Prabuddha Jivan 2006 Year 17 Ank 01 to 12 - Ank 04 is not available

SR No.: 525991
Original Sutra Author: N/A
Author: Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2006
Total Pages: 318
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 22 MB

Page 25

૧૬ જાન્યુઆરી, ૨૦૦૬
પ્રબુદ્ધ જીવન
તે મારા સર : ડૉ. રમણભાઈ શાહ
I ડૉ. રાકેશભાઈ ઝવેરી ભાષા અને સાહિત્ય, સમાજ અને ધર્મના આજીવન પ્રેમી અને સેવક મળવાનું થતું ત્યારે ક્યારેય Academic Meeting જેવું લાગતું નહીં. દર એવા આદરણીય ડૉ. શ્રી રમણભાઈ શાહ આજે આપણી વચ્ચે સદેહે વખતે Healthy વિચાર-વિનિમય રૂપ સત્સંગ જ થતો. તેમનો અનાગ્રહી, ઉપસ્થિત નથી, પણ તેઓશ્રીના સત્કાર્યોની સુવાસ, તેમના સગુણોની મોકળો અભિગમ, કોઇપણ વિષયમાં માર્ગદર્શન પૂરું પાડવાની તેમની સૌરભ આગામી દીર્ધકાળ પર્યત આપણી સાથે જ રહેશે. '
ક્ષમતા અને તત્પરતા તથા ચીવટાઈ, સૂક્ષ્મતા અને ઉલ્લાસપૂર્વકની અસાધારણ વિદ્વતા સાથે આશ્ચર્યજનક સરળતા, ઊંચા પદ અને
કાર્યપરાયણતાને કારણે તેમની સાથેના વ્યવહારમાં હંમેશ આનંદ અને અધિકાર સાથે સ્નેહપૂર્ણ વ્યવહાર, વય અને શિક્ષણાદિમાં મોટા હોવા
અનુમોદનનો જ અનુભવ થતો. છતાં નાના-મોટા સહુ સાથે મિત્રતા અને વિનોદનો સંબંધ. શીખવતાં
સરળતા, હળવાશ અને વાત્સલ્યના આવા જીવંત પ્રતિબિંબની ખોટ હોવા છતાં શીખવાની વૃત્તિ, વક્તા છતાં સાધુકપણું આ અને આવા ,
આ કોને ન સાલે ? તેઓશ્રીના ધર્મપત્ની આદરણીય શ્રીમતી તારાબેન અનેક ગુણોનો સુભગ સમન્વય એટલે શ્રી રમણભાઇનું વ્યક્તિત્વ. તેમની
તથા કુટુંબીજનોને આ ચિરવિદાયથી પ્રગટેલ ખેદ તેમના ગુણોની સ્મૃતિથી વિનમ્રતા અને સાદગી સૌને સ્પર્શી જતી હતી. સમાજ વ્યવહારમાં,
અને સર્વજ્ઞવીતરાગપ્રણીત ધર્મ-આરાધનાના અવલંબને શમાવવા જીવનશૈલીમાં, ભાષામાં-બધે તેમણે સાદગી અપનાવી હતી. તેમની
નિવેદન છે. ભાષાની સાદગી જ મને Ph.D ના Guide તરીકેની તેમની પસંદગીમાં મોટું કારણ બની રહી હતી.
આદરણીય ‘સર’નો આત્મા વીતરાગધર્મનું અનુસંધાન પામી - શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી પ્રણીત શ્રી આત્મસિદ્ધિ શાસ્ત્રી પરના
સદેવ-ગુરુના શરણે શીધ્રતાએ સિદ્ધપદ લહે એ જ પરમકૃપાળુ શોધપ્રબંધકાર્યમાં શ્રી રમણભાઈ સર'નો અથાગ પ્રેમપરિશ્રમ સમાજ ચિરસ્મરણીય રહેશે. Ph.D.Thesis તથા ગ્રંથસર્જનના સાત વર્ષના
ગ્રંથસષ્ઠનના સાત વર્ષના
આ મધ
આ ખેદ જનક પ્રસંગે શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર આશ્રમ, ધરમપુર પરિવાર દીર્ધકાળમાં તેમની વિદ્વતા આદિ ગુણસમૃદ્ધિનો મને સપેરે પરિચય થયો પોતાના લાડીલા વડીલને ભાવપૂર્વક શ્રદ્ધાંજલિ અર્પે છે. છે તથા પુષ્કળ લાભ પણ મળ્યો છે. જ્યારે પણ લેખનાદિ કાર્ય માટે
પ્રણેતા - શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર આશ્રમ, ધરમપુર
સદાં સ્મરણીય ડૉ. રમણભાઈ ચી. શાહ
" ડૉ. સરયુબહેન ર. મહેતા અનાદિકાળથી ચાલ્યા આવતા પરિભ્રમણમાં જીવ અનંતકાળ તો તેમના આ સગુણોનો પરિચય મને જીવનમાં વારંવાર થતો રહ્યો એકેન્દ્રિયપશામાં પસાર કરે છે. તે પછી કોઈ ઉત્તમ પુરુષના સંસર્ગથી છે, ખાસ કરીને મારા પીએચ.ડી.ના અભ્યાસકાળ દરમ્યાન એ પ્રસંગો જીવ ત્રસકાયપણું પ્રાપ્ત કરે છે. (બેથી પાંચ ઇન્દ્રીય સુધીના જીવો ત્રસકાય અને અનુભવ જણાવતાં મને તેમનું ઋણ સ્વીકારવાનો આનંદ અનુભવાય કહેવાય છે.) ત્રસકાય રૂપે જીવ વધુમાં વધુ ૨૦૦૦ સાગરોપમ કાળ છે. . રહે છે, અને તેમાં સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય રૂપે જીવને માત્ર ૯૦૦ ભવ જ હોય શ્રી રમણભાઈ એમ.એ. થયા પછી સેંટ ઝેવિયર્સ કૉલેજમાં પ્રોફેસર છે તેમાં દેવ, મનુષ્ય, તિર્યંચ અને નારકી એ ચારે ગતિના ભવ આવી તરીકે જોડાયા હતા. તેઓ પ્રો. ઝાલાસાહેબ તથા મનસુખભાઈ ઝવેરીના જાય છે. તેમાં સહુથી ઓછા ભવ જીવન મનુષ્યના હોય છે. આ ગણિત સાથે ગુજરાતી વિષય શીખવતા હતા. હું ઈ. સ. ૧૯૫૪ ના જૂનમાં સમજાતાં મનુષ્ય જન્મની અને તેમાંય રૂડા મનુષ્ય જન્મની દુર્લભતા ઝેવિયર્સ કૉલેજમાં એફ.વાય.માં દાખલ થઈ, તે અરસામાં તેમની જાય છે. આવું સંક્ષીપંચેન્દ્રિયપણું મળ્યા પછી જીવનો મોક્ષ ન થાય કારકીર્દિના વર્ષોની શરૂઆત હતી, છતાં તેમના વર્ગમાં ભવાની તો ૯૦૦ ભવ પછી જીવ અસંશી બની નીચે ઉતરી જાય છે અને ઘણા વિદ્યાર્થીઓને મજા આવતી. અને વિષયનું ઊંડારા જાણવા મળતું. તેમાં કાળ પછી પાછી ઊંચે ચડવાનો તેને લાભ મળે છે. ત્યાં સુધી અવિરતપણે નોંધનીય બાબત એ હતી કે તેમની પાસે વિદ્યાર્થીઓ પ્રો. ઝાલાસાહેબ સંસારના દુઃખો જીવ ભોગવતો જ રહે છે.
- કે શ્રી મનસુખભાઈના વર્ગના જેવી જ આનંદજનક જાણકારી માણતા આવા દુઃખોથી જીવને છોડાવવાનો એકમાત્ર ઉપાય મોક્ષ મેળવવો હતા. જે નવોદિત પ્રાધ્યાપક પાસે અપેક્ષા રાખી શકાય નહિ. તેમની એ છે. આત્માને દુઃખથી છોડાવવા માટે, સત્ય પુરુષાર્થ કરવા માટે આ કાર્યશક્તિને લીધે તેમને કૉલેજ તરફથી એક વર્ષ માટે અમદાવાદની મનુષ્યત્વ, (પાંચ ઇન્દ્રિયની પૂર્ણતા, ખીલેલી સંજ્ઞા સહિતનું મનુષ્યત્વ), સેંટ ઝેવિયર્સ કૉલેજમાં શીખવવા મોકલ્યા હતા. સદ્ધર્મનું શ્રવણ, સદ્ધર્મની યથાર્થ શ્રદ્ધા અને સમ્યક પુરુષાર્થ એ સદા તે પછી તેઓ મુંબઈની કૉલેજમાં સ્થાયી થયા હતા. ઈ. સ. ૧૯૫૬માં ઉપયોગી અને જરૂરી સાધનો છે. આ સર્વ સાધનોની પ્રાપ્તિ થવી તે મેં ઇન્ટરની પરીક્ષા પસાર કરી અને ગુજરાતી વિષય સાથે બી.એ.નો જીવને માટે ઉત્તરોત્તર દુર્લભ વસ્તુ છે. તે મેળવવા માટે જીવને વિશેષ અભ્યાસ શરૂ કર્યો. બી.એ.ના બે વર્ષના અભ્યાસ દરમ્યાન તેમના તથા વિશેષ પુણ્યની જરૂરિયાત રહે છે. "
ખો, તારા બહેનના સંપર્કમાં આવવાનું વિશેષ થયું. અભ્યાસના માર્ગદર્શન આ પ્રત્યેક સાધનો ડૉ. શ્રી રમણભાઈ શાહને ઉપલબ્ધ હતા, અને માટે તેમને મળવાનું થતું ત્યારે તેમની ઇતર પ્રવૃત્તિઓ વિશે પણ મને તેનો સદુપયોગ પણ તેમને હતો. તે પરથી આપણને ખ્યાલ આવે કે જાણવા મળતું. મનમાં વિચાર થતો કે આટલી બધી પ્રવૃત્તિ તેઓ એક તેમનો કેટલો જબરો પુણ્યોદય હતો, એટલું જ નહિ તેના શુભ ઉપયોગ સાથે કેવી રીતે કરતા હશે ? પણ તેમાંથી પ્રવૃત્તિમય જીવન જીવવા દ્વારા કેટલાં નવાં પુણ્યનો સંચય તેમને થયો હતો; જે તેમને ભાવિમાં માટેનો આદર્શ મારામાં ઘડાતો ગયો. દુઃખના આત્યંતિક વિયોગ પ્રતિ સહજતાએ લઈ જાય.
ઈ. સ. ૧૯૫૮ માં બી.એ. થયા પછી ગુજરાતી અને સંસ્કૃત સાથે