________________
Regd. With Registrar of Newspaper for India No.RNI 60671 િ વર્ષ (૫૦) ૧ ૧ ૦ 0 એક છે. ૦િ તા. ૧૬ જુલાઈ, ૨૦૦૬
૦ ૦ શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘનું માસિક મુખપત્ર
૩ )
પ્રબુદ્ધ 6046
હતો
. પ્રબદ્ધ જીવન પાક્ષિક ૧૯૩૯થી ૧૯૮૯ : ૫૦ વર્ષ - વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૧૨૫/-૦૦ છૂટક નકલ રૂ. ૧૦/
તેત્રી ધનવંત તિ. શાહ
આપણે કેટલાં અહિંસક ? ડો. એમ. એમ. ભમગરા, આ પારસી વિદ્વાન વર્તમાન સમયના મહાવીર ભગવાનનું નામ આવી ચિકિત્સા પદ્ધતિ, જેનો પાયો કુદરતી ઉપચારો માટેના અધિકારી રાહબર અને નિષ્ઠાવાન પ્રાકૃતિક જ હિંસામાં છે, તેની સાથે કેમ કરી લઈ શકાય, એ મારા જેવા માટે ચિકિત્સક છે. હમણાં જ એમની બે પુસ્તિકા “અહિંસક સમાજે વિચારવા હંમેશા કુતૂહલ તેમજ આઘાતનો વિષય રહ્યો છે. જેવું (ઓગસ્ટ ૨૦૦૩, અને બીજી આવૃત્તિ પાંચ મહિના પછી જ એલોપેથીક દવાઓ રોગના ચિન્હો દબાવી દેવા માટે જાણીતી ફેબ્રુઆરી ૨૦૦૪) અને બીજી પુસ્તિકા “અહિંસા પરમો ધર્મ !' છે. એલોપથીનું આ ‘તુરંત-લાભ વર્તાવો’ એ જ મુખ્ય પ્લસ પોઈન્ટ -“અપરિગ્રહ પરમો ધર્મ', (ઑગસ્ટ-૨૦૦૫) વાંચવાનો મને લાભ છે, પરંતુ દર્દનું દમન થાય, તો દમનમાં હિંસા હોય જ. મળ્યો, અને બીજી પુસ્તિકાના શીર્ષકમાં વપરાયેલા (!) ચિન્ટ મને દવાઓ બજારમાં આવે તે પહેલાં પ્રાણીઓ પર તેના સેંકડો વિચારતા કરી મૂક્યો. આ પુસ્તક મારી નજરે મોડું પડ્યું એનો ખેદ અખતરા કરવામાં આવે છે. તો છે જ, પરૌં વિશેષ ખેદ તો એ માટે છે કે આ બન્ને પુસ્તિકાઓ કોઈ પણ જૈન ડૉક્ટર પોતાના આત્માના અવાજને દબાવી દીધા વિશે ક્યાંય વિવેચન પણ વાંચવામાં નથી આવ્યું, લગભગ કોઈ વિના એલોપેથીક પ્રેકટીસ કરી શકે જ નહિ. જેન પત્રિકાઓમાં પણ આ પુસ્તિકાઓની વિશેષ નોંધ લેવાઈ હોય ચાંદીના કહેવાતાં વરખ બનાવવામાં મોટા ઢોરના આંતરડાંની એવું જણાયું નથી.
ચામડીના પડની વચ્ચે ધાતુનાં પતરાં ટીપવામાં આવે છે, ત્યારે એ પારસી પ્રજા ભારતમાં આવી, અન્ય પરદેશી પ્રજાની જેમ આપણા વરખ બને છે, છતાં એવી વરખ લગાડેલી મિઠાઈ જેનો આરોગે છે ઉપર રાજ કરવાનો વિચાર તો એ પ્રજાએ ન જ કર્યો, પણ આપણી તે યોગ્ય નથી જ. સંસ્કૃતિમાં ભળી જઈ આપણી પ્રવૃત્તિઓમાં દરેક ક્ષેત્રે વિશેષ યોગદાન હાડકાંના જીલેટીનમાંથી બનતી કેમ્યુલોનો વપરાશ, સર્જરી કર્યા આપ્યું છે. આ વિગતોના ઊંડાણમાં જઈએ તો બે ગ્રંથો પણ ઓછાં પછી ટાંકા મારવામાં આવતો દોરો બિલાડી અથવા અન્ય પ્રાણીઓના પડે એટલું વિશેષ પ્રદાન આ પ્રજાનું ભારતીય સમાજમાં છે, એમાંય આંતરડામાંથી બને છે. હૃદયનો વાલવ ક્યારેક ડુક્કરમાંથી મેળવાયો ગુજરાતમાં તો વિશેષ.
હોય છે. ઉપરની બન્ને પુસ્તિકાઓ વાંચતા વિચાર આવે કે આ પારસી આજે તો જૈન સમાજમાં જે અહિંસા દેખાય છે તે ફક્ત કાયરની વિદ્વાન આચારમાં સાચા અર્થમાં જૈન છે. એઓશ્રીને જૈન તત્ત્વોની અહિંસા હોય એવું લાગે છે. અહિંસક સમાજમાં ડરપોક દર્દીની ‘વાસ્ટ ચિંતા છે. આપણી અહિંસા અને અપરિગ્રહના સિદ્ધાંતોની સુક્ષ્મતાને મેજોરીટી છે. પોતાને હૃદય હુમલો થાય અને મૃત્યુ પામે તે નાપસંદ આ પારસી વિદ્વાન ખૂબ ઊંડાણથી સમજ્યા છે.
ઘટનાના ડરને કારણે જ લગભગ આખો સમાજ બે-રો કટોક વિશેષ પ્રસ્તાવના ન કરતા, સર્વ પ્રથમ હવે પુસ્તિકાના કેટલાંક કોરોનરી બાયપાસ સર્જરી, યા હિંસક-પ્રયોગો, પ્રાણીઓની ચીરફાડ વિચારોને એમના જ શબ્દોમાં અહીં પ્રસ્તુત કરું છું, પછી યથાશક્તિ કરીને શોધાયેલી દવાઓ, ઇંજેક્શનો, ઇત્યાદિનો સહારો લઈ જીવી મતિ એની થોડી ચર્ચા કરવાનો પ્રયત્ન કરીશું.
રહ્યો છે. એમને કોણ કહેશે કે આ સર્જરી કે આ દવાઓ પર આધાર ડૉ. ભીમગરા સાહેબ લખે છેઃ
રાખવો એ પોતાના જ માનેલા ધર્મની વિરૂદ્ધ વાત છે? આવી રીતે, અહિંસાના દૃષ્ટિકોણથી વિચારવામાં આવે તો એલોપેથીક અધાર્મિક જીવન જીવવા કરતાં સંથારો કરવો શું ખોટો ? ચિકિત્સા પદ્ધતિ સૌથી વધુ હિંસક પદ્ધતિ છે.
એક માનવ-દેહધારી મહાવીરના પગ તળે બીજો મહાવીર કીડી