________________
1
6.
૬૬ ૪ સુજા, ૪૪
૨૮. નિર્જરા Shedding of the Karmic particles બંધાયેલા કર્મોનો ક્ષય કરવો ૨૯. પરપરિવાદ Gossiping
બીજાના દોષો બોલવા, બીજાનું વાંકું બોલવું * ૩૦. પરિગ્રહ Possessiveness
આવશ્યકતાથી અધિકનો સંગ્રહ કરવો, માલ, મિલ્કત પરની મુર્છા,
એકઠું કરવું ૩૧. પાપ Sin :
અશુભકર્મ ૩૨. પુણ્ય Merit
શુભકર્મ ૩૩. પુદ્ગલ Matter
અણુ, પરમાણુ ૩૪. પશુન્ય Backbiting
ચાડી ખાવી, ચુગલી કરવી ૩૫. બંધ
Binding of the Karmic particles આત્મા ઉપ૨ કર્મોનું ચોટવું મતિજ્ઞાન Empirical Knowledge પાંચ ઇન્દ્રિય અને મનથી થતું જ્ઞાન ૩૭. મત્સર Enviousness
ઇર્ષ્યા ૩૮. મદ Haughtiness
અહંકાર, ગર્વ ૩૯. મન:પર્યવજ્ઞાન Mind-reading knowledge મનોભાવ જણાવનાર જ્ઞાન ૪૦. માન Pride
અભિમાન, અહંકાર, ગર્વ, મદ. ૪૧, માયા Decietfulness
કપટ, લુચ્ચાઈ, છળ ૪૨. માયામૃષાવાદ Tricky Falsehood
માયાપૂર્વક જૂઠું બોલવુમ, છેતરપીંડી, પ્રતારણા ૪૩. મિથ્યાત્વશલ્ય Wrong belief
મિથ્યાત્વદોષ ૪૪. મૈથુન Carnality
અબ્રહ્મ, કામક્રિડા, વિષયભોગ ૪૫. મોક્ષ Liberation from Karmic bondage સંપૂર્મ કર્મક્ષય ૪૬. મોહનીય Deluding
મોહમાં પાડનાર કર્મ ૪૭. મોહનીય Infatuation
મૂઢતા ૪૮. રતિ અરતિ Gladness-Sadness
હર્ષ અને ઉદ્વેગ ૪૯, રાગ Attachment
આસક્તિ, જોડાણ, પ્રેમ ૫૦. લોભ Greed
અધિક એકઠું કરવાની વૃત્તિ, તૃષ્ણા, લાલસા, ૫૧. વેદનીય Sensation producing
સુખ-દુઃખ આપનારું કર્મ ૫૨. શરીર Bodies
શરીર ૫૩. શુભ , Auspicious
પુણ્ય કર્મ ૫૪. શ્રુતજ્ઞાન Articulate Knowledge
શબ્દ કે અક્ષર આધારિત જ્ઞાન ૫૫. સંવર Stopping the inflow of Karmic Particles
કર્મોને રોકવા ૫૬. હિંસા Violence
કોઈપણ પ્રકારના પ્રાણીની હત્યા કરવી તે
ખામણ
પહેલી યાત્રામાં અમને એક સંન્યાસીજી મળ્યા. એમની પાસે કાંઈ નહિ. માત્ર એક ધાબળો અને હાથમાં માટીનું કમંડળ. બધાં એમને હાંડીવાલે બાબા કહેતા. અમારો સંગાથ થઈ ગયો. મને કહે, “સ્વાદ શેમાં છે, જીભમાં કે ગુલાબ જાંબુમાં ?” મને રસ પડ્યો. કહ્યું, “તમે જ આનો જવાબ આપો.' તેઓ કહે, “ જુઓ, ગુલાબ જાંબુમાં સ્વાદ હોય તો તે પ્લેટમાં પડ્યા પડ્યા જ સ્વાદ આપે, અને જો જીભમાં સ્વાદ હોય તો ગુલાબ જાંબુ ખાવાની જરૂર શી છે ? સ્વાદ નથી માત્ર જીભમાં કે નથી માત્ર ગુલાબ જાંબુમાં. પણ બંન્નેના યોગમાં છે. એવી જ રીતે સાર્થકતા નથી માત્ર જીભમાં કે નથી માત્ર ગુલાબ જાંબુમાં, પણ બંન્નેના યોગમાં છે. એવી જ રીતે સાર્થકતા નથી માત્ર શરીરમાં કે નથી માત્ર આત્મામાં. બંન્નેના મિલનમાં છે.'
હવે આ કેટલી ગંભીર વાત-શેની ય પણ અવહેલના ન કરવી જોઇએ. શરીરની, ને આત્માની તો નહિ જ...આ વાત તેમણે કેવા સરસ ઉદાહરણથી સમજાવી !
[ અમૃતલાલ વેગડ
નર્મદા પરિક્રમણ કરતાં''નવનીત સમર્પણ'માંથી સાભાર ઉદ્દત