ્રતિબોધકુશલા પ્રવિણાશ્રીજી મહારાજ સાહેબના પ્રશિષ્યા છે. તેમણે જૈન વિશ્વભારતી વિદ્યાપીઠ (લાડનૂ)માંથી એમ.એ.ની પદવી પ્રાપ્ત કરી અને વર્તમાનમાં તેઓ ડૉ. કલાબહેનના માર્ગદર્શનમાં ઉપાધ્યાય યશોવિજયજીકૃત ‘સડસઠ બોલતી સજઝાય' વિષય પર પીએચ.ડી.ની પદવી માટે સંશોધન કાર્ય કરી રહેલ છે. ]
| શ્રી સિદ્ધ શિલાનું સ્તવન (૨)
ગામ નગર એકે નહિ, નહિ વસ્તી નહિ ઉજ્જડ હો ગૌતમ; કાળ શ્રી ગૌતમ પૃચ્છા કરે. વિનય કરી શીશ નમાય હો પ્રભુજી; અવિચળ સુકાળ વ નહિ, નહિ રાતદિન તિથિવાર હો ગૌતમ. શિવપુર. ૧૦. સ્થાનક મેં સુયું, કૃપા કરી મુજને બતાવો હો પ્રભુજી, શિવપુર નગર રાજા નહિ પ્રજા નહિ, નહિ ઠાકોર નહિ દાસ હો ગોતમ; મુક્તિમેં સોહામણું. ૧.
ગુરુ ચેલા નહિ, નહિ લઘુ વડાઇ તાસ હો ગોતમ. શિવપુર. ૧૧. . આઠ કરમ અળગાં કરી, સાયં આતમકાજ હો પ્રભુજી; છૂટ્યાં સંસારના અનોપમ સુખ ઝીલી રહ્યાં, અરૂપી જ્યોતિ પ્રકાશ હો ગૌતમ; સઘળાને દુઃખ થકી, તેને રહેવાનું કોણ ઠામ હો પ્રભુજી. શિવપુર. ૨.
સુખ સારીખા, સઘળાનો અવિચળ વાસ હો ગૌતમ. શિવપુર. ૧ ૨. વીર કહે ઉર્ધ્વ લોકમાં, સિદ્ધ શિલા તલ ઠામ હો ગૌતમ; છવીસા અનંતા વ મુક્ત ગયા, ફરી અનંતા જાય હો ગૌતમ; તોયે જગ્યા રૂંધે ઉપરે, તેના બાર છે નામ હો ગૌતમ. શિવપુર. ૩.
નહિ, જ્યોતિ મેં જ્યોત સમાય હો ગોતમ. શિવપુર. ૧૩. લાખ પીસ્તાલીશ જો જને, લાંબી પહોળી જો જાણ હો ગૌતમ; આઠ કેવલજ્ઞાન સહિત છે, કેવલ દર્શન પાસ હો ગોતમ; ક્ષાયિક સમકિત જોજન જાડી વચ્ચે, છેડે પાતળી અત્યંત વખાણી હો ગૌતમ. શિવપુર. ૪. દીપતાં, કદીય ન હોય ઉદાસ હો ગૌતમ. શિવપુર. ૧૪. અજન સોના માંહે દીપતી, ગઢારી મઢારી જો જાણ હો ગૌતમ; ફૂટક એ સિદ્ધ સ્વરૂપ કોઇ ઓળખે, પામે અવિચલ ઠામ હો ગૌતમ; શિવ તણી પર નિર્મલી, સુંવાળી અત્યંત વખાણી હો ગૌતમ. શિવપુર. ૫. રમણી વેગે વરે, પામે સુખ અથાગ હો ગૌતમ. શિવપુર. ૧૫. શિલા ઓળંગી આઘે ગયા, અધર રહ્યા છે બિરાજ હો ગોતમ; અલોકથી
અઘરા શબ્દોના અર્થ: જાઇ અયાં, સાર્યા આતમકાજ હો ગંતમ. શિવપુર.૬.
પૃચ્છા-પૂછવું, અવિચળ-સ્થિર, ચલયમાન ન થાય તેવું, સાર્યા- પૂર્ણ જીહાં જનમ નહિ મરણ નહિ, નહિ જરા નહિ રોગ હો ગૌતમ; વરિ
કર્યા, ઠામ-સ્થાન, જોજો-યોજન, ગઢારી-શિખર, મઢારી- મઢેલા, નહિ મિત્ર નહિ, નહિ સંજોગ નહિ વિજોગ હો ગૌતમ, શિવપુર.૭..!
ફટક- સ્ફટિક, આધે-દૂર, અધર-અદ્ધર, જાઈ-જઈ (જવાના અર્થમાં), ભુખ નહિ તુષા નહિ, નહિ હર્ષ નહિ શોક હો Íતમ; કર્મ નહિ કાયા વિજોગ-વિયોગ, ફરસ-સ્પર્શ, કાળ-સુકાળ-અતિવૃષ્ટિ- અનાવૃષ્ટિ, નહિ, નહિ વિષય રસ ભોગ હો ગૌતમ. શિવપુર. ૮.
રૂંધે- રૂંધાય, અથાગ-ઘણું બધું, શિવરમણી-મોક્ષસુખ. શબ્દ રૂપ રસ ગંધ નહિ, નહિ ફરસ નહિ વેદ હો ગૌતમ; બોલે નહિ ચાલે નહિ, મૌન જીહા નહિ ખેદ હો ગૌતમ. શિવપુર. ૯.
કાવ્યની સમજૂતી કડી પ્રમાણે
જાડી અને છેડેથી પાતળી અત્યંત વખાણવા લાયક છે. સિદ્ધશિલાના શ્રી ગૌતમ વિનયપૂર્વક મસ્તક નમાવી પ્રશ્ન કરે છે કે હે પ્રભુજી મેં જે શિખર સોનેથી મઢેલા હોય એવા દીપ્તિવંત છે. (૪) અવિચળ સ્થાનક વિષે સાંભળ્યું છે. તે કૃપા કરીને મને બતાવો. હે સ્ફટિક જેવી નિર્મળી, સુંવાળી અત્યંત તેને વખાણી છે. (૫) પ્રભુજી શિવપુર સોહામણું છે. (૧)
શિલા ઓળંગીને ઉપર અડ્યા રહ્યા છે, અલોકથી જઈ અલોક જઈ આઠ કર્મોને તોડીને આત્માનું કામ કર્યું છે અને સંસારના દુ:ખોથી છુટવા રહ્યા છે અને આતમકાજ જેમણે સાર્યા છે. (૬) અને તેવા જીવોને રહેવાનું સ્થાન કહો પ્રભુજી. (૨)
જ્યાં જન્મ નહીં મરણ નહીં, નથી ઘડપણ નથી રોગ વીપ્રભુ કહે છે કે ઉર્વલોકમાં સિદ્ધશિલા સ્થાન છે. છવ્વીસ સ્વર્ગ છે જેના વૈરી પણ નથી અને મિત્ર પણ નથી, સંયોગ કે વિયોગ પણ નથી (૭) બાર પ્રકારના નામ છે. શિવપુર નગર સોહામણું છે. (૩)
ભૂખ નથી તરસ નથી, હર્ષ નથી અને શોકપણ નથી સિદ્ધશિલા ૪૫ લાખ યોજન લાંબી, પહોળી જાણો અને આઠ જોજન કર્મ નથી શરીર નથી, વિષય રસ ભોગ પણ નથી. (૮)