Prabuddha Jivan 2010 Year 57 Ank 01 to 12 - Ank 02 is not available

SR No.: 525995
Original Sutra Author: N/A
Author: Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2010
Total Pages: 352
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 54 MB

Page 162

પ્રબુદ્ધ જીવન
જુલાઈ ૨૦૧૦
ખૂબીઓ વધારીએ, ખામીઓ સુધારીએ!
| રોહિત શાહ દીકરાના અક્ષરો ખરાબ હતા. પિતાએ કહ્યું, “બેટા, તારે તારા માણસ પોતાના દોષો અને અવગુણો અને ત્રુટિઓ અને અક્ષરો સુધારવાની જરૂર છે.” ચાલાક દીકરાએ તરત જ કહ્યું: ‘ગાંધી ખામીઓનો જ બચાવ કરતો રહે છે, તેને બચાવવા તો સ્વયં ઈશ્વર બાપુના અક્ષરો તો મારા કરતાંય વધુ ખરાબ હતા! અક્ષરો ખરાબ પણ નથી આવતો! ઊણપો અને અધૂરપ દૂર કરવા માટે છે, ઢાંકવા હોય એટલે કાંઈ જિંદગી ખરાબ ન થઈ જાય..!!
માટે નહિ! બીજાઓના જીવનમાંથી સન્માર્ગની પ્રેરણા લેવાની હોય, આ દીકરાને ખબર નથી કે, ગાંધી બાપુના અક્ષરો ખરાબ હતા કુમાર્ગની નહિ! પણ એ બાબતનો તેમને ભરપૂર અફસોસ હતો. ગાંધીજીએ જ
શું આ રીતે...? કહ્યું હતું કે, “ખરાબ અક્ષરો એ અધૂરી કેળવણીની નિશાની છે.' મોટો ભાઈ માતા-પિતાને રાખવા તૈયાર નથી, તો હું શા માટે દીકરાના અક્ષરો ગાંધીજી જેવા ખરાબ હતા, પણ ખરાબ અક્ષરો રાખું? (એટલે કે મોટો ભાઈ નફ્ફટ હોય તો હું ય નફ્ફટ થઈશ!) માટે ગાંધીજીને હતો એવો અફસોસ એને નહોતો !
મારી જેઠાણી ઘરની કોઈ જવાબદારી નથી સંભાળતી તો હું કેમ સાચો માણસ
સંભાળુ? (એટલે કે જેઠાણી હરામખોર છે તો હું સવાઈ હરામખોર બીજાના દોષો એ આપણા દોષોને ઢાંકવાનું આવરણ નથી. થઈશ!) ઓફિસમાં બીજા લોકો કામ નથી કરતા, તો મારે બીજાની ઊણપો એ આપણી ઊણપો માટેનું કોઈ સુરક્ષાકવચ નથી. એકલાએ નિષ્ઠાવાન બનવાની શી જરૂર છે? (એટલે કે બીજા બધા બીજાના અવગુણો એ આપણા અવગુણોની ઢાલ નથી. બીજાની ચોર છે તો હું મહાચોર બનીશ !) બીજા અધિકારીઓ લાંચ લે છે, અધૂરપો કાંઈ આપણી અધૂરપોને અભયદાન આપતી નથી! એ તો હું ય કેમ ન લઉં? (એટલે કે બીજા ભ્રષ્ટ છે, તો હું ભ્રષ્ટવાત સાવ સાચી છે કે માણસ એ માણસ છે અને કોઈપણ માણસ શિરોમણિ બનીશ !) શું આ રીતે જીવન જીવાય? શું આ રીતે પ્રગતિ સર્વગુણસંપન્ન નથી હોતો, એનામાં ગુણો પણ હોય અને અવગુણો કરી શકાય? શું આ રીતે ઈતિહાસનું નિર્માણ કરાય? પણ હોય. એનામાં ખામીઓ પણ હોય અને ખૂબીઓ પણ હોય.
સમર્થની પિછાન પરંતુ સાચો માણસ એ છે, જે પોતાના ગુણોમાં વૃદ્ધિ કરે અને જગત ભલે ભ્રષ્ટ હોય, હું ભ્રષ્ટ નહિ બનું. જમાનો ભલે ખરાબ પોતાના અવગુણોને દૂર કરવાની મથામણ કરે. માણસ હોવાનું હોય હું મારી સજ્જનતા નહિ છોડું. દુનિયા ભલે ખોટા રસ્તે ચાલે, મૂળ લક્ષણ એ છે કે તે પોતાની ખૂબીઓ વધારતો રહે અને ખામીઓ હું મારો રસ્તો નહિ છોડું. આવો સંકલ્પ સજ્જનો અને સમર્થ સુધારતો રહે!
વ્યક્તિઓ જ કરી શકે છે. એમની કસોટીઓ થાય છે, થોડીક એનું શું?
તકલીફો વેઠવી પડે છે. પણ આખરે તો ગૌરવ એમને જ મળે છે. એક ભાઈને એક વખત તેની પત્નીના ચારિત્ર ઉપર શંકા ઊપજી. એવા સજ્જનો જ સૌને પ્રિય લાગે છે અને સૌનો આદર પામે છે. પત્ની પાસે કશો ખુલાસો માગવાની ય દરકાર એમણે ન કરી. સ્વમાન અને સ્વાભિમાન વગરનું સડેલું જીવન એમને પસંદ નથી. એમણે પત્નીનો ત્યાગ કર્યો. કોઈ સ્નેહી વડીલ એ ભાઈને સમજાવવા ખમીર અને ખાનદાનીને ગોબો પડે એ એમને પરવડતું નથી. સાચી ગયા અને કહ્યું કે, તમે આ સારું નથી કર્યું. તમારી પત્ની બેવફા વાત તો એ છે કે એવા સમર્થ લોકો યુગને નથી અનુસરતા, પણ હતી કે નહિ એ પણ તમે નથી વિચાર્યું. જો એ બેવફા ન હોય તો યુગ તેમના પગલે પગલે ચાલતો હોય છે! તમે એનો ત્યાગ કરીને અન્યાય કર્યો છે. જો તે ખરેખર જ બેવફા
ડર્ટી પોલિટિક્સ હોય તો એને માફ કરવાની ઉદારતા બતાવવાની તક તમે ખોઈ સજ્જન એ છે કે જે દુર્જનના જીવનમાંથીય પોઝીટિવ બાબતો છે. લગ્નના આટલાં વરસ પછી તમે તમારી પત્નીનો ત્યાગ કરવામાં શોધી કાઢે. દુર્જન એ છે કે જે સજજનોના જીવનમાંથી ય નેગેટિવ ભારે ઉતાવળ કરી છે, ભૂલ કરી છે.” પેલા મહાશયે કહ્યું, “ભગવાન બાબતો શોધી કાઢે. પોતાને ફાવતું અને માફક આવતું જ જોવાની રામને તમે આવો ઉપદેશ આપવા કેમ નહોતા ગયા? એમણેય વૃત્તિ એ તો ડર્ટી પોલિટિક્સ છે, મનની લુચ્ચાઈ છે. એવી વૃત્તિને સીતાજીનો ત્યાગ કર્યો જ હતો ને! જેમ કામ રામ કરી શકે, તે કામ હું કારણે ફેમિલીમાં પ્રોબ્લેમ્સ પેદા થાય છે. બીજાના વાદ લેવા જ હોય તો કેમ ન કરી શકું?' વડીલ સજ્જને કહ્યું, “ભગવાન રામ પિતાજીના વચન પૂરેપૂરા લેવા જોઈએ. કૃષ્ણની જેમ રાસલીલા કરવામાં જ રસ લઈએ તો ખાતર વનવાસ વેઠવા ઉત્સાહી બન્યા હતા. તમે તો તમારા પિતાને જ ન ચાલે, એમના કર્મયોગમાંય ઈન્ટરેસ્ટ લેવો પડે અને સુદામા સાથેની વૃદ્ધાશ્રમનો વનવાસ આપી બેઠા છો, એનું શું?'
મૈત્રીય નિભાવવી પડે! કર્તવ્યોથી છટકીને માત્ર અધિકારોની વાત ન ચારિત્ર ઉપર ડિપેન્ડ
કરાય. આપણા અવગુણો આપણા અવરોધકો જ છે. બીજાના દુર્ગુણો માણસ કોની પાસેથી કયું ઉદાહરણ લે છે, કોના જીવનમાંથી મને નથી નડતા, મારા જ દુર્ગુણો મને નડે છે-આટલી વાત સમજવા કેવો બોધપાઠ લે છે, એ એના ચારિત્ર ઉપર ડિપેન્ડ કરે છે. નબળા માટે ખાસ્સી સજગતા કેળવવી પડે હો! અને નકામા માણસો બીજાના નેગેટિવ પાસાંનું જ અનુકરણ કરશે. “અનેકાન્ત', ડી-૧૧, રમણકલા એપાર્ટમેન્ટ, સંઘવી સ્કૂલ રેલવે ક્રોસિંગ પાસે, પોતાના દોષો સુધારવાની વૃત્તિ નથી, એટલે એવા દોષો બીજા નારણપુરા, અમદાવાદ-૩૮૦૦૧૩. ટેલિફોન : ૨૭૪૭૩૨૦૭ (ઘર); કોના-કોનામાં છે એની દલીલ કરીને પોતાનો બચાવ કરશે. જે ૨૭૪૯૭૧૯૫ (ઑફિસ)