________________
૨૦.
પ્રબુદ્ધ જીવન
ઑગસ્ટ, ૨૦૦૯ ભક્તજન સ્તવના કરે છે કે “હે પાર્શ્વનાથ પ્રભુ! આપની મધુર- દર્શનમોહાદિનો ધ્વંશ કરી સમ્યક્દર્શન સાધકોમાં પ્રસ્થાપિત કરે વાણી અનુભવરૂપ અમૃતથી ભરપૂર છે, જેને મેં મારા હૃદય-મંદિરમાં, છે. સાધક ઉત્તરોત્તર જેમ જેમ જિનવચન અને જિજ્ઞાસાનું સમ્ય ધારણ કરેલ છે. હે પ્રભુ! આપના શ્રીમુખથી ઝરેલી વાણીથી આચરણ કરે છે (અવંચકપણે) તેમ તેમ ગુણશ્રેણીનું આરોહણ સર્પયુગલનું આત્મકલ્યાણ થયું.”
કરે છે. સ્યાદ્વાદ મુદ્રા મુદ્રિત શુચિ, જિમ સુરસરિતા પાણી;
અક્ષર એક અનંત અંશ જિહાં, લેપ રહિત મુખ ભાખ્યો; અંતર મિથ્યાભાવ લતા જે, છેદણ તાસ કૃપાણી હો.
તાસ ક્ષયોપશમ ભાવ વધ્યાથી, શુદ્ધ વચન રસ ચાખો હો. પાસ જિન અનુભવ અમૃતવાણી...૨
પાસ જિન અનુભવ અમૃતવાણી...૫ શ્રી જિનેશ્વર પ્રભુની અનેકાંતમય વાણી અનેક નય, નિક્ષેપાદિથી શ્રી અરિહંત પ્રભુને વર્તતું કેવળજ્ઞાન અનુભવગમ્ય હોવાથી તે ભરપૂર અને અવિરોધાભાસ હોવાથી તે શ્રોતાજનોને પોતપોતાની અનંતમા અંશે વચન વ્યવહારથી પ્રકાશિત પ્રભુ મુખથી થઈ શકે ભાષામાં સમજાઈ જાય છે અને હૃદય સોંસરી ઉતરી જઈ શ્રદ્ધાથી છે. પાંત્રીસ અતિશયોથી યુક્ત અપૂર્વવાણી તીર્થકર નામકર્મની સ્વીકૃત થાય છે. આવી વાણીની પાછળ પ્રભુનું વચનબળ અને નિર્જરારૂપે હોવાથી પ્રભુને તેનાથી અલ્પિપ્તપણું વર્તાય છે. કારણ આત્મવીર્યનો સ્ત્રોત વહેતો હોવાથી શ્રોતાજનોને અનાદિકાળથી કે તે માલિકીભાવ રહિત છે. શ્રી જિનેશ્વર આવી વાણીના જ્ઞાતાદ્રષ્ટા વર્તતા મિથ્યાત્વ અને કષાયાદિ ભાવોનું છેદન થઈ નિર્મૂળ થાય છે. જિનવચન ધારાના પ્રવાહણથી શ્રોતાજનોના ક્ષયોપશમભાવોની છે, કારણ કે તેઓથી પ્રભુના સુબોધનો સદુપયોગ થાય છે. અથવા વૃદ્ધિ થાય છે, અથવા જ્ઞાનદર્શનાદિ આત્મિકગુણો નિરાવરણ થવા જેમ ગંગાનદીનું પાણી પાવનકારી મનાય છે, તેમ શ્રી જિનેશ્વરની લાગ્યા, આમ ભવ્યજીવો જિનવાણી ધારાનો રસ ચાખે છે. વાણીનો વ્યવહાર ચારિત્યાચારમાં ઉપયોગથી કર્મમળ નિર્મળ થાય ચાખ્યાથી મન તૃપ્ત થયું નવિ, શા માટે લોભાવો; છે કે આત્મિકગુણો (શ્રોતાજનોના) નિરાવરણ થાય છે. આમ પ્રભુની કર કરુણા કરુણારસ સાગર, પેટ ભરીને પાવો હો. સ્યાદ્વાદમયી વાણીરૂપ તરવારની ધારથી મિથ્યાત્વરૂપ છોડવાઓને
પાસ જિન અનુભવ અમૃતવાણી...૬ છેદે છે.
પ્રભુના સ્વાનુભવરૂપ અમૃતમય વાણીનો રસ સાધકને ચાખવા અહો નીશીનાથ અસંખ્ય મળ્યા તિમ, તિથ્ય અચિરજ એહી; મળ્યો પરંતુ તેનાથી તેને તૃપ્તિ થઈ નહીં. એટલે સાધક શ્રી લોકાલોક પ્રકાશ અંશ જસ, તસ ઉપમા કહો કે હી હો. પાર્શ્વનાથ પ્રભુને પ્રાર્થના કરે છે કે “માત્ર રસ ચખાડવાથી કામ
પાસ જિન અનુભવ અમૃતવાણી-૩ નહિ થાય, પરંતુ પેટ ભરીને અમોને જમાડો. શા માટે અમોને સર્વજ્ઞ ભગવંતને પ્રગટપણે વર્તતું કેવળજ્ઞાન અને દર્શન તડપાવો છો ? હે પ્રભુ! આપ કરુણાના મહાસાગર છો, જેથી લોકાલોકના સર્વ પદાર્થોને તેના ત્રિકાલિક ભાવ સહિત સમકાલે અમારા ઉપર કૃપા કરી અમોને તમારા જેવા જ બનાવો. અમારી જોવા-જાણવાનું સામર્થ્ય ધરાવે છે એટલે કેવળજ્ઞાન લોકાલોક પ્રાર્થનાનો સ્વીકાર કરો.” પ્રકાશક કહેવામાં આવે છે, જે વચન વ્યવહારથી પૂરેપૂરું કહી શકવું લવલેશ લહ્યાથી સાહિબ, અશુભ યુગલ ગતિ વારી; અશક્યવત્ છે. ઉપરાંત કેવળજ્ઞાનને કોઈ ઉપમા પણ આપી શકાય ચિદાનંદ વામાસુત કેરી, વાણીની બલિહારી હો. તેમ નથી કારણ કે તે અનુપમ છે. સમવસરણની પર્ષદામાં અસંખ્ય
પાસે જિન અનુભવ અમૃતવાણી..૭ ચંદ્રો અને દેવો તિચ્છલોકમાં મળે છે પરંતુ તેઓથી કેવળજ્ઞાનનો સાંસારિક જીવો મનુષ્ય, દેવ, તિર્યંચ અને નર્કગતિઓમાં એક અલ્પ અંશ પણ પામી શકાતો નથી. ટૂંકમાં વાણી વ્યવહાર ભવભ્રમણ કરે છે જેમાં મનુષ્ય અને દેવગતિ શુભ છે તથા તિર્યંચ મારફત કેવળજ્ઞાનનું દરઅસલ સ્વરૂપ જાણી શકાતું નથી કારણ કે અને નર્કગતિ અશુભ છે. સ્તવનકાર શ્રી ચિદાનંદજી ઉપસંહારમાં તે માત્ર અનુભવગમ્ય અને અસીમ છે.
કહે છે કે વામામાતાના સુપુત્ર શ્રી પાર્શ્વનાથ પ્રભુના વાણીની વિરહ વિયોગ હરણી એ દંતી, સંધી એ વેગ મિલાવે; એવી બલિહારી છે કે, જે ભવ્યજીવને અમૃતમય વાણીનો અનંતમો યાકી અનેક અવંચકતાથી, આણાભિમુખ કહાવે હો. ભાગ પણ સાંભળવાનું સૌભાગ્ય પ્રાપ્ત થશે તેને નરક અને
પાસ જિન અનુભવ અમૃતવાણી-૪ તિર્યંચગતિમાં જન્મ થવાની સંભાવનાનો અંત આવશે અર્થાત્ બે મુક્તિમાર્ગની ઉપાસનામાં ઉર્ધ્વગામી સમ્યક ભાવનાઓથી પ્રકારની અશુભ ગતિનો છેદ થશે. ભાવિત રહેલું અનિવાર્ય છે અને આત્મદશાના સાધકોને તેનો
* * * વિયોગ અને વિરહ સતાવે છે. પરંતુ શ્રી જિનેશ્વરની અમૃતમય વાણી ૫૬૩, આનંદવન સોસાયટી, ન્યુ સમા રોડ, વડોદરા-૩૯૦ ૦૦૮. આવા વિરહ અને વિયોગનું એકબાજુ હરણ કરે છે અને બીજી બાજુ ફોન : ૦૨૬૫-૨૭૯૫૪૩૯.