________________
પ્રબુદ્ધ જીવન
નવેમ્બર, ૨૦૧૦
જિક કસરત 8 તકરીર ટકા
આતુરતાથી જુએ એ રીતે જોવા લાગ્યો. જિન-વચન
આયમન
- દિવસો વીતવા લાગ્યા, પણ રાષ્ટ્રપતિનો કશો રક્ષક નથી કે શરણરૂપ નથી
જ પ્રત્યુત્તર તેને મળ્યો નહિ. वित्तं पसवो य नाइओ तं बाले सरणं ति मनइ ।
જ્ઞાનપિપાસુની કદર. - હવે પ્રત્યુત્તર કે ફી નહિ જ આવે એમ માનીને एते मम तेसु वि अहं नो ताणं सरणं न विज्जइ ।।
તેણે વિચાર્યું, હવે મારા માટે એક વિકલ્પ રહે છે ડૉ. રાધાકૃષ્ણનના જીવનનો એક પ્રસંગ છે.
કે પ્રિન્સિપાલને જઈને કહેવું કે હું ફી ભરી શકું સૂત્રવૃrT4T ૨-૩-૬ ૬. જે તેમની શિક્ષણ અને શિક્ષણ લેતા વિદ્યાર્થીઓ
તેમ નથી, તો મારું નામ કમી કરો.' અજ્ઞાની માણસ એમ માને છે કે ધનસંપત્તિ, | પ્રત્યે કેવી લાગણી હતી તે દર્શાવે છે.
આમ, તે પ્રિન્સિપાલની ઓફિસમાં ગયો અને પશુઓ અને જ્ઞાતિબંધુઓ એ બધાં પોતાને
એક કૉલેજમાં એક વિદ્યાર્થી પાસે ટર્મ- ફી
પ્રિન્સપાલને દીન વદને કહેવા લાગ્યો, ‘સાહેબ, રક્ષણ આપવાવાળાં છે, કારણ કે તેઓ મારાં ભરવા જેટલા પૈસા નહિ.
મારું નામ કમી કરજો.' છે અને હું તેઓનો છું.” પરંતુ એ બધાં તેનાં તેણે ફી ભરવા માટે પૈસા મેળવવા અનેક
| ‘અરે, તું તો ભણવામાં હોંશિયાર છે, તો પછી રક્ષક નથી કે શરણારૂપ નથી.
સજ્જનોના ઘરના ઉંબરા ઘસી નાખ્યા, પણ કોઈ
પછી કોઈ શા માટે તારું નામ કમી કરવાનું તું કહે છે ?' An ignorant person believes that જગ્યાએથી તે વિદ્યાર્થીને ફી ભરવા પૈસા મળ્યા
| ‘કારણ બહુ સીધું છે. હું ફી ભરી શકું એમ નથી.' wealth, animals and relatives are
નહિ.. his protectors. He says, They
‘પણ તારી ફી તો અમને મળી ચૂકી છે.’ belong to me and I belong to
તેની નિરાશાનો કોઈ પાર રહ્યો નહિ.
‘હૈ !અનેક આશ્ચર્યના પડઘારૂપે વિદ્યાર્થીના them.' But they are neither his હવે કોની પાસે જવું? કોની પાસેથી ફીના
| મુખમાંથી આ શબ્દ નીકળી આવ્યો. protectors nor shelter.
પૈસા લેવા હાથ લંબાવવો ? એ પ્રશ્રો તેના મનમાં પ્રિન્સિપાલે વિદ્યાર્થીની પીઠ થાબડતાં કહ્યું, 'તેં (ડૉ. રમણલાલ વી. શાહ ગ્રંથિત ‘બિન વન' માંથી) | ઉભવી રહ્યા !
જેમને પત્ર લખ્યો હતો તેમના તરફથી ફી મળી છેવટે તેને થયું કે ડૉ. રાધાકૃષ્ણને આ અંગે ચૂકી છે. ડૉ. રાધાકાને તારો પત્ર મળ્યો હતો. ‘પ્રબુદ્ધ જીવન'ની ગંગોત્રી
હું પત્ર લખીને જણાવું ! જોકે, એ મોટા માણસને ખૂબ ધ્યાનથી તેમણે એ પત્ર વાંચ્યો લાગે છે, કેમ ૧, શ્રી મુંબઈ જેન યુવક સંઘ પત્રિકા
મારો પત્ર વાંચવાની ફુરસદ હશે કે કેમ, એ પણ કે પત્ર વાંચીને તેમણે તારા અંગે મારી પાસેથી ૧૯૨૯ થી ૧૯૩૨
પ્રશ્ન છે, છતાં એક પત્ર તો લખી જોઉં ! માહિતી મંગાવી હતી. મેં માહિતી મોકલી આપી. ૨, પ્રબુદ્ધ જેન
અને એ જ દિવસે તેણે રાષ્ટ્રપતિ ડો. એના જવાબમાં તેમણે તારી ફી મોકલી આપી.' ૧૯૩૨ થી ૧૯૩૩
રાધાકૃષાનું પણ પત્ર લખ્યો અને પોસ્ટ કર્યો. ડૉ. રાધાકૃષ્ણાને શિક્ષણ અને શિક્ષણાર્થી પ્રત્યે બ્રિટિશ સરકાર સામે ન મૂકવું
પછી તો રોજ એ વિદ્યાર્થી રાષ્ટ્રપતિના કેવી લાગણી છે એનો સુખદ અનુભવ એ વિદ્યાર્થીને એટલે નવા નામે
પ્રત્યુત્તરની રાહ, ચાતક જેમ મેહની રાહ જે પ્રત્યક્ષ થયો. (સૌજન્ય : જૈન પ્રકાશ) ૩. તરૂણ જૈન
૧૯૩૪ થી ૧૯૩૭ ૪. પુન : પ્રબુદ્ધ જેનના નામથી પ્રકાશન
| સર્જન-સૂચિ - ૧૯૩૯a૧૯૫૩
| કર્તા ૫. પ્રબુદ્ધ જેન નવા શીર્ષકે બન્યું 'પ્રબુદ્ધ જીવન'| (૧) સરનામા વગરના માણસો
ડૉ. ધનવંત શાહ ૧૯૫૩ થી (૨) સત્ય ધર્માય દૃષ્ટયે
ભાગ્યેશ જહા શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘના મુખપત્રની ૧૯૨૯
(૩) પત્ર- ચર્ચાય જૈન ધર્મ : અપરિગ્રહવશ્રીમંતો ગુણવંત બી. શાહ થી, એટલે ૮૧ વર્ષથી અવિરત સફર, પહેલા સાપ્તાહિક, પછી અર્ધમાસિક અને ત્યારબાદ
પ્રવીણ સી. શાહ (૪) પ્રેક્ષાધ્યાનએક અનુપમ વરદાન : માસિક • ૨૦૧૦માં ‘પ્રબુદ્ધ જીવન'નો ૫૭માં વર્ષમાં પ્રેક્ષાધ્યાનનો મર્મ
અંજ કિરણ શાહ પ્રવેશ (૫) શ્રી સમવસરણ
રૂપા મધુ શાહ પ્રબુદ્ધ વાચકોને પ્રણામ (૬) ૭૬મી પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળા સંપન્ન દલા જાની
(૭) જૈન સાહિત્ય ગૌરવ ગ્રંથશ્ય૧૭ : ‘સમયસાર' સુવર્ષા જૈન પૂર્વ મંત્રી મહાશયો (૮) જયભિખ્ખું જીવનધારા : ૨૨
ડૉ. કુમારપાળ દેસાઈ જમનાદાસ અમરચંદ ગાંધી
(૯) શ્રી મુંબઈ જેન યુવક સંઘને પ્રાપ્ત થયેલું અનુદાન ચંદ્રકાંત સુતરિયા
(૧૦) શ્રી જૈન મહાવીર ગીતા- એક દર્શન : ૨૩ પ.પૂ.આ.વાત્સલ્યદીપસૂરીશ્વરજી મ. રતિલાલ સી, કોઠારી (૧૧) સર્જન સ્વાગત
ડો. કુલા શાહ મણિલાલ મોકમચંદ શાહ
| (૧૨) પંથે પંથે પાથેય...ગુરુદેવ અને ગાંધીજી : જટુભાઈ મહેતા | ગુરુદયાલ મલ્લિકજીની નજરમાં
પ્રા. પ્રતાપકુમાર ટોલિયા પરમાણંદ કુંવરજી કાપડિયા ચીમનલાલ ચકુભાઈ શાહ
| મુખપૃષ્ટ સૌજન્ય : ડૉ. રમણલાલ ચી. શાહ
પૂ. મુનિશ્રી કુલચંદ્ર વિજયજી સંપાદિત “સચિત્ર સરસ્વતી પ્રાસાદ' ગ્રંથ પ્રકાશન સંવત ૨૦૫૫