Prabuddha Jivan 2000 Year 11 Ank 01 to 12 - Ank 02 is not available

SR No.: 525985
Original Sutra Author: N/A
Author: Ramanlal C Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2000
Total Pages: 130
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 12 MB

Page 36

પ્રબુદ્ધ જીવન
તા. ૧૬-૪-૨૦૦૦ રચો ! રચો અંબરચુંબી મંદિરો,
અને રાજ્ય વ્યવસ્થાની સંવાદિતાની પણ શક્યતા દર્શાવી. અધ્યાત્મની ભૂખ્યાં જનોનો જઠરાગ્નિ જાગશે,
દષ્ટિએ પણ “લોભરતિ'માં રત કે રાચતા જીવો “ભવાભિનંદી' જ ખંડેરની ભસ્મકણીને લાધશે.’-એવી પણ સ્થિતિ સર્જાય છે. તો રહેવાની. લેવા કરતાં દવાનો આનંદ દિવ્ય હોય છે. એમ જ સાચો રસ્તો તો એ છે કે લોભાદિ કષાયોને નિર્મળ નહીં તો પરિમિત વ્યષ્ટિ-સમષ્ટિનું સર્વદેશીય કલ્યાણ છે. પરિગ્રહનો આદર કરી સમાજમાં સુખશાંતિ સ્થાપવામાં નિમિત્ત “વીરપ્રભુનાં વચનો ભાગ-૧'ના આ પંદર લેખોમાં ડૉ. બનીએ. (૧૨) મનોજ્ઞરૂપના પરિગ્રહમાં આસક્ત થયેલો જીવ, રમણલાલ શાહે જ્યાં જ્યાં આવશ્યકતા જણાઈ ત્યાં ત્યાં લોભ, તૃષ્ણા, લાલચ અને આસક્તિ વધતાં ઉત્તરોત્તર માયા-મૃષાવાદ અંગ્રેજી-સંસ્કૃતનાં સચોટ અવતરણો ટાંક્યાં છે. ગુજરાતી, રાજસ્થાની . તરફ ઘસડાય છે ને ચોરીને રવાડે ચઢે છે ને પછી તો અદત્તાદાનની લોકોક્તિઓનો સચોટ ઉપયોગ કર્યો છે. ઉપાધ્યાય શ્રી યશોવિજયજી, વૃત્તિ એટલી હદે વકરે છે કે ઘોર પાપ પણ એને પાપ જેવું લાગતું બનારસીદાસ, હરિભદ્રસૂરિ, હેમચંદ્રાચાર્ય, ખલિલ જિબ્રાન, ચીની નથી-એવો એ રીઢો બની જાય છે. એના અનાદિકાળના સંસ્કાર લેખક યુઆંગભેં, ભર્તુહરિ વગેરેનાં કાવ્યો શાસ્ત્ર કે સૂક્તિઓનો માનસિક રોગમાં પરિણમે છે ને એ માણસ મટી જાય છે. (૧૩) યથાર્થ વિનિયોગ કર્યો છે, “પંચતંત્ર', “મનુસ્મૃતિ', “શ્રીમદ્ મુખરતાથી સત્યવચનનો ઘાત થાય છે ને વિસંગતિમાં વૃદ્ધિ થાય ભાગવત’નો પણ ઈષ્ટ વિચારધારાની પુષ્ટિ કાજે ઔચિત્યપૂર્વકનો છે. અતિશયોક્તિ, પુનરપ્તિનો દોષ વકરે છે ને હિત, મિત, પથ્ય, ઉપયોગ કર્યો છે. પણ મુખ્યત્વે તો મોટા ભાગના લેખોમાં, સત્ય નેપથ્યમાં ધકેલાઈ જાય છે એટલે પાંચ સમિતિમાંની એક ‘ઉત્તરાધ્યયનસૂત્ર', “આચારાંગસૂત્ર', “આવશ્યકસૂત્ર” ભાષા-સમિતિ અને ત્રણ ગુણિમાંની એક વચનગુપ્તિનું ભગવાને દશવૈકાલિકસૂત્ર', “સ્થાનાંગસૂત્ર’, ‘તત્ત્વાર્થસૂત્ર” અને સૂત્રકૃતાંગનો સ-કારણ ગૌરવ કર્યું છે. (૧૪) માણસ પ્રકૃતિએ સામાજિક પ્રાણી આશ્રય લીધો છે. છે. પરસ્પરના સહચાર વિના એ રહી શકતો નથી...એટલે સંગનો આ બધા લેખોમાં પંડિત યુગની “પાઘડિયાળી વિદ્વત્તા'નો ક્યાંય રંગ લાગ્યા વિના પણ રહેતો નથી. સકલ સંસારમાં એના જેવું ભાર લાગતો નથી કે ક્યાંય ધર્મ-સંપ્રદાયની સંકીર્ણતા વરતાતી આડંબરી ને આત્મવંચના કરનાર પણ કોઈ પ્રાણી નથી; એટલે નથી; બલ્વે સમગ્ર માનવજાતિના કલ્યાણને કેન્દ્રમાં રાખીને સર્વ ભગવાને કહ્યું કે મૂર્ખ, જ્ઞાની, બાળક બુદ્ધિવાળાઓનો સંગ કરવા દેશકાળને માટે લખાયેલાં ધર્મ-સૂત્રોનું આ સરલ-પ્રાસાદિક સચોટ કરતાં નિઃસંગ કે અસંગ રહેવું બહેતર. અલબત્ત, વિવેકપૂર્વકનો ને યથાર્થ લોકભોગ્ય વિવરણ છે. અઢી હજાર વર્ષોની કાળની સત્સંગ તો કરવો જ, (૧૫) અસંવિભાગી વ્યક્તિનો મોક્ષ થતો કસોટીમાંથી કંચન સ્વરૂપે પુરવાર થયેલાં આવાં આર્ષ-સૂત્રોનું આવું નથી એમ જ્યારે ભગવાને કહ્યું ત્યારે એમણે આદર્શ સમાજવાદની સુંદર વિવરણ પુસ્તક સ્વરૂપે આપવા બદલ ડૉ. શાહને હાર્દિક વાત તો કરી જ નાખી પણ સાથોસાથ સંયમ ને સદાચાર દ્વારા અભિનંદન. વ્યક્તિચેતનાની ઉર્ધ્વગતિની અને જીવનવ્યવસ્થા, સમાજવ્યવસ્થા
(૨) |પ્રો. જશવંત શેખડીવાલા
ડૉ. રમણલાલ ચી. શાહ લિખિત “વીરપ્રભુનાં વચનો' પુસ્તક ત ન વત્તવૃં; “અદ્વૈજુરાણિ સિકિખજ નિદ્રાણિ ઉ વ૪િએ,” મને મળ્યું ત્યારે તબિયત ખરાબ હતી. પથારીવશ હતો. તન-મન “મોહરિતે સચ્ચવણરસ પલિમથું', અલ બાલસ્સ સંગેણં' જેવા અવસાદગ્રસ્ત હતા. એવી વિષમ વેળાએ મને “વીરપ્રભુનાં વચનો' લેખો વારંવાર વાંચવા જેવા-મનન કરવા જેવા અને તેમાંના બોધને વાંચવાનો સુયોગ પ્રાપ્ત થયો. હું સાવંત રસપૂર્વક વાંચી ગયો. મારા જીવનમાં ઉતારવા જેવા છે. તન-મન-અવસાદમુક્ત થઈ ગયાં. ચિત્ત પ્રસન્ન થઈ ગયું. મારી વીરપ્રભુનાં વચનો પરનું આ ભાષ્ય પ્રભુની સૂત્રાત્મક માર્મિક માંદગી થોડા સમય પૂરતી જાણે દૂર થઈ ગઈ.
વાણીને તેના અભિધા-લક્ષણા-વ્યંજનાત્મક તમામ અર્થોમાં બરાબર પુસ્તકમાં સંગ્રહિત લેખો મેં પૂર્વે પ્રબુદ્ધ જીવનમાં વાંચ્યા હતા. પ્રકાશિત કરે છે. ભાષ્યમાં પ્રભુનાં વચનોનાં પરિચય, પૃથકકરણ ફરીથી વાંચતાં પણ તાજા જ લાગ્યા. તમામ લેખો વિચારોત્તેજક અને વિશ્વસનીય અર્થઘટન યુગપદ પ્રાપ્ત થાય છે. તેમાં તાર્કિક અને હોવાની સાથે રસળતા છે. જીવનને ઉપયોગી એવો બોધ તેમાં ઘણો માનસશાસ્ત્રીય સચ્ચાઈ ઉભયનો અનુભવ થાય છે. લેખકની છે. તેમ છતાં તેમાં ક્યાંય બોધનો બોજો કે શિખામણની શુષ્કતા બહુશ્રુતતાની સાથે તેમાં વ્યક્તિ-સમાજ-જગતનું એમનું સૂક્ષ્મ અનુભવાતાં નથી. નિરૂપણમાં વિચારની સાથે લાગણી ને કલ્પનાનો નિરીક્ષણ-પરીક્ષણ-મૂલ્યાંકન અને યથાર્થ દર્શન સર્વત્ર જોઈ શકાય. પણ સુભગ સંયોગ થયો હોવાથી તે મનની સાથે કેવી નિત્યનવીન, છે. વરપ્રભુનાં વચનોની સમજૂતી સમર્થક અવતરણો-ઉદાહરણો સનાતન, સત્યસભર અને પ્રેરણાદાયી છે, તેની પ્રતીતિ પ્રત્યેક સાથે. ક્રમબદ્ધ રૂપમાં, વ્યવસ્થિત રીતે થઈ હોવાથી શ્રદ્ધેય બની છે. લેખમાં થાય છે. આધ્યાત્મિક ઉન્નતિ ઉપરાંત વ્યાવહારિક માર્ગદર્શન લેખકની શૈલી પણ અર્થસભર હોવાની સાથે સરલ, મધુર, પ્રવાહી માટેની સામગ્રી તેમાં ભરપટ્ટ પડી છે. આત્મિક અને ભૌતિક ઉભય છે. તેમ કઠોરતા-કટુતા-ક્લિષ્ટતાથી સર્વથા મુક્ત છે. તેથી સમગ્ર જીવનને ઉન્નત, સુખી, સમૃદ્ધ બનાવવા માટે તેણે ચીંધેલો માર્ગ સૌ પ ક
| માગ સો પુસ્તકનું વાંચન સાવંત આનંદપ્રદ બની રહે છે. એ માટે લેખકને કોઈ માટે અનુસરણીય છે. કાલે કાલ સમાયરે,’ ‘ણાવેલ વએજા', ધન્યવાદ ! “આતુરા પરિતાર્વત્તિ', દુક્કરે કરેલું તારુણે સમણાન્તર્ણ’, ‘જં છન્ન,
માલિક : શ્રી મુંબઈ જેન યુવક સંઘ. મુદ્રક, પ્રકાશક : નિરુબહેન સુબોધભાઈ શાહ, પ્રકાશનસ્થળ : ૩૮૫, સરદાર વી. પી. રોડ, મુંબઈ-૪0000૪, ફોન: | ૩િ૮૨૦૧૯ મણસ્થાન : ફખરી પ્રિન્ટિંગ વર્કસ, ૩૧૨/A, ભાયખલા સર્વિસ ઈન્ડિસ્ટ્રીયલ એસ્ટેટ દાદાજી કોંડદેવ કોસ રોડ, ભાયખલા મુંબઈ ૪૦૦ ૦૨૭. |