________________
૧૪
રોજ ની
થઈને લલચાવે છે.
કવિના શબ્દો છે. ચાલો પટરાણી સહવે સાજે, ચાલો દેવરિયા ન્હાવાને કાજે, જળક્રીડા કરતાં બોલ્યા રૂક્ષ્મણી, દેવરીયા પરણો છબીલી રાણી. ||૨૦
પ્રબુદ્ધ જીવન અને મને તો તા. ૧૬નવેમ્બર, ૨૦૦૬ નારી પરણવી રમત નથી.
સાથે વિવાહ કરી લગ્નની તૈયારી કરવામાં કાયર પુરુષનું નથી એ કામ,
આવી. વાપરવા જોઈએ ઝાઝેરી દામ, Il૩૨ા પીઠી ચોળે ને માનિની ગાય,
ધવળ મંગળ અતિ વરતાયા, કવિએ વસ્ત્રાભૂષણની માહિતી આપતાં તરીયાં તોરણ બાંધ્યાં છે બહાર, નીચે પ્રમાણે જણાવ્યું છે.
મળી ગાય છે સોહાગણ નાર. ૪૪
વાંઢા નવ રહીએ દેવર નગીના, " લાવો દેરાણી રંગના ભીના, નારી વિના તો દુઃખ છે ધાટું, કોણ રાખશે બાર ઉઘાડું. મારી
પરણ્યા વિના તો કેમ જ ચાલે, કરી લટકો ઘરમાં કોણ માલે ચૂલો કુંક થો પાણીને ગળશો, વેલા મોડા તો ભોજન કરશો. સાર૨||
વાસણ ઉપર તો નહિ આવે તેજ કોણ પાથરશે તમારી સેજ પ્રભાતે લુખો ખાખરો ખાશો, દેવતા લેવા સાંજરે થશો. T૨૪//
મોટાના છોરૂં નાનેથી વરીયા, મારું કહ્યું તો માનો દેવરીયા, ત્યારે સતભામા બોલ્યાં ત્યાં વાણ સાંભળો દેવરીયા ચતુર સુજાણ. T૨૬lી
ઝાંઝર નુપૂર ને ઝીણી જવમાળા,
આ સલોકોમાં પરંપરાગત રીતે અણઘટ વીછુઆ ધાટે રૂપાળા, મધ્યકાલીન શૈલીને અનુરૂપ નેમકુમારના પગ પાંને ઝાઝી ઘુઘરીઓ જોઇએ. લગ્નની જાનનું વર્ણન થયું છે. પશુઓના હોટે સાંકળે ઘુઘરા જોઇએ. T૩૩|| પોકારથી નેમકુમાર રથ પાછો વાળીને
ગિરનાર જાય છે તેનું નિરૂપણ કરીને સોના ચુડલો ઘુઘરાનો ઘાટ
રાજુલના વિલાપનો પ્રસંગ પણ સ્થાન પામ્યો છેલ્લા અંગુઠી અરિસા ઠાઠ,
છે; એટલે ભૌતિક વિવાહમાંથી આધ્યાત્મિક ઘુઘરી પોંચી ને વાંક સોનેરી, વિવાહનું નિરૂપણ કરીને આ સલોકો વસ્તુ ચંદન સૂડીની શોભા ભરી. [૩૪ || અને કળાની દૃષ્ટિએ ઉત્તમ રચના થઈ છે.
મહાજનની પ્રેરણાથી લોકો રચ્યા છે. બાંટ ચુંદડીઓ કસબી સોહિએ, કવિના શબ્દો છે. દશરા દિવાળી પહેરવા જોઈએ,
મહાજનના ભાવ થકી મેં દીધા. મોઘાં મૂલનાં કમળાં કહેવાય,
વાંચી સલોકો સારો જશ લીધો, એવડું નેમથી પૂરું કેમ થાય. ૩૮ના રચના સમય વિષે જોઈએ તો
સંવત ઓગણીસ શ્રાવણ માસ કવિએ સમકાલીન સમાજની પ્રણાલિ- વદિ પાંચમનો દિવસ ખાસ.” કાનુસાર આ માહિતી આપી છે. જેમકુમારનો વાર શુક્ર ને ચોઘડિયું સારું વૈભવ તો અત્રે જે સૂચી આપી છે તેથી વધુમાં પ્રસન્ન થયું મનડું મારૂં. વધુ આપવા માટે શક્તિ સંપન્ન છે.
કવિ દેવચંદ રચિત આ લોકો ઉદાહરણ બત્રીસ હજા૨ નારી છે જેને રૂપે અત્રે નોંધ કરી છે. મધ્યકાલીન પદ્ય એકનો પાડ ચડશે તેહને
૨ચનાઓ મોટે ભાગે એક યા બીજી રીતે માટે હૃદયથી ફીકર ટાળો,
ચરિત્રાત્મક છે. કાવ્ય પ્રકારની દષ્ટિએ જુદી કાકાજી કેરૂ ઘર અજવાળો. [૪૧]. હોવા છતાં તેના અંતર્ગત ચરિત્રાત્મક અંશો
સ્પષ્ટપણે નિહાળી શકાય છે. ચરિત્રમાં એવું સાંભળી ને ત્યાં હસિયા, સત્યનો અંશ કેન્દ્ર સ્થાને છે અને જીવન ભાભીના બોલ હૃદયમાં વસિયા, જીવ્યાનો અને નરભવ સફળ કર્યાનું સાક્ષાત્ ત્યાં તો કૃષ્ણને દીધી વધાઈ
દષ્ટાંત છે.
* * * નિશે પરણશો તમારો ભાઈ, - ૧૦૩-સી, બિલ્ડીંગ,
જીવન જ્યોત એપાર્ટમેન્ટ, નેમકુમારનું ‘સ્મિત' લગ્નની સંમતિ વખારીયા બંદર રોડ, જાણીને ઉગ્રસેન રાજાની રાજકુંવરી રાજિમતી બીલીમોરા-૩૯૬ ૩૨૧.
ભાભીનો ભરોશો નાશીને જાશે, પરણ્યા વિના કોણ પોતાની થાશે, પહેરી ઓઢીને આંગણે કરશે, ઝાઝાં વાનાં તો તમને કરશે. ર૭TT
નેમકુમારને પરણવા માટે પ્રલોભન યુક્ત વચનોની સાથે રાધારાણી તે સંબંધમાં કેટલાક વિચારો દર્શાવે છે તેનું ઉદાહરણ જોઇએ તો
ત્યારે રાધિકા આઘેરા આવી, બોલ્યાં વચન તો મોઢું મલકાવી. શી શી વાતો રે કરો છો સખી,