Prabuddha Jivan 1985 Year 46 Ank 17 to 24 and Year 47 Ank 01 to 16

SR No.: 525970
Original Sutra Author: N/A
Author: Ramanlal C Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1985
Total Pages: 246
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 26 MB

Page 204

દરાજ સાથે હું બિન અમે
,
,
,
છે
જ
૧૨. ગત રન
તા. ૧૬-૧૦-૮૫ સગાં યુવક સાથે એક અઠવાડિયું માલસર રહ્યો હતો. ત્યાં પડે છે તે અનુકૂળ નથી રહેતી એટલે રાત્રે ગુજરાત મેઈલમાં. દરરોજ નર્મદામાં નહાવા જાતે. તે ઉપરાંત શાળાના એક આવવું પડે છે, પણ તે મને ગમતું નથી, અમે પાંચ વર્ષ ખેડા શિક્ષક સાથે હું એક દિવસ માટે શુકલતીર્થ, ગયે હતે રહ્યાં, ત્યાં ત્રણ ચાર ઉનાળાઓ દરમિયાન હું દરરોજ સવારે અને ત્યાં હોડીમાં બેસી અમે કબીરવડ જેવા ગયા હતા. - વાત્રક નદીમાં નહાવા જ, એમ. એ. નાં વર્ષો દરમિયાન બે એ વેળા જોયેલા નર્મદાના શાંત શીતળ જળપ્રવાહનું વર્ષ અમારા વતન અસારવામાં રહ્યો ત્યારે ત્યાંય ઉનાળામાં સ્મૃતિચિત્ર હજુ મારા હત્યમાં આનંદની ઊર્મિઓ પ્રેરે છે
દરરોજ સવારે દેટેક માઈલ ચાલીને સાબરમતીમાં નહાવા જાતે. શાળા ને કેલેજનાં વર્ષો દરમિયાન ચારપાંચ વાર આબુ ગયો. અંકલેશ્વરમાં રહે ત્યારે નિયમિત ભાઠે જતી સડક ઉપર કે હતું. ત્યાં સનસેટ પોઈન્ટ, વસિષ્ઠાશ્રમ, ગુરુશિખર ને અચળગઢ સ્ટેશનથી ટ્રેઈનના પાટે પાટે ચાલતે ફરવા જતે અને ત્યાં જેવા જતા એ અનુભવેનાં મીઠાં સ્મરણ રહી ગયાં છે. અમદાવાદ ખેતરે ને વૃક્ષોની જે કંઈ હરિયાળી જોવા મળતી તેથી આંખ મુંબઈ અને અમાવાદ-દિલ્હીની ટ્રેઈનમાં કેટલીયવાર લાંબી મુસા- ભરત. આ બધાં અનુભવનાં સ્મરણે મારા અંતરજીવનની ફરીએ કરી છે. એ મુસાફરીમાં જ્યારે જ્યારે તક મળી ત્યારે મૂલ્યવાન સંપત્તિ બની રહ્યાં છે. ડેઓની બારી પાસે નથી ઊંધી દિશામાં દેડતાં ને વૃક્ષોને
મારા જીવનરસે આંખ દ્વારા તૃપ્તિ બળી છે તેટલી જ કલાકે કલાક સુધી જેતે રહ્યો છું, હજુ પણ મુંબઈ જાઉં
બલકે તેથી પણ વધુ, કર્ણ દ્વારા ખેળી છે. એ તૃપ્તિએ મને છું ત્યારે દિવસની ગુજરાત એકસ્પેસમાં મુસાફરી કરવાને આગ્રહ
કેવી રીતે જીવનના દિવ્ય સંગીતના મૂક સૂર દૂર દૂરથી સંભળાવ્યા રાખું છું મુંબઈથી ઊપતી ગુજરાત એકસ્પેસ સવારે જરા વહેલી તેની વાત હવે પછીના હપ્તામાં આવશે. ' " વાચન-ભપ્રાવ
"
. * ડે, બળવંત જાની : આપણુ આજના સમયના મહાન વિચારક શ્રી એન. એ. કહું છું કે એમાં ઘણી મેરી બાબત છે. તમે તમારા પાલખીવાળાનું પુરતક “વી ધ પીપલ” ખૂબ જ વંચાયું છે. આઠ બંધારણથી અપરિચિત , એ કેવી મોટી ઉપેક્ષા છે? મહિનામાં તેની ચાર આત્તિઓ થઈ એ સમાચાર જ આપણને તમારામાં પ્રતિકાર કરવાની ક્ષમતા હોવા છતાં તમે બધું આનંદવિભોર કરી મૂકે એવા છે. પણ તેમની આ એંસી વેઢે સહન કરે એનાં કેવા દૂરગામી પરિણામે આવતા હજાર જેટલી નકલમાંથી ગુજરાતમાં તે માત્ર છ જ નકલે હે છે. તમારું મૌન અને પ્રાપ્ય પરિસ્થિતિ સામેના આંખ વેચાઈ છે, એમ તેના પ્રકાશક-પ્રચારકે મને કહેલું, અને પછી મીચામણું બહુ ખતરનાક એવી દુર્ઘટનાના જનક નીવડે છે. એમ પણ કહેલું છે. સૌરાષ્ટ્રમાં તે મારા વિતરકને મે ૨૫ આજે જે અતંત્રતા વ્યાપ્ત છે તે આપણું આ પ્રકારની નીતિ નકલ આપેલી તેમાંથી માત્ર ૧૮ નકલ જ ખરીદાઇ છે. રીતિનું બળવાન ઉદાહરણ છે. આપણે મેળવેલ હકક માટે ': આપણે ઘણું બધું વાંચીએ છીએ તે મહત્વનું નથી, આપણામાંથી કંઈ કેટલાયના બલિદાન અપાયાં છે. એ બધું પરંતુ કેવું વાંચીએ છીએ તે મહત્ત્વનું છે, “વી ધ પીપલ' નામ આપણુથી વિસરાઈ ગયું છે એનું મને આ પરિણામ લાગે છે. જ આકર્ષક છે એવું નથી, એની વિષયસામગ્રી આપણને ઘણું
અમારે સંવાદ તે ખૂબ લાખ ચાલેલે. પ્રથમ મુલાકાતથી બધું વૈચારિક ભાથું પૂરું પાડે એ કટિની છે. એનું અર્પણ
જ આ પ્રકારને ઘેર બંધાઈ ‘શયે એનું કારણ શ્રી વાક્ય પણ આપણને વિચારતા કરી મૂકે એ કક્ષાનું છે.
પાલખીવાળાનું વિધાન. પણ પછી તે ખૂબ જ નિરાંતે અમે 1 શ્રી પાલખીવાળાએ આ પુસ્તક “મારા દેશવાસીઓને
ઘણી બધી ચર્ચા કરેલી. પછી તો એ તબીબભાઈએ એક કલબ અર્પણ કર્યું છે, અને એની નીચે લખ્યું છે કે, જેમણે
સમક્ષ આ મુદ્દા પર વ્યાખ્યાન પણ આપેલું અને એક પિતાને બંધારણ આપ્યું પણ એને સાચવવાની શકિત
પ્રકારની જાગૃતિ તેઓ લાવી શકેલા. એમ બીજી વખત ન રાખી, અને જેઓને તેજસ્વી વાર પ્રાપ્ત થયે,
મળ્યા ત્યારે તેઓ કહેતા હતા. પછી શ્રી ચીમનલાલ પરંતુ તેમને ભેગવવાનું ડહાપણ ન મળ્યું, અને જેઓ
ચકુભાઈ શાહના “સમયચિંતનના વિચારપ્રધાન લેખે સહન કરે છે, તથા શાંતિથી વેઠે છે પરંતુ પિતાની
વાંચવાનું પણ મેં તેમને સૂચવેલું. તેમને એમાંના ટેસ્ટટયુબ ક્ષમતાઓને ઓળખતા નથી. '
બેબી” પર વિચાર તથા અનેક વૈચારિક ક્ષિતિજને વિસ્તાર * શ્રી પાલખીવાળાનું આ અર્પણ વાકય અમારા એક નારા લેખે ખૂબ જ ગમેલા. એને તેઓ અનેક જગ્યાએ એને વિદ્યાર્થિનીને લગ્ન પ્રસંગે લખીને મેં મેકલેલું. પછી ઘણાં ઉદ્ધત પણ કરતા હતા. આમ એક પ્રકારનું ચેતનાને સમયે એ વિદ્યાર્થિની તેમના પતિ સાથે મારે ત્યાં આવેલાં. ઘડવાનું કામ વિચારક-સર્જકે કરતા હોય છે. આપણને વિચારતા એમના પતિ વ્યવસાયે તબીબ હતા. તેમણે મને પૂછેલું કે શ્રી કરી મૂકે અને આપણે વિચારતા થઈએ એ આજના માંદા દિવસેની પાલખીવાળાનું તમે પાઠવેલું એ વિધાન બરાબર છે. પરંતુ એક દુર્લભ ક્ષણ ગણાય. વૈચારિક હાસના આજના આ અમે અમારી ક્ષમતાથી કે આપણું બંધારણથી અપરિચિત દિવસેમાં આપણી વૈચારિક શક્તિ પણ જાણે કે કુકિત થઈ હોઈએ અને અમે પ્રાપ્ત વારસાનું સ્તન મ કરી શકીએ કે ગઈ છે. એને ફરીને ધારદાર બનાવવા માટે પણ શ્રી પાલખીએને ન માગવીએ તે શું થઈ ગયું? ' વાળાનું તથા ચીમનલાલ ચકુભાઈ શાહના “અવગાહન’ તથા * એમને પ્રશ્ન બહુ જ નાજુક હતા, અને તાકીદને પણું
સમચિંતન’ પુરત ખરેખર બહુ મોટું કારણભૂત બને ' હતું. મને ત્યારે જે સૂઝેલું તે તેમને જણાવતાં કહેલું કે, તમારા આ સવાલને હું ઊંચ કેળવણ લઈ રહેલા યુવાનના આવા વિચારપણું અને આપણી ચેતનાને ઢઢળે, આપણને. અવાજા તરીકે અને એક બુદ્ધિજીવીના સવાલ તો ધણીને જાગૃત કરે એવા પુસ્તકે આપણું વ્યક્તિત્વ ધરમનું એક