________________
૧૪
પ્રબુદ્ધ જીવન
સુધી મારે ભવો કરવા પડે ત્યાં સુધી અખંડપણે આ વસ્તુઓ મને આવે છે. રાગદ્વેષરહિત મહાપુરુષ જ જગતના સાચા ગુરુ ગણાય. તેઓ પ્રાપ્ત થજો. || ૨ !'
જગતને સાચું જ્ઞાન આપે છે, તેથી એમને ‘પરમ ગુરુ' કહેવામાં આવે છે. આ હે વીતરાગ દેવ ! જોકે તમારા શાસ્ત્રોમાં નિયાણ બાંધવું' તેનો દૃષ્ટિએ જુઓ તો અહીં પરમાત્માની મહત્તા અને ગુરુની ગરિમા પ્રગટ થઈ નિષેધ કરેલો છે. તો પણ ભવોભવમાં તમારા ચરણોની સેવા મળે છે. આમ શ્રી જયવીયરાય સૂત્રના પ્રારંભે દેવ અને ગુરુ પ્રત્યે અનન્ય શ્રદ્ધા હોજો, || ૩ ||’
દાખવવામાં આવી છે. “હે નાથ ! તમને પ્રણામ કરવાથી મને દુઃખનો ક્ષય, કર્મોનો ક્ષય, આ સૂત્રની એક અન્ય વિશેષતા એ છે કે એમાં આરાધકે ભૌતિક સમાધિપૂર્વકનું મૃત્યુ અને સમ્યકત્વનો લાભ, આટલી વસ્તુઓ પ્રાપ્ત નહીં એવી માગણી કરી છે. આરાધકની આ યાચનામાંથી થજો. ૪ /’
પરમાત્માની વિશેષતા પ્રગટ થાય છે અને એ દૃષ્ટિએ આમાં ‘જય’ “સર્વ મંગલોમાં મંગલભૂત, સર્વ કલ્યાણોનું કારણ, અને સર્વ શબ્દથી જ શરૂઆત કરવામાં આવી છે. જેનધર્મમાં ઇન્દ્રિય-જયની ધર્મોમાં પ્રધાન એવું જૈન શાસન સદાકાળ જયવંતું વર્તે છે. //૫TI’ અપાર મહત્તા ગાવામાં આવી છે અને આવા ઇન્દ્રિયભવોના વિજેતા
પરમાત્મા પાસે શેની પ્રાર્થના કરશો ? એની પાસે ભવોભવ એવા પરમાત્માના સ્મરણથી સૂત્રનો પ્રારંભ થાય છે. આ સૂત્રમાં ભવનિર્વેદ, માર્ગાનુસારિતા, ઇષ્ટફલસિદ્ધિ, લોકવિરુદ્ધનો ત્યાગ, પરમાત્માને અહોભાવ અને આજીજીથી, આરઝૂ અને અરજથી પ્રાર્થના ગુરુજનોની પૂજા, પરોપકાર, ઉત્તમ ગુરુનો યોગ, ગુરુનાં વચનોનું કરવામાં આવી છે. આ પરમાત્મા વીતરાગ, વી-દ્વેષ અને સર્વજ્ઞ છે. અનુસરણ માગવાનું હોય અને તે પણ જેટલા ભવો કરવા પડે તે એને માટે જગતુગુરુ' વિશેષણ વપરાયું છે. આ જગતુગુરુ એટલે કે તમામ ભવોમાં એ પ્રાપ્ત થાય તેમ પ્રાર્થવાનું હોય. પ્રતિક્રમણ સૂત્રનું ત્રણ જગતના ગુરુને હું સ્વીકારું છું. તેમને જગતુગુરુ પદથી સત્યનિષ્ઠ
શ્રી જયવીયરાય સૂત્ર’ એ માટે વિશિષ્ટ છે કે જેમાં પરમાત્મા પાસે તરીકે પણ સ્વીકાર્યા છે. આવા સત્યવાદી પરમાત્મા કદી અસત્ય બોલે ઉપરની નવ વસ્તુઓની માગણી કરવામાં આવી છે.
નહીં તેથી એમનું પ્રત્યેક વચન સંપૂર્ણ સત્યવાદીનું વચન છે. પરમાત્માની પરમાત્મા સમક્ષ કોઈ એમ કહે કે હે પરમાત્મા! પરભવમાં મને સત્ય વાણીને વહાવનારા અને કલ્યાણકારી ઉપદેશ આપનારા એવા આટઆટલી વસ્તુ મળજો' તો આવી માગણી કરવી એને નિયાણ ગુરુ એ માત્ર એક જ લોકના ગુરુ નથી, બધે જગગુરુ છે. કહેવામાં આવે છે. આવું નિયાણ બાંધવાનો જૈન શાસ્ત્રોમાં નિષેધ . આરાધક અહીં પરમાત્માને ખાતરી આપે છે કે આપના પર સંપૂર્ણ છે. પ્રશ્ન એ થાય કે આવો નિષેધ હોવા છતાં આ સૂત્રમાં આવી માગણી શ્રદ્ધા અને સમર્પણભાવ રાખીશ. આ સૂત્રમાં ભવોભવ ધર્મની શા માટે કરવામાં આવી છે ?
આરાધના થાય તેવો ભાવ રાખવામાં આવ્યો છે. જેનધર્મમાં નવ વસ્તુની આનો ઉત્તર એ છે કે પરભવ માટે સાંસારિક સુખોની માગણી ભવોભવની પ્રાપ્તિની વાત સાથે બીજી ચાર વસ્તુઓની પ્રાપ્તિની પણ કરવી તેનો શાસ્ત્રોએ જરૂર નિષેધ છે, કિંતુ પરભવમાં ધર્મપ્રાપ્તિ વાત કરે છે. સાધક માટે એ પણ આવશ્યક છે, કારણ કે આમાંથી જે થાય તેવી માગણીનો નિષેધ નથી. આમ ધર્મની પ્રાપ્તિ માટે આરાધકે ચાર વસ્તુઓ પ્રાપ્ત થાય છે તે દુઃખનો ક્ષય, કર્મનો ક્ષય, સમાધિમરણ માગેલી બાબતો દોષરૂપ બનતી નથી.
છે અને બોધિબીજની પ્રાપ્તિ છે. અને આ ચારે બાબત ધર્મસાધના માટેનાં આ સૂત્રનો પ્રારંભ “જયવીયરાય! જગગુરુ!' એવા શબ્દોથી થાય છે. શ્રેષ્ઠ કારણો જેવી છે તેથી જ એની પણ પરમાત્મા પાસે માગણી આમાં “જય’ શબ્દ અત્યંત માર્મિક છે. રાગ અને દ્વેષથી સર્વથા પર થયેલા કરવામાં આવી છે.
(ક્રમશ:). વીતરાગ પરમાત્માને એ ઇચ્છે છે, એટલું જ નહીં પણ ત્યાં જ રહેલો છે એમ કહે છે. વીતરાગતામાં વિજય છે અને સરાગતામાં પરાજય છે. સકલ ૧૩, બી, ચંદ્રનગર સોસાયટી, કર્મોથી મુક્ત થવા માટે અને અકથ્ય સુખની પ્રાપ્તિ કાજે વીતરાગતા જેવો જયભિખ્ખું માર્ગ, પાલડી, અન્ય કોઈ માર્ગ નથી. આવા વીતરાગ પરમાત્માને આથી જ વંદન કરવામાં અમદાવાદ-૩૮૦૦૦૭
I પ્રતિશ્રી,
શ્રી મુંબઈ જેન યુવક સંઘ ૩૩, મહમ્મદી મિનાર, ૧૪ મી ખેતવાડી,
એ.બી.સી. ટ્રાન્સપોર્ટની બાજુમાં, મુંબઈ-૪૦૦૦૦૪. 1 ફોન: ૦૨૨-૨૩૮૨૦૨૯૬.
- આપનો વિનંતિ પત્ર મળ્યો. - અમોને આપના પ્રબુદ્ધ જીવન'ના વાર્ષિક/ત્રિવાર્ષિક/પંચવર્ષીય/આજીવન ગ્રાહકને કન્યા કરિયાવર ગ્રાહક થવાની ઈચ્છા છે. ૫
'પ્રબુદ્ધ જીવન નીધિ' કાયમી ફંડમાં અનુદાન આપવાની અમારી ભાવના છે. ' : આ સાથે ચેક/ડ્રાફ્ટ રૂા. ............... ..............ચેક/ડ્રાફ્ટ નંબર...... ............................. તારીખ ................. I બેંક ..........
..........ગામ......................................નો સ્વીકારી I | નીચેના સરનામે રસીદ મોકલવા વિનંતિ. ધન્યવાદ. 1 નામ અને સરનામું :
રાખો ...
-
-
-
-
-
લિ......
...
E
N
I