Prabuddha Jivan 2006 Year 17 Ank 01 to 12 - Ank 04 is not available

SR No.: 525991
Original Sutra Author: N/A
Author: Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2006
Total Pages: 318
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 22 MB

Page 105

૧૬ જાન્યુઆરી, ૨૦૦૬
પ્રબુદ્ધ જીવન
૧૦૫
નશ્વર દેહનો ત્યાગ કર્યો છે અને પંચમહાભૂતમાં વિલીન થઈ ગયા છે. માર્ગદર્શન આપ્યું હતું. અનેક સાધુ-સાધ્વીજીઓને તેમણે ધાર્મિક અભ્યાસ
મૃત્યુ જીવનની સૌથી મોટી સચ્ચાઈ છે, એટલે એનો સ્વીકાર કર્યા કરાવ્યો હતો. વિના છૂટકો નથી. કિન્તુ કેટલીક જુદાઈ એટલી વસમી હોય છે કે “પ્રબુદ્ધ જીવન'ના તંત્રી તરીકે તેમના પહેલા પાનાના અગ્રલેખનું આપણે હચમચી ઉઠીએ છીએ. શ્રી રમણભાઈનું આ જગતથી કૂચ કરી એક અલગ જ મહત્ત્વ હતું. કોઈની સાંભળેલી, અથવા વાંચેલી અથવા જવું એક એવી જ દિલને વલોવી નાખતી સચ્ચાઈ છે.
કાલ્પનિક વાતનો તેમાં કદી ઉલ્લેખ નહોતો રહેતો. પોતે જે રીતે કોઈના શ્રી રમણભાઈ એક અદભુત વ્યક્તિત્વ ધરાવતા હતા, એક બહુમુખી સંપર્કમાં આવ્યા હોય, તેમણે જે અવલોકન કર્યું હોય, જાતે અનુભવ્યું પ્રતિભાના સ્વામી હતા. આટલા બધા ગુણો એક જ વ્યક્તિમાં જોવા હોય તે જ વાતોનો, એમની વિશિષ્ટ શૈલીમાં એમાં ઉલ્લેખ થતો. અને મળે એ જવલ્લે જ બનતું હોય છે. કંઈ હજારો, લાખોમાં કવચિત કોઈ એટલે જ એ લેખો ગુજરાતી સાહિત્યજગતમાં સીમાચિહ્નરૂપ બની ગયા એક આવી વિરલ અને ગુણસંપન્ન પ્રતિભા જોવા મળતી હોય છે. આપણું છે. દરેક વસ્તુને જોવાની, પારખવાની, એનું મૂલ્યાંકન કરવાની એમની એ સૌભાગ્ય છે કે આપણને સૌને આવી અદ્વિતીય, અજોડ, વિરલ અને દૃષ્ટિ અલગ જ હતી. એમાં પ્રામાણિક્તા, તટસ્થતા અને ન્યાયબુદ્ધિ ગુણસંપન્ન વ્યક્તિની નીકટતા પ્રાપ્ત થઈ. એમને નજીકથી ઓળખવાની, દૃષ્ટિગોચર થતા હતા. વળી પૂર્વગ્રહ કે દ્વેષભાવ તેમના લેખોમાં ક્યાંય એમના પરિચયમાં આવવાની, એમના લાગણીઓથી છલોછલ ઊમશીલ કશે જોવા નહોતા મળતા. હૃદયની અનુભૂતિથી ભીંજાવાની તક સાંપડી.
એમના પ્રવાસ પુસ્તકો ખૂબ જ રોચક બન્યા છે. તેમણો જે જોયું, શ્રી રમણભાઈ અને મારો પરિચય બહુ ઝાઝો નહિ, ૧૩-૧૪ વર્ષનો જાણ્ય, અવલોક્યું તેનું સુરેખ વૃત્તાંત એમાં જોવા મળે છે. આગળ કહ્યું જ હતો. આ સમયગાળા દરમ્યાન તેમની અનેક ખૂબીઓથી હું પરિચિત તેમ એમની પોતાની એક વિશિષ્ટ દૃષ્ટિ હતી અને એને એમણે પોતાની થયો. તેઓ અભુત પારદર્શિતા ધરાવતા હતા. દરેક કામ ખૂબ જ વિશેષ રોચક શૈલીએ પાસપોર્ટની પાંખે’ અને ‘પાસપોર્ટની પાંખચીવટપૂર્વક અને ચોકસાઈ પૂર્ણ રીતે કરતા. દરેક સાથે તેમનો વ્યવહાર ઉત્તરાલેખન’ પ્રવાસપુસ્તકોનું સર્જન કર્યું. પ્રેમપૂર્ણ રહેતો. મે તેમને કદી ગુસ્સે થતા કે ક્રોધવશ મોટે અવાજે વાત શિક્ષણશાસ્ત્રી, ધર્મજ્ઞાતા, સાહિત્યકાર અને સૌથી વિશેષ એક કરતા નથી જોયા. નાનામાં નાના માણસ સાથે પણ તેઓ આત્મિયતાપૂર્ણ નખશીખ સજ્જન, અપ્રમત્ત મહામાનવ અને ઉમદા સ્વભાવના સ્વામી વર્તતા. ગુણવત્તા માટે સદા આગ્રહ રાખતા, દરેક કામ ઉત્કૃષ્ટ રીતે શ્રી રમણભાઈ એમના હજારો ચાહકો, પ્રશંસકો, વાંચકોના દિલમાં થવું જોઈએ એવું એમનું દઢપણે માનવું હતું.
વર્ષો સુધી જીવંત રહેશે એ નિઃશંક છે. તેમની અનેક વિશેષતાઓમાંની એક વિશેષતા એ હતી કે તેઓ પ્રવાસ અને ભ્રમણના શોખીન શ્રી રમણભાઈ આપણને એકલા મૂકી પદલોલુપતાથી કોસો દૂર હતા. નિસ્પૃહભાવે પોતાને ભાગે આવેલું અનંતયાત્રાએ કોઈ અજાણ્યા, અજ્ઞાત પ્રદેશમાં પોતાનો યાત્રા-શોખ કાર્ય ચોકસાઈ અને ચીવટપૂર્વક કરતા. વાહ, વાહની કોઈ અપેક્ષા નહિ, પૂરો કરવા ઊપડી ચૂક્યા છે. આપણે નથી જાણતા ક્યાં! એ જ્યાં પણ કદરદાનીની કોઈ ખેવના નહિ. પોતે ૭૦ વર્ષના થયા ત્યારે સ્વેચ્છાએ હોય ત્યાં સંપૂર્ણ સુખમાં, શાતામાં રહે એવી કરુણાનિધાનને પ્રાર્થના છે. મુંબઈ જેન યુવક સંઘના પ્રમુખપદેથી રાજીનામું આપી દીધું તેમ છતાં એમના નિધનથી પ્રામાણિક્તા, પારદર્શિતા, કર્તવ્યનિષ્ઠા અને સેવા સક્રિય રીતે તેની સાથે સંકળાયેલા રહ્યા અને વર્તમાન હોદ્દેદારોને પરામર્શ પરાયણતાનો જાણે એક યુગ આથમી ગયો છે. આપતા રહ્યા. થોડા મહિના પહેલાં, બીજી હરોળ તૈયાર કરવાના જાણીતા શાયર ગની દહીંવાલાનો એક શેર છે: આશયથી એમણે ડો. ધનવંતભાઈ તિલકરાય શાહને પ્રબુદ્ધ જીવનની “જિંદગીનો એ જ સાચો પડઘો છે ગની, એક પછી એક જવાબદારી સોંપવા માંડી અને પોતે ધીમે ધીમે એ ભારથી હોય નહિ વ્યક્તિ અને એનું નામ બોલાયા કરે.' હળવા થતા ગયા.
Long live Ramanbhai જૈન ધર્મ અને બૌદ્ધ ધર્મના તેઓ અઠંગ અભ્યાસી હતા. શિક્ષણશાસ્ત્રી રમણભાઈ ઘણું જીવો હોવાના નાતે તેમણે કંઈ કેટલાયે શોધ-વિદ્યાર્થીઓને તેમના શોધકાર્યમાં એમને મારા ભાવપૂર્ણ વંદન.
પરમ પૂજ્ય ડો. શ્રી રમણભાઈ
D પ્રા. ડૉ. કોકિલા હેમચંદ શાહ મુંબઈ જેન યુવક સંઘના ભૂતપૂર્વ પ્રમુખ અસાધારણ વિદ્વાન, પ્રબુદ્ધ તેમને ફાળે છે. જેને સાહિત્ય સમારોહમાં વારંવાર તેમને મળવાનું થતું જીવન'ના તંત્રી, સદ્ગત પ્રાધ્યાપક ડૉ. શ્રી રમણલાલ ચી. શાહ સાથેનો ત્યારે વાતો કરવાનો તો અવસર પ્રાપ્ત થતો જ પણ સાથે સાથે જ્ઞાનની મારો પરિચય લગભગ સાડા ત્રણ દાયકાનો. એ ગુજરાતીના પ્રાધ્યાપક ઉપાસના અને સંશોધન લેખો પuતૈયાર થતાં ગયાં. તેઓ કહેતા કે અને હું ફિલોસોફીની પ્રાધ્યાપક એ રીતે એમની સાથે ચર્ચા-વિચારણા આ નિમિત્તે જૈન સાહિત્યમાં રસ લેતા વિદ્વાનો અવારનવાર મળે, પરસ્પર કરવાનો સવિશેષ મોકો મળતો રહ્યો. તેમનું વિરાટ અને ભવ્ય વ્યક્તિત્વ ચર્ચા-વિચારણા કરે અને ધર્મ તથા તત્ત્વદર્શનની પ્રવૃત્તિને વેગ પ્રાપ્ત સહુને આકર્ષિત કરવા સમર્થ હતું. સૌમ્ય, સ્મિતસભર પ્રભાવશાળી થાય. જેન સાહિત્ય સમારોહ જેવી કોઈ પ્રવૃત્તિ હાથ ધરવી જોઈએ ચહેરો જ્યારે જ્યારે એમના સહવાસમાં આવતા ત્યારે સદા પ્રેરણાદાયી એવો વિચાર વહેતો કરી તેમણે અમલમાં મૂક્યાં અને સફળ સંચાલન રહ્યા. તેઓશ્રીની મુલાકાત દરમ્યાન અંગત રીતે એમની સરળતા, કર્યું. અલબત્ત એ બધામાં તેમને તારાબેન શાહનો તો સાથ રહ્યો જ. આત્મીયતા અને સભાવ સ્પર્શી જાય છે. તેઓશ્રીની શિક્ષણ, સાહિત્ય 'Behind every great man, there is a woman* સાહિત્ય સમારોહની અને જૈન દર્શન પ્રત્યેની સેવાઓ અનન્ય છે. જેના દર્શન અને સાહિત્યના બેઠકો શુષ્ક નહીં રહેતા હંમેશ રસપ્રદ રહેતી જેની નોંધ તેમની સાથે વિધવિધ ક્ષેત્રોનું એમણે કરેલું ખેડાણ કોઈ પણ એક વ્યક્તિ ધારે તો શું વાત કરતા હમણાં છેલ્લે તેમના મુલુંડના નિવાસસ્થાને મળવા ગઈ શું સિદ્ધિઓ પ્રાપ્ત કરી શકે તેનું એક જવલંત ઉદાહરણ છે. ત્યારે પણ લીધી.
હકીકતમાં, જૈન જગતમાં જે જાગરૂકતા જોવા મળે છે તેનું શ્રેય કદાચ એમના સહવાસ દરમ્યાન થયેલ ઘણી ઘટનાઓ સ્મૃતિપટમાં છે.