________________
પ્રહ છવન
:" .
'
તા, ૧-૧૦
' લાગ્યા છે.
જ
અન્ય સ્ત્રી-પુરુષ પાસે અસભ્ય વર્તન કરાવવાને માટે યુનાની વગેરે પ્રાચીન વૈક પદ્ધતિ ઉપર, આધારિત નવ અથવા તેમને ગેરલાભ લેવા માટે અથવા જાહેરમાં તેમને . સંશાધને પણ ઉપયોગી પુરવાર થયાં છે. અપકીતિત કરવા માટે દુષ્ટ માણસે દ્વારા ગુપ્ત રીતે દારૂમાં - જેમ શારીરિક રોગ માટે તેમ માનસિક રોગોને માટે ૫ણું. કે ખાવાપીવામાં દવાઓનું મિશ્રણ કરાય એ ભયસ્થાન જેવું ઘણી નવી નવી દવાઓ નીકળી છે. કોઈ માનસિક આઘાતને તેવું નથી. શરાબની મોટી પાર્ટીઓમાં એવા કિસ્સા બનવા કારણે અચાનક ગાંડા કે ચક્રમ થઈ જતા કેટલાક માણસે,
આધુનિક દવાઓથી ફરી પાછા સાવ સાજા થઈ ગયાં હોય * દવા બનાવનારી કંપનીઓ વચ્ચે તીવ્ર રસાકસીભરી .. એવા કેટલાય કિસ્સા જોવા મળશે. જન્મથી મંદબુદ્ધિવાળા. સ્પર્ધા ચાલે છે. પિતાની પેટન્ટ દવા ઝટઝટ બજારમાં મૂકી
બાળકે પશુ દવાથી હેશિયાર થાય છે. નવી દવાઓ કેટલું વધુમાં વધુ પૈસા કમાઈ લેવાની આકાંક્ષા કેટલીક કંપનીઓ
સરસ કામ કરે છે તે આવા દાખલાઓ પરથી જોઇ શકાય છે. રાખે છે. એને લીધે પ્રયોગો પૂરતા પ્રમાણમાં કરવામાં - શારીરિક રોગો માટેની દવાઓની પણ વિપરીત અસર. આવતા નથી, અને દવાની લખે ગાળે માઠી અસર
કયારેક થાય છે. પ્રસૂતિની વેદના ન થાય અને એ માટે શી શી થાય છે તેનું નિરીક્ષણ કરવાની બહુ પરવા એક જર્મન કંપનીએ બનાવેલી દવાથી ટૂંકા હાથ. પગવાળા, હેતી નથી. વળી, દવાના થેકબંધ વેચાણને માટે દવાના અનેક બાળકે પશ્ચિમની દુનિયામાં જન્મ્યાં છે. હવે એ દવા વેપારીઓ અને સેટસમેન દ્વારા એ જબરો અને લલચાવ- બંધ થઈ છે. આવી બીજી કેટલીક દવાઓની માઠી અસર નારે પુરુષાર્થ થાય છે કે કેટલાક ડોકટરે જાણતાં-અજાણતાં પણ થઈ છે. કેટલીક દવાઓ અમુક રોગ મટાડે છે. પરંતુ તેને શિકાર બને છે. એવા કેટલાક ડોકટરો દ્વારા એવી દવા- પછી બીજા કયા રોગ ઉત્પન્ન કરે છે તેની ઝાઝી તપાસ એનાં પ્રિક્રિશન લખાય છે. પરિણામે અનેક લોકો આવી થતી નથી. જે તપાસ થાય છે તે બહુ ટુંકા ગાળાની અને દવાઓની માઠી અસરના ભોગ બને છે.
ઉપર ઉપરની હેય છે. ગંભીર ફરિયાદ ઘણી બધી આવવા - દવા બનાવતી કંપનીઓ વચ્ચે કેવી ખતરનાક સ્પર્ધા આ મડેિ ત્યારે તેવી દવાઓ પાછી ખેંચી લેવાય છે. ચાલતી હોય છે તેને એક કિરસ થોડા સમય પહેલાં અમેસિામાં
શરીરની કે મનની તાકાત અતિશય વધી જાય એવી બન્યું હતું. દવા અસીર અને લોકપ્રિય નીવડી અને એનું
આશ્ચર્યકારક દવાઓ પણ શોધાઈ છે. એટલા માટે તે એવી વેચાણ વધવા મડિયું પછીથી એ દવાની ઘણી અસર થાય છે
દવાઓ ઉપર રમતગમતના ક્ષેત્રે પ્રતિબંધ મુકાય છે. ચિત્તની. - તેવી ફરિયાદે ચારે બાજુથી આવવા લાગી તેથી દવા
વિવિધ અપાર શકિતઓની અનુભૂતિ માટે પણ કેટલીક દવાઓ કંપનીને અને દવા બનાવનાર વૈજ્ઞાનિકોને ઘણું આશ્રય
ધાઈ છે અને યુવાન વગ તેનાં વ્યસનને ભોગ થઈ પડે છે. થયું. બધા સ્ટોરમાંથી તાબડતોબ એ દવા પાછી ખેંચી
અમેરિકાને સૌથી વધુ સતાવનાર યુવાનોની સમસ્યા છે તેમાં લેવામાં આવી. પાછી ખેંચી લીધેલી એ દવાઓમાંથી
વ્યાપક બનેલા દવાઓના વ્યસનની છે. ' નમૂનારૂપે કેટલીકનું ફરીથી લેબોરેટરીમાં પૃથકકરણ કરતાં
ઘણા દેશની યુનિવર્સિટીના કેમ્પસમાં નશાકારી દવાને આશ્ચર્ય સાથે જાણવા મળ્યું કે જે એક રસાયણ કંપનીએ
ગેરકાયદે વપરાશ પુષ્કળ વળે છે. દુનિયાના અનેક તેજસ્વી દવા બનાવવામાં વાયુ નથી તે રસાયણ તેમાં હતું. આવું
યુવાનની કારકિદી દવાના વ્યસનને કારણે બરબાદ થઈ છે.. નુકસાનકારક રસાયણ દવામાં આવ્યું કયાંથી? તપાસ કરતાં
કેટલાકે પ્રાણું પણ ગુમાવ્યા છે માલુમ પડ્યું કે કાઈક હરીફ કંપનીએ એવી જ દવા નુકસાન
. એલ. એસ. ડી. વગેરે કેટલીક ઉન્માદક દવાઓ ચિત્તને કારક રસાયણ ભેળવીને એ જ નામથી એવા જ પેકેટમાં બજારમાં વહેતી કરી દીધી હતી. બીજી કંપનીને ન ફાવવા દેવાના
દીવારવપ્નની એવી ભૂમિકાએ લઇ જાય છે કે જેમાં માણસને
અત્યંત તેજસ્વી રંગ અને આકૃતિઓ દેખાય છે. માણસને એ આશયથી લાખ માણુના આરોગ્યને નુકસાન પહોંચાડવામાં
દુનિયામાં વિલીન થઈ જવાનું મન થાય છે. સાથે સંભાળ રાખનાર મોટી કંપનીઓ જરા પણ અચકાતી નથી. ભારતમાં તે
જે ન હોય તો એવા માણસે મૃત્યુ પામ્યાના દાખલા પ્રચલિત નફાકારક નામાંકિત દવાઓની બનાવટી નકલ કરી વેચવા માટે વખતેવખત વેપારીઓ અને આવી દવા
પણ બન્યા છે. માણૂસને સહજ રીતે ઊંચાઈએથી પડતું
મૂકવાની હોંશ થાય છે, પરંતુ વાસ્તવમાં તે જીવલેણ ભૂસ્કે બનાવનારાઓ પકડાય છે.
હોય છે. એલ. એસ ડી. વગેરે પ્રયોગાત્મક દવાઓ દ્વારા ટી. બી; બ્લડ પ્રેશર, ડાયાબીટીસ, હદયરોગ વગેરે મોટા
ચિત્તની કેટલી અપાર શક્તિ છે અને તેના સેવનથી સારીરિક રોગ મટાડવા માટે અનેક અકસીર દવા છેલ્લા
કેવી કેવી અપાર્થિવ અનુભૂતિઓ થાય છે તેને અંદા, ત્રણ-ચાર દાયકાઓમાં શોધાઈ છે. ઈયૂલીન, ટેરામાસીન,
નીકળે છે. પરંતુ એકંદરે તે એવી દવાઓ ભયંકર અને પિનિસિલિન, સ્ટ્રેટોમાઈસીન, કોટિઝન વગેરે દવાઓ એના
સમાજહિત વિરોધી ગઈ છે. ' ' યોગ્ય ઉપયોગમાં લેવાય તે માનવજાત માટે આશીર્વાદરૂપ નીવડી છે. બીજા કેટલાયે રોગ માટે પણ ઘણી અકસીર
યુવાન માણસો આવી દવાઓના અને એવી જ બીજી,
ચરસ-ગાંજો, કોકેઈન વગેરે ઉત્સાહક, કામે-તેજક દવાના દવાઓ નીકળી છે. દવાઓના ક્ષેત્રે છેલ્લાં થોડાં વર્ષોમાં અદ્દભુત પ્રગતિ થઈ છે, અને થતી રહી છે. અનુભવી ડોકટરે
વ્યસનના જ્યારે ભાગ થઈ પડે છે ત્યારે તેમાંથી તેમને એ વિશે ઘણો પ્રકાશ પાડી શકે. એવી જ રીતે વિવિધ પ્રકારની
છોડાવવા તે ઘણું કપરી અને અતિશય ખર્ચાળ બાબત થઈ. શારીરિક તપાસ માટેનાં સાધનો અને પ્રયોગો તથા સજજરી માટેનાં સાધન અને પ્રયોગોને ખૂબ ખૂબ વિકાસ થયો છે. કપ્યુટરની
: શારીરિક રોગ કરતાં પણ માનસિક રોગો માટેની દવાની - 'મદદ પણ તબીબી ક્ષેત્રે ઘણી કામિયાબ નીવડી છે. આયુર્વેદી,
(વધુ માટે જુએ પાનું ૧૯. . .