Page Text
________________
જ રીતે તેનો એ છે કે
પ્રબુદ્ધ જીવન
ની
તા. ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૯
બધું છે તે છતાંય ઝૂરાપો દેખાયો જ.
સમજશે કે તમે કોઈ ફંડફાળા માટે આવ્યા છો; એટલે તમને એ એક કુટુંબમાં જવાનું થયું. એની બાર વર્ષની પુત્રીને મેં પૂછ્યું : ટાળશે ! મારો એવો કોઈ આશય ન હતો એટલે એ ઇચ્છા ઉપર મેં તમે ઘરમાં કોણ કોણ?' અમેરિકન અંગ્રેજી ધ્વનિમાં કહે: ‘મી, પડદો પાડી દીધો! મોમ, ડેડી અને રિફ.” પૂછ્યું : “રિક તારો ભાઈ ?' તો કહે : “નો અહીં બાળક જન્મે, થોડું મોટું થાય એટલે પારંપરિક રિવાજો નો. મારું ટેડી બેર (કપડાનું રમકડું).” અને એણે મને ઢગલાબંધ અને સંસ્કારોમાં ધકેલી દેવું, આદત બની જાય એટલી હદે એ બધાં ટેડી બેર બતાવ્યા, જુદી જુદી મુદ્રાના ટેડી બેર?! પરદેશમાં આ ટેડી વિચારોને મૂળમાં જડી દેવાનાં! પછી એ પેઢી પોતાના સ્વતંત્ર વિચારો બેિર નો ઉદ્યોગ ગજબનો છે !! દરેક સ્ટોરમાં જાત જાતના આ ટેડી ક્યારે કરવાની? સ્વચિંતન કે આત્મ અનુભૂતિનો અવકાશ જ ક્યાં? બેર મળે, ત્યાં સુધી કે બાળક જે આકારના માગે તે આકારનાં એ એ માટે મનોભૂમિ જ ક્યાં? આવી પરિસ્થિતિનું નિર્માણ હવે તો ખાલી રમકડામાં તમારી સામે જ સ્ટફ-૩-ભરી દે. મનગમતું સંગીત અહીં પણ થઈ ચૂક્યું છે. પરિશ્રમ અને પુરુષાર્થને ભોગે સંસ્કાર, ભરી દે. હૃદયના આકારનું એક પ્રતીક તમારી સામે જ અંદર મૂકે. સાધના અને ભક્તિના રંગે યુવા ધનને કેટલી હદે રંગી નાખ્યું છે એનું નામકરણ પણ કરાવે; તરત જ એનું બર્થ સર્ટિફિકેટ પણ આપી એનો વિચાર કરવો રહ્યો. દે. અને બાળક રાજી રાજી!! બસ પછી બાળક એની સાથે વાતો કરે લૉસ એન્જલિસમાં જૈન મંદિર જોયું. એ સ્થાનકમાં નિષ્ઠાથી અને જીવંત માની એ નિર્જિવ રમકડાં સાથે રમ્યા જ કરે, વાતો કરે!! પોતાની સેવા આપી રહેલા માનદ્ કાર્યકરોનું નિરીક્ષણ કરતાં એ પોતાની જવાબદારી ન વધારવાની તકેદારી રાખતા દંપતી પોતાના સર્વે પ્રત્યે મન નમ્યું. એ સર્વે વાસ્તવમાં ખૂબ જ મોટી હસ્તિ, પણ આનંદ માટે એક જ સંતાન કરે; પણ એ સંતાનના મનની વેદના અહીં જે ભાવથી કાર્ય કરી રહ્યાં હતા એ આશ્ચર્યજનક! પાંચ વર્ષનો સમજવાનો વિચાર જ નહિ?!
એક બાળક પૂજાનાં કપડાં પહેરી પિતાની આંગળીએ આવ્યો, જિન માત્ર અમેરિકા જ નહિ, પણ અન્ય દેશોમાં જ્યારે જ્યારે જવાનું પ્રતિમાની પૂજા કરી, એ દશ્ય તો અંતર અને આંખોને ઠારે એવું. આ થયું છે ત્યારે એક નિરીક્ષણ તારવ્યું છે. એક-બે કે પાંચ દાયકા પહેલાં સ્થાને ભવિષ્યમાં એંશી કરોડનો ખર્ચ ભવ્ય જિનાલયનું નિર્માણ થશે જે વિચારો-રિવાજો લઈને એ બધાં ભારતથી ગયાં હતાં; જે સામાજિક ત્યારે એ કેવું ભવ્યાતિત હશે! એ મંગળ ઘડી અતિ દિવ્ય હશે. ત્યાં જ અને માનસિકતા હતી એ તો એ બધાએ ત્યાંની ત્યાં અને એવી જ જૈન સાહિત્ય અને કેસેટોથી છલોછલ ભરેલી લાયબ્રેરી જોઈ, મન રાખી છે!! એક પરિવારને મેં પૂછ્યું: ‘તમને બધાંને લેટેસ્ટ ગાડી, આનંદવિભોર બની ગયું. પ્રવેશદ્વાર પાસે જ સો વર્ષ જૂનું લાસ ફેશન, ઉપકરણો, વૈજ્ઞાનિક સિદ્ધિ-આ બધું ખબર છે; પણ લેટેસ્ટ વેગાસથી પ્રાપ્ત કરેલું અતિ સુંદર નકશીકામવાળું લાકડાનું જિન થોટ’ની ખબર છે?' મારા આ પ્રશ્નનો ઉત્તર મને ક્યાંથી ન મળ્યો. મંદિર જોયું અને ચિત્તતંત્ર હચમચી ગયું! આ મંદિર વિશે ક્યારેક ત્યાં બધાં પરદેશીઓ એક ચક્કરમાં ફસાયા છે; કેમ પૈસા કમાવવા? સંશોધનાત્મક વિગત લખવાનો ભાવ છે. સવારે સાતથી સાંજે સાત સુધી સતત મજુરી કરવી, સમય મળે ત્યારે એડિસનમાં ઢોસા અને ભેળ પણ ખાધા. બહેન હિના સાથે એક
ક્યાં શું “ફ્રી મળે છે અને કેટલું ડિસ્કાઉન્ટ મળે છે એમાં જ વ્યસ્ત બપોરે ત્યાંની પબ્લિક લાયબ્રેરીમાં ગયો. ભારતના અને ત્યાંના રહેવું.રોજ અસલામતીની ચિંતા સાથે નોકરીએ જવું, કઈ પળે ગુજરાતી વર્તમાન પત્રો અને સામયિકો વાંચ્યા. પુસ્તકો છૂંદતાં મુંબઈનોકરીમાંથી પાણિગું મળી જાય એ કહેવાય નહિ, બસ કામનું રિઝલ્ટ અમદાવાદમાં પાંચેક વર્ષથી શોધતો હતો એ મારું પ્રિય પુસ્તક આપો. સતત ટેન્શનમાં પતિ-પત્ની અને પરિવાર કામ કરો. કારણ “યોગવશિષ્ટ' ઉપરની ટીકાના બે સામયિકો મળી ગયા!! મારો કે હપ્તા સમયસર ચૂકવવાના છે. ત્યાં તમને બધું જ ઉધાર મળી જાય. બધો થાક ઉતરી ગયો. કડકડતી ઠંડીમાં ગરમાવો આવી ગયો! પછી ચૂકવવા માટે દોડો જ દોડો! ક્રેડિટ કાર્ડ અને ઉધારની ગજબની એકરમાં પથરાયેલી હોલીવુડ નગરી જોઈ. માનવ અને માયાજાળ! હવે અહીં પણ પરદેશી બેંકોએ પગપેસારો કર્યો છે. પ્રાણીઓના અદૂભુત પરાક્રમો જોયા. વિજ્ઞાનનો ચમત્કાર અને ભવ્ય ચેતવા જેવું ખરું! દેશ અને સંસ્કાર-સંસ્કૃતિ યાદ આવે એટલે ભૌતિક સમૃદ્ધિ ! ભારતમાંથી પંડિતો, પૂજારીઓ, કલાકારો અને એ બધાંને ડોલર ઇન્દ્રનગરી જેવા અદ્ભુત લાસ વેગાસના કેસિનોમાં ફરતાં ફરતાં આપી બોલાવી લેવા; બસ આગળ મૌલિક વિચારવાનો કે વાંચવાનો ૬૦ વર્ષના વૃદ્ધને અને ૮૦ વર્ષની વૃદ્ધાને જુદે જુદે ખૂણે બેસી સમય જ ક્યાં?
એકલા એકલા કલાકો સુધી જુગાર રમતા જોયા! . હું જે પરિવારમાં ઉતર્યો હતો એ મારા નાનાભાઈને કહ્યું : ડિસ્ટન્સ, ડોલર અને ડાયવર્સના એ દેશમાં માનવી માટે ભૌતિક થોડો સમય છે તો અહીં આપણે કેટલાંકને મળીએ તો ?' તો એણે બધું છે. માત્ર માનવી માટે હુંફાળો માનવી નથી ! કહ્યું તમને પરિચિત હોય એને જ મળો, બીજાને મળવા જશો તો એ *
1 ધનવંત શાહ
| SR No. | 525991 |
| Book Title | Prabuddha Jivan 2006 Year 17 Ank 01 to 12 - Ank 04 is not available |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dhanvant Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 2006 |
| Total Pages | 318 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 22 MB |