________________
* ! ! “ધમ અને ધમર
0: સંકલન: “કલાધર'.. સંધ સંચાલિત જ્ઞાનગોષ્ઠિ'ના ઉપક્રમે પૂજ્ય સ્વામી મહાવીર મહાવીર કહેવાયા. આજે સાચું બોલનારા વગરને બદલે સચ્ચિદાનંદજીનું ધર્મ અને ધર્મગુરુઓ' પર એક પ્રવચન સારું બોલનારો વર્ગ વધતા જાય છે, પરંતુ ધર્મ તે સત્ય સોમવાર, તા. ૧૨-૧–૮૭ના સાંજના ૬-૦૦ કલાકે પરમાનંદ તરફ જ અવલંબિત છે. ' ,
' , કાપડિયા સભાગૃહમાં યોજવામાં આવ્યું. હતું.
“તમારા દેશમાં, તમારા ગામમાં જન્મેલાને તમે ઓળખતા કાર્યક્રમને પ્રારંભ સંધના સહમંત્રી શ્રીમતી નિરુબહેન
નથી અને તેઓ જ્યારે દરિયાપારના દેશોમાં જઈને પિતાની સુધભાઈ શાહની પ્રાર્થનાથી થયું હતું. પૂસ્વામીજીને
અપ્રતિમ બુદ્ધિમતાથી નેબેલ પારિતોષિક મેળવે ત્યારે પરિચય કાર્યક્રમના સંજક શ્રી સુબોધભાઈ એમ. શાહે
છે. હરગેવિંદ ખુરાના જેવી વ્યક્તિને તમે ઓળખવા માંડે છે આપ્યો હતે.
અને તેને દેશમાં પાછા લઈ આવવાની બુમરાણ મચાવે છે.
દેશમાં હતાં ત્યાં સુધી તે તેમને હડધૂત કરતાં રહ્યા, બજારમાં પુજય સ્વામી સચ્ચિદાનંદજીએ પોતાના પ્રવચનમાં જણાવ્યું
એક ઊતરતું ફૂલ સારી કિંમતે વેચાઈ જાય છે, પરંતુ જંગલમાં હતું કે ભક્તના લક્ષણમાં સૌથી પહેલો શબ્દ અપેક્ષાથી પર છે.
મહેકતા સુંદર મઝાના ફૂલની તમારે મને કશી જ કિંમત નથી. કોઇની પાસે કોઈ પણ જાતની અપેક્ષા નહીં રાખવી એજ
આજે હિન્દુઓને હિન્દુ તરીકે જીવિત રાખ્યા હોય તે સાચા સાધકની, ખરા ભક્તની ગુરુચાવી છે. ધર્મનું પહેલું
ભારતીય સંતેએસાધુઓને. ભાવનગર પાસેના સમઢિયાળા રૂપ તાવિક રૂપ છે. ફળની આશા રાખ્યા વિના કર્તવ્ય કર્યું
ગામમાં થયેલા ગંગાસતી અને તેની યુવાન વિધવા વહુ પાનબાઈનું જવાની તેમ શીખ છે.
દષ્ટાંત વર્તમાન સમયે સામે આવે છે. ગંગાસતીએ કે "ધર્મનાં ત્રણ સ્વરૂપ શાસ્ત્રમાં દર્શાવ્યાં છે. (૧) રાવત :
સ્કૂલ-કોલેજમાં શિક્ષણ લીધું ન હતું. તેમ છતાં તેમના સિદ્ધ ધર્મ એટલે કે સ્વયં સિદ્ધ ધર્મ યા સ્વયંભુ ધર્મ (૨)
હૈયામાંથી ફરેલી ભજનવાણી આજે વેગ્રન્થની ગરજ સારે છે. વ્યાખ્યાન ધર્મ અને (૩) વિકૃત ધમ.
યુગે યુગે આવાં સાધુ-સંત-સતીઓએ આપેલાં ભજને અને આમાં સ્વત: સિદ્ધ ધર્મ એટલે કોઈને ઉત્પન કરેલ ભકિત કાવ્યના વારસાએ ભારતીય સંસ્કૃતિને એક નવું ધમ નહિ એટલે જ આપણે આપણા ધર્મને સનાતન ધર્મ પરિમાણ આપ્યું છે એટલું જ નહિ લેને ઈશ્વર, નીતિ, સદામાનીએ છીએ એની દાર્શનિકતા એ છે કે આ સ્વયંભુ તત્ત્વ છે, ચારમાં પ્રેરિત કર્યા છે. સ્વયંભૂ ધમ છે તે પ્રશ્ન એ થાય કે આ ધમ માત્ર માણસ
સંઘના પ્રમુખ છે. રમણભાઈ ચી શાહે પૂ. સ્વામીને માટે જ છે? બીજ પશએ. પ્રાણીઓ કે જંતુઓ માટે તે અત્રે પધારી આવું સુંદર પ્રવચન આપવા બદલ આભાર વ્યકત નથી? જવાબ છે જ આવી શકે કે ધર્મ તે નાનામાં નાના કરતા જણાવ્યું હતું કે સનાતન સત્યે ત્રિકાલબ ધિત ય છે. જીવ માટે પણ છે. એક નાની એવી કીડી પણ ધર્મથી જીવે છે. અને માણસે જીવનમાં સત્યનું આચરણ કરવું જોઇએ એ પૂ. વ્યાખ્યાત ધર્મ એટલે જેની વ્યાખ્યા થઇ શકે. ધર્મ,
સ્વામીની વાત સૌએ મન પર લેવી જોઇએ. રવતઃ સિદ્ધ સાહિત્ય, કલા આ બધું વ્યાખ્યાત હોય છે. વ્યાખ્યા કદી નિરપેક્ષ
ધમ અને વ્યાખ્યાત ધર્મની વાત સરળ શૈલીમાં સમજાવવા હેતી નથી. પ્રશ્નની સામે એક મંદર્ભ હોય છે. સંદર્ભમાં રહીને
બદલ તેમણે પૂ. સ્વામીજીને ફરીથી આભાર માન્યો હતો. આ વ્યાખ્યા કરવામાં આવે તે અનર્થ થવાનો સંભવ નથી.
- દુષ્કાળ રાહત નિધિ વિકન ધર્મ એટલે ધમ ધર્મની જગ્યાએ આજીવિકા બની
- ' , ' ' (પૃષ્ઠ ૧૫ર થી ચાલું ). જાય. મુખ મેં રામ એર, બગલમે છરી જેવો ઘાટ થાય.
૨૫૦ , રમાબેન મહેતા ધર્મની ભાવના તદ્દન વિસરી જવાય એટલું જ નહિ, ધમના
૨૫૦ , એ. સી. નીરપમ
. નામે તમામ પ્રકારગ્ના દભ પોષાય એનું નામ વિકત ધર્મ. આ
૨૧ છ પુષ્પાબેન પરીખ ધર્મ મનુષ્યને દુર્ગતિ તરફ લઈ જનાર. નીવડે છે. '
૧૨૫ ,, પિપટલાલ પ્રેમજી દેઢીમાં મનુષ્ય જીવનમાં ધમ એ જરૂરી વસ્તુ છે. પરંતુ ધમરને
૧૦૧, શ્વેતામ્બર મૂર્તિપૂજક જૈન સંધ - બેટી કટિઓમાં કડી ઘાચીની ઘાણી જવી પરિસ્થિતિ
૧૦૧, ભરતભાઈ સી. મહેતા : ' સજવામાં આવે ત્યારે ધર્મમાં ક્રાંતિની આવશ્યકતા ઊભી
૧૦૧ / જયેન્દ્રભાઈ વ્યાસ ,
૧૦૦ ,, સુરેન્દ્ર કે. છે " થાય છે. સાચા સદગુરુ કદાપિ આવા ચીલે ચાલતા ધમર તરફ શિષ્યને દોરતા નથી. '
* ૧૦૦ ડો. અમૂલ શાહ
* ૧૦૦ શ્રી રસિકચંદ ધીરજેવાલ તુરખી પંજાબમાં ગુલેશ નામના સફી થઈ ગયા. તેમણે એક સરસ
- ૫૧ એક બેન તરફથી વાત કહેલી કે જ્યાં કાજી ન રહેતા હોય. જ્યાં મુલ્લાઓ વસતા
૨૨ પચ્ચીસની નીચેની રકમ ન હોય ત્યાં હે ભકતજન તું રહેજે એટલે કે આવા રૂઢિવાદી કાજી અને મુલ્યાએથી સો ગાઉ દૂર રહે છે. તે જ તું સુખી
૮૧૩ર૭ - - થઈશ. યુગ બદલ છે ત્યારે તેમાં અવશ્ય પરિવર્તન આવે છે.
- પ્રેમળ જ્યોતિમાં આવેલી ભેટની રકમની ચાલી સમયના પ્રવાહમાં ભળી જવું એ જ મનુષ્ય જીવનનું કર્તવ્ય છે.
કે ૫૦૦૦૬ શ્રી ગુણવંત વી. કામ શૈક્ષણિક પ્રવૃત્તિમાં આજે. સૌથી મોટી વાત નિર્ભયતાની છે. જે નિર્ભયતા ન
* ૫૦૦૦ યશરાબેન જી. કાપડિયા મેડિકલ રીલીફમાં . . હેય તે જીવન શા કામનું? નિર્ભયતાને લઈને જ ભગવાન