Page Text
________________
લાવેલી લેવાવાનું . દા લાગ્યા કે
ભારતીય તત્ર
ન્ડિયાની કિસિમાં કામ કરતા
તા. ૧૬-૭-૮૪
પ્રબુદ્ધ જીવન મૂઠી ઊંચે માનવી
એકાદ ફૂલ-પાંદડી પણ અમારા પર પડશે અને કૃતાર્થ કરશે (પૃષ્ઠ પર થી ચાલુ)
તે જ જાણું છું. તદ્દન શુદ્ધ અને અહિંસાત્મક હોવી જોઇએ. ગાંધીજી જે ' મૂઠી ઊંચેરા માનવી, અને મૂઠી નીચેરા આપણે માનવીઓ. બીજે સમાજવાદી મેં જોયું નથી. માત્ર વિચારે જ નહિ,
દાદા પળે પળે, વહેતને વહેંત ઊંચા જવા લાગ્યા અને આપણે આચાર ગણુ ગરીબો અને દલિતો સાથે જે તદ્દરૂપ બને તેને જ
વહેત નીચા ઉતરતા ગયા. આપણે વિચાર ને આચાર વચ્ચે સમાજવાદી ગણવું જોઈએ. તમે બધા આ માર્ગ સ્વીકાર
કેવડું મોટું અંતર ઊભું થયું હતું. તે સાધી શકે તેવી
એક જ વ્યકિત રવિશંકર મહારાજ-દાદા આજની યુવાન તે ગમશે. અમે સમાજવાદી અને એ પાકા ગાંધીવાદી કેસી, તે છતાંય તેમના વાત્સલ્યમાં કોઈ ફેર પડયે નહિ.
પેઢીને કોઇપણ કશે પાઠ, આપી શકે તેવી એક વ્યક્તિ.
ગાંધીજીથી ગરવા કહી શકાય એવાં ગાંધીજી. દાદા અમારા જીવનમાં વણાઈ ગયા હતા. ૧૯૪૫માં અમે
પ્યાસી ધરતીને સંતોષવા અસમર્થ એવા પિલાં વાદળો લગ્નનું નકકી કર્યું ત્યારે દાદા તબિયતને કારણે સેવાગ્રામમાં
મનને કેરી ખાય છે. એક યુગ આથમી ગયો, જીવનના ગાંધીજી પાસે હતા. અમારી લાગણીથી દોરાઈને તે ખાસ
મનઅંતરને પ્રકાશ રોળાઇ ગયે. છતાંય એમ થાય છે કે આવ્યા હતા, અમારા માટે ગાંધીજીના આશીર્વાદ લઈ આવ્યા.
આજે પણ તે અહીંયા જ છે. જ્યારે જરૂર પડશે ત્યારે તેમની આગવી લગ્ન પદ્ધતિએ તેમણે અમારો જીવનતંતુ
આનંદ પાથરતા પાછી આવશે. બાંયો. ૧૯૪૫થી તે આજ સુધી તે અમારા પરિવારમાં
(ગુજરાત સમાચારમાંથી સાભાર) મોવડી બની રહ્યા હતા. રંભાયેલા આકાશમાં મેઘ સ્તબ્ધ અને નિચેષ્ટ છે.
વિદેશમાં ભારતીયતંત્ર આકાશને ઘેરી વળે વાદળાઓને કુંજ અવાચક બનીને
(પૃષ્ઠ ૬ થી ચાલુ) સ્થિર થઈ ગયો છે. તેને નીકળવાનું પણ આ દિવસે સૂઝયું.
જેવું સરકારી તંત્ર વિશે છે તેવું અર્ધસરકારી કે સ્વાયત્ત અમે બે ચાસણ પહોંચ્યા છીએ, દાદાના બહાર
ભારતીય તંત્રો વિશે પણ છે. એર ઈન્ડિયાની ઓફિસ દુનિયાનાં પથારીમાં સુવડાવ્યા છે. માનવીના ટોળાં ઉભરાવા લાગ્યાં છે.
ઘણાં શહેરમાં છે. એર ઇન્ડિયાની વિમાની સેવા દુનિયાભરમાં જેમણે જેમણે રેડિયો સાંભળ્યો ને સમાચાર જાણ્યા, તે બધા
વિખ્યાત છે, પરંતુ ઘણું દેશોમાં તેની ઓફિસમાં કામ કરતા ધીરે ધીરે આવવા લાગ્યા છે. દાદાને જજરિત ઘસાઈને
ભારતીય કર્મચારીઓ વિશે ફરિયાદ સંભળવા મળે છે. એમાં સંતાઈ ગયેલે દેહ નીરખતા જ પાંપણની ભીનાશ ઉત્કટ
પણ એ કર્મચારીએ ગેરા પ્રવાસીઓ અને ઘઉંવર્ણો કે બને છે.
કાળા પ્રદેશીઓ પ્રત્યે જે ભેદભાવભરી વર્તણુક-ગોરાઓ મૂઠી ઉંચેરા માનવીના શરીરમાં મૂઠી હાડકાં જ હવે
પ્રત્યે સારી અને બીજાઓ પ્રત્યે ઉપેક્ષાભરી વર્તણૂક-દાખવે રહ્યાં છે. પગની પેશીઓ વચ્ચે માંસલ ટુકડાઓના અભાવે
છે તે વિશે ફરિયાદ સાંભળવા મળે છે. મને પિતાને પણ એક કેડી અંકાઈ ગઈ છે. એ કેડી પરથી દાદાના કૌવતભર્યા
ન્યૂયોર્કની એર ઈન્ડિયાની ઓફિસમાં એવો અનુભવ થયો હતે. પગલાંને રણકાર કાનમાં આવ્યા કરે છે. બોરસદની કંદનાઓ
ફીજી અને ન્યૂઝીલેન્ડમાં વસતા કેટલાક ગુજરાતીઓ પાસે ઊડતાં, બારડોલીના ગામેગામ ઘૂમતાં, ગુજરાતમાં જ્યાં જ્યાં
એર ઇન્ડિયાના કર્મચારીઓ વિશે ફરિયાદ સાંભળી હતી કે અનાવૃષ્ટિ, અતિવૃષ્ટિ હોય ત્યારે, એક છેડેથી બીજે છેડે ખુદી વળતાં, કેમી અને સામાજિક રમખાણોમાં શાંતિ
તેમને ઓસ્ટ્રેલિયાની (કેન્ટાસ) કે ન્યૂઝીલેન્ડની વિમાન કંપની
તરફથી જે સારો આવકાર મળે છે તે એરઇન્ડિયા પાસેથી અર્થે દોડતાં રહેતા, સિત્તેર વરસની ઉંમરે પણ ઉત્તર પ્રદેશ,
મળતા નથી. ગુજરાત અને બિહારનાં ગામડાંઓમાં ભૂદાનયજ્ઞ નિમિત્તે અવારનવાર દાદાના પગલાને સૂર પિલી કેડીની પાતળી - આફ્રિકાથી સ્થળાન્તર કરી દગ્લેન્ડ કે અમેરિકામાં જઈ ભૂમિમાં સંતાઈ ગયો છે.
વસેલા કેટલાક ભારતીય લેકે બહુ ભણેલા નથી, એટલે
આપણુ સરકારી ખાતાઓ સાથેના વ્યવહારમાં તેમને કેટલીક તેમની ઊણી ઊતરી ગયેલી અખ અને મેની બખોલો,
મુશ્કેલીઓ નડે છે. બ્રિટનમાં રહેતા એક ગુજરાતી ભાઈએ મહીસાગરના જે કેતો દાદાએ ખૂટયા હતા તેની માફક જ
ભારતની એક બેંકની બ્રિટનની શાખાને અનુભવ વર્ણવતાં વધારે ને વધારે ઊંડી થઈ હતી. માત્ર દેખાતી હતી તેમની
કહ્યું કે એમને પંદર હજાર પાઉન્ડનો ડ્રાફટ ભારત મોકલે પેલી પરાક્રમ અને ખરબચડી છાતી.
હતા. પિતે અંગ્રેજી કામચલાઉ બોલે, પણ લખતાં દાદાએ જીવનભર બધું જ ખંખેરી ખંખેરીને આપી
વાંચતાં આવડે નહિ, એટલે બેંકના કર્મચારીને દીધું હતું. તેમણે પિતાનું કશું માન્યું ન હતું કે કામના ડ્રાફટ માટે ફોર્મ ભરી આપવા કહ્યું. પરંતુ કે વાસનાને કોઈ દુશ્મન ન હતો. ભય, કૅધ, લેભને તે કર્મચારીએ જવાબ આપે છે કે ભરવાનું કામ અમારું પરિકમ્મી ગયા હતા. માત્ર તે નિર્વ્યાજ અને નથી, તમારું છે. કોઇની પાસે ભરાવીને લાવો.' આથી એ મધુર આનંદ અને ભાલપ્રદેશ પરની ચંદનલીપી ચામડી પર ભાઈ નારાજ થયા અને એક બ્રિટિશ બેંકમાં ગયા. ત્યાંના તે જ પરમ આનંદના અક્ષરે તે દિવસે ધૂંટતા રહ્યાં. કર્મચારીએ હસતે મુખે ફોર્મ ભરી આપ્યું, ડ્રાફટ કાઢી
હમણાં જ જાણે પૂછશે, નિમુ-ભાનુ બધા આવ્યાં છે. આ અને આભાર માન્યું. ભારતીય બેંકના કર્મચારીને પેલી પહાડી કન્યા, મારી મેંટી બેબી સ્વાતિ અને તેના જવાબ કદાચ સાચો હશે, પણ સારો નહોતો. બ્રિટનમાં બાળકના ખબરઅંતર પણ પૂછશે. મોની ઊંડી બખોલમાંથી વસતા બીજા એક અભણ શ્રીમત ગુજરાતીએ કહ્યું કે આવનારા અવાજને પકડવા આંસુ સાથે પ્રયત્ન કરીએ. દાદા પિતાનું ખાતું એક ભારતીય બેંકમાં હતું. પોતાના બોલવાનું નથી પણ તેમના અતાગ પ્રેમમાંથી પરમ આનંદમાંથી
(અનુસંધાન પૃષ્ઠ ૫૮)
| SR No. | 525969 |
| Book Title | Prabuddha Jivan 1984 Year 45 Ank 17 to 24 and Year 46 Ank 01 to 16 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramanlal C Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1984 |
| Total Pages | 246 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 27 MB |