________________
પ્રબુદ્ધ જીવન
ફેબ્રુઆરી, ૨૦૧૪
૧૦૮ અંકનો મહિમા
| ડૉ. પ્રવીણભાઈ સી. શાહ જ્યારે આપણે નામ સ્મરણ જાપની માળા જપીએ છીએ ત્યારે લાગણીઓ અને ભવિષ્યની લાગણીઓ ૩૬ હોય છે એટલે ત્રણેનો તેમાં ૧૦૮ મણકા જોવા મળે છે અને બીજા ઘણા સ્થાનોમાં ૧૦૮નો સરવાળો ૧૦૮ થાય છે. આંકડો જોવા મળે છે, તેનો મહિમા જાણવા માટેનું સંશોધન કરતાં ગંગા નદીનો પટ ૧૨ ડીગ્રીએ લાંબો થાય છે અને ૯ ડીગ્રીએ નીચેની માહિતી સાંપડે છે.
પહોળો થાય છે એનો ગુણાકાર ૧૦૮ થાય છે. કૃષ્ણ ભગવાનની લગભગ તમામ દર્શનોમાં ૧૦૮ આંકડાને પવિત્ર ગણીને તેનો ગોપીઓ ૧૦૮ મનાય છે. ચાંદીનું દ્રવ્યનું વજન ૧૦૮ ગણાય છે. મહિમા ગાવામાં આવે છે. પૃથ્વીના વ્યાસ કરતાં સૂર્યનો વ્યાસ ૧૦૮ અધ્યાત્મિક ક્ષેત્રમાં જ્ઞાનની ૧૦૮ રીતો બતાવવામાં આવી છે. જૈન ગણો માનવામાં આવે છે. સૂર્યના વ્યાસ કરતાં ૧૦૮ ગણું અંતર દર્શનમાં પંચપરમેષ્ટિના ૧૦૮ ગુણો બતાવવામાં આવ્યા છે. (અરિહંતસૂર્યથી પૃથ્વીનું છે. ચંદ્રના વ્યાસ કરતાં ૧૦૮ ગણું સરેરાશ અંતર ૧૨, સિદ્ધના-૮, આચાર્યના-૩૬, ઉપાધ્યાયના-૨૫ અને સાધુના પૃથ્વી અને ચંદ્ર વચ્ચે છે. આયુર્વેદની અંદર ૧૦૮ મુદ્દાઓ જીવસૃષ્ટિને ૨૭). પંચપરમેષ્ટિના જાપ એટલે કે નવકાર મંત્રના જાપ માટે જીવવા માટે બતાવ્યા છે. શ્રીચક્ર યંત્રની અંદર ૫૪ પુરુષો અને ૫૪ જૈનદર્શનમાં ૧૦૮ મણકાની માળા રાખવામાં આવે છે. જૈન વિધિમાં સ્ત્રીના ગ્રહો પાવરફુલ બતાવ્યા છે. જેનો સરવાળો ૧૦૮ થાય છે. ૧૦૮ દીવાની આરતી થાય છે. જૈનોના ૨૩મા તીર્થંકર શ્રી પાર્શ્વનાથ ભારતના જ્યોતિષશાસ્ત્રમાં ૧૨ ઘર અને ૯ પ્લાન્ટ બતાવ્યા છે જેનો પ્રભુના ૧૦૮ નામ બતાવવામાં આવ્યા છે. શ્રેણિક મહારાજા ૧૦૮ ગુણાકાર ૧૨ ગુણ્યા ૯=૧૦૮ થાય છે. એવું માનવામાં આવે છે કે સોનાના જવનો દરરોજ સાથીઓ કરતા હતા. શત્રુંજય તીર્થની ૧૦૮ સૂર્યની શક્તિથી ૧૦૮૦૦ વાર આપણે દરરોજ શ્વાસ લઈએ છીએ, જાત્રા કરવાથી નવાણું કર્યું કહેવાય છે. જૈનોના તીર્થાધિરાજ શત્રુંજય અને આ આંકડો ૧૦૮ ગુણ્યા ૧૦૦ બતાવે છે. ભરતઋષિ તીર્થના ૧૦૮ નામ પ્રસિદ્ધ છે. નૃત્યશાસ્ત્રમાં હાથ-પગની નૃત્યની મુદ્રાઓ જેને કરણ કહેવાય છે ચક્રવર્તી પછી વાસુદેવ અને બળદેવમાં ૧૦૮ લક્ષણો હોય છે. શીખ તેની સંખ્યા ૧૦૮ બતાવી છે. સંસ્કૃત બારાખડીમાં ૫૪ અક્ષરો પુરુષના દર્શનમાં પણ ૧૦૮ મણકા રાખવામાં આવે છે. બુદ્ધ દર્શનમાં પણ એટલે કે શિવના અને ૫૪ અક્ષરો શક્તિના ગણીએ તો કુલ ૧૦૮ ૧૦૮ હોય છે. નીતિશાસ્ત્રમાં ગુણો કેળવવાની સંખ્યા ૧૦૮ અને થાય છે. હિન્દુ સંસ્કૃતિમાં ૧૦૮ પુરાણ જોવા મળે છે અને ૧૦૮ દોષો છોડવાની સંખ્યા પણ ૧૦૮ હોય છે. ચીનમાં બુદ્ધ લોકો અને ઉપનિષદ જોવા મળે છે. હિન્દુ વિધિમાં ૧૨નો અંક અને ૯નો અંક ટાયો લોકો ૧૦૮ મણકાની માળા રાખે છે, જેને શુક કહેવાય છે. આધ્યાત્મિક વિધિ વિધાનમાં અવાર-નવાર પવિત્ર મનાય છે, જેનો ચીનના જ્યોતિષ્ણાસ્ત્રમાં ૧૦૮ પ્રકારના પવિત્ર સ્ટાર હોય છે. ગુણાકાર ૧૦૮ થાય છે. ૧+૪=૯ ગુણ્યા ૧૨ નો જવાબ ૧૦૮
* * * આવે છે. ગણિતશાસ્ત્રમાં ૧ ગુણ્યા ૧=૧, ૨ ગુણ્યા ૨=૪ અને ૩ ૯૪, લાવણ્ય સોસાયટી, વાસણા, અમદાવાદ-૩૮૦ ૦૦૭. ગુણ્યા ૩ ગુણ્યા ૩=૨૭ એટલે કે ૧ ગુણ્યા ૪ ગુણ્યા ૨૭=૧૦૮ હર્ષદ નંબર કહેવાય છે. હર્ષદનો અર્થ સંસ્કૃતમાં આનંદનો ગણાય છે ખરેખર વિદ્યા કલ્પવૃક્ષની જેમ શું શું સિદ્ધ નથી કરી આપતી ! અને મનુષ્યની ઈચ્છાઓનો ગણાય છે. એવું પણ માનવામાં આવે છે.
માતાની જેમ વિદ્યા રક્ષા કરે છે, સુંદર કાર્યોમાં પિતાની જેમ કે ૧૦૮ પ્રકારના મોરલ હોય છે અને ૧૦૮ પ્રકારના જુઠાણા હોય આગળ વધારે છે, સુંદર પત્નીની જેમ દુઃખ દૂર કરી આનંદ છે અને ૧૦૮ પ્રકારના માનવીને અજ્ઞાન હોય છે. હાર્ટ ચક્રની આપે છે, વિદ્યા લક્ષ્મીનો વિસ્તાર કરે છે, સર્વ દિશાઓમાં (હૃદયના) ચક્રની અંદર ૧૦૮ શક્તિની રેખાઓના છેદ જોવા મળે વિદ્યા કીર્તિને ફેલાવે છે, માટે જ કલ્પવૃક્ષ જેવી વિદ્યાને મેળવવી
જરૂરી છે. જો પ્રાણાયામ કરતી વખતે દિવસમાં ૧૦૮ શ્વાસોચ્છવાસની ક્રિયા કાગડા જેવું ઝડપી સ્નાન હોય, બગલા જેવું અભ્યાસમાં કરે તો વ્યક્તિને અંદરથી આનંદ અનુભવાય છે. શ્રીયંત્રમાં ૩ રેખાઓ એકાગ્ર ધ્યાન હોય, કૂતરાના જેવી અતિઅલ્પ નિદ્રા હોય, એકબીજાને છેદે છે અને આવા ૫૪ છેદ શ્રી યંત્રમાં મનુષ્યના શરીરના ભૂખ કરતાં ઓછો આહાર હોય, અભ્યાસ માટે ઘરને છોડ્યું બતાવે છે. ગણિતશાસ્ત્રમાં એક સીધી રેખાના વચ્ચેના બિંદુથી ૧૦૮ હોય, આ પાંચ બાબતો વિદ્યાર્થીનાં હિતકારક લક્ષણ કહેવાય અંશનો ખૂણો રચાય છે. એવું માનવામાં આવે છે કે માનવીના અનુભવની ભૂતકાળની લાગણીઓ ૩૬ હોય છે, વર્તમાનની ૩૬