________________
Regd. No. MH. By/South 54 Ilcence No. 37
'T
TI
પ્રબુદ્ધ જીવન
If
કે
.
પ્રબુદ્ધ નેનનું નવસંરકરણ :
છે . ' '
E' Is :
.
જી.
છે
મુંબઈ, તા. ૧૬-૫-૮૩
મુંબઈ નોન યુવેધનું મુખપત્ર : પાક્ષિા - વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૨૦ પરદેશ માટે શિle
‘ી ના રૂા.૧ " ના . . . . . . . . . . તેણી : રમણલાલ વી. શાહ . . " • પ્રતિષ્ઠાનો પ્રશ્ન - -
: , . ! = !: ''
! સાલાલ ચી. શાહ , , , :: , , દાક્યકિત, સંસ્થા, સમાજ કે રાષ્ટ્રની અમુક કક્ષાની પ્રતિષ્ઠા કરવામાં આવ્યા છે. યુનિવર્સિટીની ટયુબ્યુનલે તેમને પણ | બંધાઈ ગયા. સીતે જાળવી રાખવાનું કાર્ય કૃતિ હોય છે, | કયારેક તેમાં કરવા જતાં દંભ, અસત્ય, કઠણ, જેવા દુભવોથી માંડીને અનાચાર કે. હિંસા સુધી માણસ આ તે શેડા દાખલા આપ્યા. આવાં તો કેટલાંય ઉદાહરણ પહેચે છે. પિતાની પ્રતિષ્ઠા વધતી તુ હોય તે પણ પિતાની આસપાસનાં કુટુંબોમાથી કે સમાજમાંથી દરેક વ્યકિત અન્ય પક્ષની પ્રતિષ્ઠા પિતાના કરતાં વધી જાય તે પણ આપી શકે. અદાલતેના સેંકડે કિરસાઓમાં પ્રતિષ્ઠાને પ્રશ્ન તેનાથી સહન થતું નથી. એ પ્રતિષ્ઠાને હાનિ પહોંચાડવા માટે સંકળાયેલ હેય છે. નાનાં નાનાં કુટું, અને મારાથી માણસ , ઇય, અસત્ય, જુઠા આક્ષેપ, અપમાન,
માંડીને મેટી સંસ્થાઓ અને સરકાર સુધી આ દૂષણુ સ્થાપેલું અપશબ્દ સુધી પહોંચી જાય છે. પ્રતિષ્ઠા કયારેક તો બની હોય છે. ક્યારેક એ દરો લોન લેતાં યુથોનાં " જાય છે અને ફીડી ઉપર કટાર જેવું વેર પણ લેવડાવે છે. રાજ્યકર્તાઓથી જાણતાં-અજાણતાં એકબીજાની થઈ ગયેલી ' ખો આસામ પછી પંજાબમાં જે હિંસાત્મક બનાવે
નાની મોટી અવલનામાં રહેલા હોય છે. પ્રતિષ્ઠાનો સપ્લી કેટલાક સમયથી બની રહ્યા છે તેમાં દરેક પક્ષે પ્રતિષ્ઠાને
મેટી હિંસા કરાવી શકે છે તે એવાં યુદ્ધ વખતે જોવા મળે છે. ' પ્રશ્ન મહત્વનો બની ગયા છે,
જ્યાં સૂત્રધાર વ્યકિત પાસે સત્તા ઘણું હોય છે અને . 13.,,
+ ' - મુંબઈમાં મિલ મુજની હડતાળ લસણસ સવા વર્ષથી
સંસ્થાઓના પૈસા ઉપર અધિકાર માટે હોય છે ત્યાં તેઓ ચાલે છે. આ પ્રશ્ન તરત ન ઉકલી શકે એવો અટપટ નથી
ક્યારેક પિતાની વ્યકિતગત પ્રતિષ્ઠાને ખાતર સંસ્થા પાસે પરંતુ પોતપોતાની પ્રતિષ્ઠા દરેક પક્ષને તેમ કરતાં અટકાવે
ભાગ અપાવતા હોય છે. આપણા દેશમાં કાયદાનું ચક છે. તેનું કપડું રિણામ જોગવવું પડે છે, બિચારા મિલ- એટલું લાંબું છે કે કેટલીક વખતું ન્યાયતે વિજય થાય છે મજદૂરને. આ પ્રશ્નનાં બીજ ઘણું પાસાં હોઈ શકે અને દરેક
એમ કહેવા કરતાં અને પૈસાને વિજય થાય છે એમ પક્ષે બીજા પક્ષની વિરુદ્ધ ઘણું બધું સાચું કહેવાનું હોય
કહેવું બરાબર છે. જેઓ પાસે અતિશય સંપત્તિ છે. તેઓ તે પણ તેમાં માનવતાની દૃષ્ટિ બાજુ પર રહી જાય છે એમાં
પિતાની સંપત્તિના જોરે પિતાની પ્રતિષ્ઠા બચાવવા માટે ઘણાં 1 શંકાને સ્થાન નથી.
મેટાં અન્યાયયુકત કાર્યો કરી લે છે. આ . . . .
. - આજેન્ટિનાએ બ્રિટનના ફલેન્ડ ટાપુ ઉપર આક્રમણ - પિતાની પ્રતિષ્ઠાને ખાતર બીજા ઉપર વેર લેવા જતાં | કર્યું ત્યારે બ્રિટનને માટે તે પ્રતિષ્ઠાને પ્રશ્ન બની ગયું હતું. દરેક વખતે માણસ કાવી જ જાય છે એવું નથી હોતું. કયારેક તે પોતાની પ્રતિષ્ઠા ટકાવી રાખવા માટે કેટલા બધા નિર્દોષ તેમ કરવા જતાં પોતાની પ્રતિષ્ઠા તે ગુમાવે જ છે, પરંતુ માણસને બ્રિટત દ્વારા ભાગ લેવા .. . .
સાથેસાથે સંપત્તિ, સત્તા, સંતા વગેરે ઘણું ધું ગુમાવવું મુંબઈમાં એક મોટા બિલ્ડર પાસે પિતે વેચેલી જમીનના
પડે છે. હું મરું પરંતુ તેને તે રાંડ કરું જ. જેવા પ્રોગમાં , પૈસાની ઉઘરાણી. પાંચ માણસ વચ્ચે કરનાર એક સાધારણ
આ પ્રતિષ્ઠાની જ હો દેખાય છે. સમાજની કેટકેટલી , વેપારીને બરાબરને પાઠ ભણાવવા માટે એ બિલ્ડરે પૈસા
પ્રતિષ્ઠિત વ્યકિતઓને આવા પ્રયોગનો ભોગ બનતી જોઈએ
છીએ ત્યારે ખેદ થાય છે. * આપવા ઈનકાર કરી, કેટે ચઢી, કેસ લંબાવ્યા કરી,
1 : ' . . : " - સામા પક્ષના વકીલને ફેડી પેલા વેપારીને પાયમાલ કરી - એક વખત. ગયેલી પ્રતિષ્ઠા ફરી પાછી સહેલાઇથી આવતી દેશભેગા કરી દીધા. , , ,
,
નથી. કેટલાક એમ માને છે કે એક વખત જે નમતું જોખ્યું | મુંબઈની એક કોલેજે કેટલાંક વર્ષ પહેલાં કશા જ વાંક તે પછી શેરીનું કૂતરું પણ પિતાને બચકું ભરી જશે. માટે ' વગર છૂટી કરેલી બે મહિલા પ્રાધ્યાપિકાને યુનિવર્સિટીના માથું ઊંચકનારને પહેલેથી એવી રાતી આંખ બતાવવી કે આદેશની અવગણના કરીને નોકરીમાં પાછી ન લીધી તે ન જ
જિંદગીમાં એને બરાબરને પાઠ મળે. . . . . ' લીધી. કોલેજની પ્રતિષ્ઠાને ખાતર યુનિવર્સિટીને કંઇક વચલો જેઓ યેનકેન પ્રકારેણુ પિતાની પ્રતિષ્ઠા સાચવવાને રસ્તો કાઢવો પડયો. પરંતુ તેથી લાચાર પ્રાધ્યાપિકાઓને થયેલો પ્રયત્ન કરતા હોય છે, પરંતુ અંદરથી પિલા ને પાંગળા હોય
અન્યાય તે દૂર થયે જ નહીં. મુંબઈની બીજી એક કોલેજના છે તે વસ્તુતઃ પિતાની પ્રતિષ્ઠાના ભ્રમમાં જ રહે - એક આચાર્યને બે વર્ષની કાયમી નોકરી પછી અચાનક છૂટ છે. જ્યારે વાસ્તવમાં કર્ણોપકર્ણ તેમની' વગોવણી જ