Prabuddha Jivan 2006 Year 17 Ank 01 to 12 - Ank 04 is not available

SR No.: 525991
Original Sutra Author: N/A
Author: Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2006
Total Pages: 318
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 22 MB

Page 188

પ્રબુદ્ધ જીવન
૧૬ જુન, ૨૦૦૬
પતન અને પુનરુત્થાન
T આચાર્ય શ્રી પૂર્ણચન્દ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજ આ દુનિયામાં પતનનાં પગથિયાં અનેક છે અને એ પગથિયેથી પડવાના માટે પડવાની શક્યતા ઓર વધી જાય છે. સાથે-સાથે એનું આ પતન માટીના પ્રકારો ય અનેક છે. બાહ્ય દૃષ્ટિથી પતનક્રિયા સમાન દેખાતી હોવા છતાં ઢેફા જેવું હોવાથી પાણીમાં પડતાં જ એ પ્રવાહ સાથે ઘસડાઈ જાય છે, અને પતન-પતનમાં ફેર હોઈ શકે છે. આપણે જોઈએ છીએ કે, દડો ય પતન પાપના કલણમાં વધુ ઝૂંપી જાય છે.. પામે છે અને માટીનો પિંડ પણ પતન પામે છે. પતનક્રિયા સ્વરૂપ વર્તમાનકાળ દડો પડે છે, છતાં પાછો ચડે પણ છે, કારણ કે માટીના ઢેફાની જેમ એ બન્નેનો એક સરખો લાગતો હોવા છતાં બન્નેનાં ભવિષ્યકાળ અલગ-અલગ ભારે નથી હોતો, પણ હવાની જેમ એ હલકો હોય છે. આર્યની વૃત્તિ-પ્રવૃત્તિ હોય છે. દડો જે વેગથી પતન પામ્યો હોય છે, એના કરતા સવાયા-વેગથી આવી હોય છે. દેખીતી દૃષ્ટિથી એ પડતો એટલે કે પાપ કરતો જણાય, છતાં પાછો પુનરૂત્થાન પણ પામતો હોય છે. જ્યારે માટીના પિંડ માટે આવું ક્યારેક દડાની જેમ વધુ ઊંચે જવા માટે એને પાપ-પ્રવૃત્તિ કરવી પડતી હોય પુનરૂત્થાન સંભવિત જ નથી. એ પિંડ પડતાની સાથે જ કણકણમાં વેરાઈ એ સંભવિત હોઈ શકે છે. કેમ કે એનું હૈયું પાપ રસથી ભારે નથી હોતું, પણ જઈને એવી રીતે વિનાશ પામી જાય છે કે, એને પુનરૂત્થાનનું સ્વખય લાધી ધર્મના રસથી હવાની જેમ હળવું હોય છે. એથી એની વૃત્તિમાં પાપનો પ્રવેશ ન શકે !
ન થવાથી એ પુનઃ પુનરૂત્થાનની પળ ગોતીને પુરયના પગથિયે ઝડપભેર આ દુનિયામાં કેટલાક જીવો ‘કરમે શૂરા એ ધમ્મ શૂરાની કહેવતને ચડવા મંડી પડતો હોય છે.. ચરિતાર્થ કરતા જોવા મળે છે, તો કેટલાકનાં જીવનમાં ‘કમે શૂરા-પાપે માટીનો પિંડ પડે છે અને પડતાંની સાથે જ એ માટીમાં મળી જાય શૂરાની કહેવત સાર્થક થતી અનુભવાય છે. આ બે જાતના જીવોનું છે, કારણ કે એનામાં દડા જેવી હળવાશ નથી, પણ પત્થર જેવું સ્વરૂપ-દર્શન કરાવતાં એક સુભાષિત કહે છે કે, આર્યનો સ્વભાવ ભારેખમપણું એના અણુએ અણુમાં એકરસ બની ગયું હોય છે. દડા જેવો હોય છે. એ કદાચ પતન પામે તો ય પુનરૂત્થાન એના માટે અનાર્યની વૃત્તિ પ્રવૃત્તિ આવી જ હોય છે. અધર્મના રસથી એનું હેયું અસંભવિત ન ગણાય, જ્યારે અનાર્યનો સ્વભાવ માટીના ઢેફા જેવો છલોછલ ભરેલું હોવાથી લપસણી જગા ન મળે તો આવી જગા ગતીને હોય છે. એથી પાપના પગથિયેથી એ એવી રીતે ગબડતો હોય છે, ય પડવામાં એને મજા આવતી હોવાથી દીવો લઈને કૂવે પડવાની' દીવો લઈને એ એવી રીતે કૂવે પડતો હોય છે કે, એના માટે પુનરૂત્થાનની કહેવત એ ચરિતાર્થ કરતો હોય છે અને પતનમાંથી પાછા ફરવાનું કોઈ સંભાવના રહેતી નથી. એથી ઢેફાની જેમ પડતાંની સાથે જ એ સ્વપ્ન તો દૂર રહ્યું પણ પતનમાંથી મહાપતન ભણી દોટ મૂકવાની કણકણમાં વિભાજિત થઈને વિનાશના વાયરામાં વિખેરાઈ જાય છે. પ્રવૃત્તિના પનારે પહેલા એના માટે પુનરૂત્થાનની સંભાવના થોડા ઘણા
પાપોના પ્રવાહથી બે કાંઠે વહેતી સંસારની આ સરિતામાં પતન સમય પૂરતી તો અશક્ય જ બની જાય છે. પામવું કે ગબડી પડવું એ કોઈ અસંભવિત કે નવાઈ પામવા જેવી સંસારમાં રહેનારને થોડા-ઘણા પાપ તો કરવો જ પડવાના. પણ આર્યની વાત નથી ! નવાઈ તો તો જ પામી શકાય કે પડેલો એ માણસ પુનઃ અદાને આપણો આત્મસાત્ કરી લઈએ તો પતન પછી પુનરૂત્થાન આપણા ઊભો થવા પુરૂષાર્થ ન કરે ! ભૂલ થવી એ કાંઈ એટલી બધી શોચનીય માટે અસંભવિત ન બને !' આ માટે દડાનું દષ્ટાંત હરપળે નજર સમક્ષ બાબત નથી. પણ એ ભૂલને કબૂલવી નહિ, એ ભૂલમાંથી બોધપાઠ રાખીએ. “સંસારમાં રહેવું. અને વળી પાપથી ડરવું ?'- આ અનાર્યની લઈને ફરી પડી ન જવાય એવી સાવચેતી સાથે પ્રયાણને આગળ ધપાવવું અવળી ચાલ છે. આવી બોલચાલના તાબે થઈશું તો પાપના પાતાળના નહિ, આ તો જરૂર અતિ શોચનીય ઘટના ગણાય,
તળિયે પટકાઈ જ જવું પડશે. શિખરને સર કરવાનું પછી સ્વપ્ન ય કાદવ-કીચડથી ભરપૂર સંસારની આ સરિતામાં આર્ય-માનવ ખૂબ જ નહિ લાધે. આવી દુર્ઘટનાનો ભોગ ન બનવું હોય, તો માટીના પિંડના સાવધાનીથી આગળ વધતો હોય છે, છતાં કદાય એ પડી જાય, તો એનું પતનને ભૂલીએ નહિ પતન દડા જેવું બનતું હોય છે. એથી એ પાછો ઊભો થઈને ચાલવા માંડે છે. c/o, જિતેન્દ્ર ડ્રેલર્સ, ૧૦૦ ભંડારી સ્ટ્રીટ, જ્યારે અનાર્ય તો બેફિકરાઈથી ચાલવાની તાસીર ધરાવતો હોવાથી એનષ્ઠ ગોળ દેવળ, મુંબઈ-૪૦૦ ૦૦૪.
I પ્રતિશ્રી,
શ્રી મુંબઈ જેન યુવક સંઘ ૩૩, મહમ્મદી મિનાર, ૧૪ મી ખેતવાડી,
એ.બી.સી. ટ્રાન્સપોર્ટની બાજુમાં, મુંબઈ-૪૦૦૦૦૪. 1 ફોન : ૦૨૨-૨૩૮૨૦૨૯૬.
1
આપનો વિનંતિ પત્ર મળ્યો. અમોને આપના “પ્રબુદ્ધ જીવન'ના વાર્ષિક/ત્રિવાર્ષિક/પંચવર્ષીય આજીવન ગ્રાહક/કન્યા કરિયાવર ગ્રાહક થવાની ઈચ્છા છે.
‘પ્રબુદ્ધ જીવન નીધિ' કાયમી ફંડમાં અનુદાન આપવાની અમારી ભાવના છે. 1 આ સાથે ચેક/ડ્રાફ્ટ રૂા. ......... ...............ચેક/ડ્રાફ્ટ નંબર...........
............... તારીખ ...
* ........... શાખા .......
..............ગામ ....... ..................નો સ્વીકારી ! - નીચેના સરનામે રસીદ મોકલવા વિનંતિ. ધન્યવાદ.
નામ અને સરનામું : ..
1 બેંક .
I