________________
૧૭૨ _ષના જીવન.
તા. ૧-૨-૮૩ ઉદ્દામવાદી ગેરીલાએ શરૂ કરેલાં યુદ્ધમાં ગેરીલાઓને સરકારી અને જરાસંઘને વધ કર્યો. સત્યની સંસ્થાપના અને અસત્યનું લશ્કરે ઘેરી લીધા છે. સમાચારને અવયર્થ એ હતો કે ગેરીલા- નિકંદન કર્યું. આ રીતે “સતાં r¢ fધમfe એ ભાગવત સૂત્રને ઓની સ્થિતિ હવે કડી થશે.
ચરિતાર્થ કર્યું. મહામાનવરૂપે પણ લોકો વચ્ચે રહી જનહિતનું કા સાન સાલ્વાડોરમાં રાજકીય સ્થિતિ જરા વિચિત્ર છે. ત્યાં
કર્યું. વ્યવહારધર્મમાં સમદષ્ટિ અને સમાનતાનું આચરણ સિવિલિયન પ્રમુખ એસેજ ડુઆર્ટ છે જેને લશ્કરે સ્વીકારેલા છે,
એમના અંતરમાં સામાન્ય ગોવાળ મિત્રો, સુદામા જેવા રંક ૬ . જો કે સત્તા તે લશ્કરી સેનાપતિએના હાથમાં જ છે. આથી જ જયારે
અને ઉદ્ધવ જેવા પ્રખર બુદ્ધિશાળી વગદાર મિત્ર - આ . સાન સાલ્વાડોરમાં. નાગરિક પ્રમુખ. નીમવાને છેતરામણો ફેરફાર
પ્રત્યે સમાનભાવ હતે. સુદામા જેવા દરિદ્ર બાલસખાનાં ચરણામૃત કરવામાં આવ્યો અને એ ફેરફારને પગલે પ્રમુખ કાર્ટરે સાન સાલવા- પાન કરી ગુરુજન જેવું સન્માન કર્યું. ડોરને મદદ ફરી ચાલુ કરી (એ મદદ લશ્કરી બળવા વખતે બંધ
3. મહાભારતના યોગેશ્વર શ્રીકૃષ્ણ તે જાણે કે જ્ઞાનના સ્ત્રોત કરાઈ હતી, ત્યારે સાન સાલ્વાડોરના ઘણા ઉદારમતવાદીઓએ
મા હતા. એમણે એ મહાન યુદ્ધમાં નિ:શસ્ત્ર ભાગ લીધો, યુદ્ધ પ્રમુખ કાર્ટરને અપીલ કરી હતી કે “ભાઈ તમે આ મદદ ચાલુ
નિવારણ માટે વિષ્ટિ કરવા દૂત બનીને ગયા કેમ કે તેઓ માનતા કે નહિ કરે.” આવી અપીલ કરનારાઓમાં સાન સાલ્વાડોરના આ
યુદ્ધ નિરર્થક છે, યુદ્ધ સંહારક છે. તેમ છતાં જો યુદ્ધ અનિવાર્ય બિશપ એસ્કાર રેમેરો પણ હતા.
થઈ પડે તે પાપને નાશ માટે લડવું જ રહ્યું - ખૂનખાર રીતે અને આ ઓસ્કાર રેમેરાને ગયો મોરની તા. ૨૪મીએ
કેમ ન લડાય, તે પણ એવી તેમની માન્યતા હતી. ગીતાને સંદેશ ગોળીએ દેવામાં આવ્યા હતા ! ' ,
કર્તવ્યપાલનમાં દઢ રહેવા માટે અને ધર્માચરણ માટે હતો. આમ " આચંબિશપ રોમેરોએ તે સાન સાલવાડોરના પોલીસ અને કરતાં અનેક કસોટીમાંથી શ્રીકૃષ્ણને પાર થવું પડયું હતું. લક્સને ઉદ્દેશીને પણ, શાસકોના અમાનુષી આદેશો માનવાને
ભગવાન વેદ વ્યાસે ભાગવતનાં ૧૮ હજાર ગ્લાકો લખ્યા. ઈનકાર કરવાની હાકલ કરી હતી (યાદ આવે છે ને જે. પી. )
તેમાં કૃષ્ણ લીલા અનેક રૂપે આલેખી છે. શ્રીકૃષ્ણનું રસિક શિરોતેમણે પિલીસ દળ તથા લશ્કરના સભ્યોને પોતાના અંતરાત્માના
મણિ સ્વરૂપ, નટવર રુપ તેમાં નિરુપાયું છે અને જગદગુરુ રૂપ અવાજને અનુસરવાની સલાહ આપી હતી. તેમણે તેમની હાકલમાં
પણ પાછળથી છતું થાય છે. જણાવ્યું હતું કે: “જયારે ચારે બાજુ સર્વનું પતન થઈ રહેલું જણાય
કોઈકે પૂછયું - શંકા કરી કે તદ નગારા માતાપિતાનાં આ છે ત્યારે ઈશવર અને માનવીની પરમ પ્રતિષ્ઠા કરનાર ખ્રિસ્તિ ધર્મ મૂંગે રહી જ ન શકે.” . . . .
. ,
સંતાન શ્યામ વર્ણના કેમ? ખુલાસો મળે છે “ગોપીઓની કાજલ
આંજેલો આંખમાં શ્રીકૃણ રાતદિન વસતા એટલે તે કાળા પરિવર્તન માટે કાનૂન જો આમ જનતાના લોહીથી રંગાયેલા
‘દેખાતા કેવી સુંદર ઉપમા - હોય તો એવા કાનૂનને અર્થ શો? આથી જ ઈશ્વરને ખાતર, અને
કૃષ્ણ કયાં નથી? ભારતમાં પૂર્વથી પશ્ચિમ અને ઉત્તરથી દક્ષિણ આસમાન ફાડીને જેની ચીસ ઈવર સુધી પહોંચી રહી છે તે અન્યાય
સુધીના અનેક સ્થળોએ કૃષ્ણ મંદિરે છે, જ્યાં શ્રીકૃષ્ણ વિવિધ : તથા અત્યાચાર હેઠળ કચડાયેલી આમ જનતાની ખાતર હું સરકારને
નામે બિરાજમાન છે. . નમ્રતાપૂર્વક પ્રાર્થના કરું છું કે હવે તો આ દમનને રોકો.
જ્યાં જ્યાં કૃષ્ણ મંદિર ત્યાં ત્યાં તીર્ણ
સ્થાન. ગુજરાતનાં પ્રાચીન કવિઓ અને સાહિત્યકારો જેવા કે - હિંસાને અમે ધિક્કારીએ છીએ અને અહિંસાનું સ્વાગત કરીએ છીએ એ કહ્યા સિવાય પણ મારે નહિ ચાલે–પછી ભલે એ અરાગ્ય- નરસિંહ, પ્રેમાનંદ, દયારામભાઈ, સૌ કૃણ ભકિતમાં રસતરબોળ રૂદન સમાન જ હોય.'
' ' હતા. મીરાં તે કૃણમય જ હતાં. આસામ કૃષ્ણ નૃત્ય અને પદાવલી. (“પ્રતિબદ્ધ કસ્વરાજના પહેલા બે અકોને આધારે.), એમાં મે ખરે હતું. આદિ શંકરાચાર્યે પણ કૃષ્ણભકિતનાં પ્રતિ
પાદનમાં ‘ભજ ગોવિંદમ' રચ્યું. બંગલમાં શ્રીકૃષ્ણ ચૈતન્ય મહાપ્રભાએ ૨૧ વર્ષ સુધી એક જ સ્થળે મહાભાવમાં રહી કૃષ્ણની આરાધના
કરી. શ્રી મદનમોહન માલવિયા, સર પ્રભાશંકર પટણી, શ્રી અરવિંદ ' તા. ૧૦ ડિસેમ્બરની સાંજે અભ્યાસવર્તુળના ઉપકમે શ્રી
ઘવ, દવિ ન્હાનાલાલ જેવી મહાન વ્યકિતઓ કૃષ્ણના પરમ તુલસીદાસભાઈ વિશ્રામનું “ભગવાન શ્રીકૃષણ-એક પ્રેમીની દષ્ટિએ” વિષય ઉપર એક રસદાયક પ્રવચન મુંબઈ જૈન યુવક સંઘના
ઉપાસક હતા. વળી હમણાં હમણાં “Krishna Conscienceness
‘ઈરસ્કન” ને જગતમાં વહેતો પ્રવાહ કૃષ્ણભકિતની સાક્ષી viડમાં ગોઠવાયું હતું. પ્રારંભમાં, 'વિષયને અનુરુપ ભગવાન
પૂરે છે. શ્રીકૃષ્ણનાં સુંદર વર્ણનવાળા “મધુરાષ્ટકનાં સંસ્કૃત શ્લોક ગાઈ માધવી ઝાલાએ ઉતાવરણને મધુર અને રેસાદ્ર બનાવ્યું
છે. “કૃષ્ણ પ્રેમ જીવનામૃત છે. કૃષ્ણભકિત એ જીવન ઔષધિ
છે. પરમ શાંતિની પ્રાપ્તિ માટે અને ખાસ કરીને ઈશ્વર કયત્વ - ત્યાર બાદ શ્રી તુલસીભાઈ જેઓ એક વેપારી હોવા
અનુભવવાને માટે કૃષ્ણ અધરામૃતનું પાન કરવું જોઈએ.” ઉપરાંત વંશપરંપરાગત ગોસેવક છે. તેમણે વકતવ્ય આપતાં કહ્યું: “શ્રીકા આજથી લગભગ ૫૦૦૦ વર્ષ પૂર્વે થઈ ગયા છતાં
ઉપર પ્રમાણે શ્રી તુલસૌદાસભાઈએ શ્રીકૃષ્ણને આજ સુધી એમને માટે ઘણું યે બેલાયું ને લખાયું છે અને હવે અનેક પાસાંઓમાં પ્રગટાવ્યા અને અનેક રંગે રંગ્યો. તત્કારણે પછી પણ લખાતું રહેશે. કારણ શ્રીકૃષ્ણ પરબ્રહા; પૂર્ણ પુરુરામ, શ્રોતાજને પણ અજાણતાં જ પ્રેમરસના રંગમાં ઓછાવત્તા પરમહંસ અને વિશેષ કરી પ્રેમના દેવ હતા. પ્રેમ કરવા ‘બૌદ્ધિક રંગયા. અને ધન્યતા અનુભવી.. ' ' સ્તરની જરૂર નથી હોતી. ભાવસમાધિ અને પ્રેમસમાધિ હોય
* તો જે કૃષ્ણ મળે. તે જ પ્રમાણે અહંને ત્યાગ કરીએ તો જ ખરા
મુ: “શ્રી ચીમનલાલ ચકુભાઈએ સુંદર સમાપન કરતાં કૃષ્ણ વરૂપને પામી શકાય. . . . . . . . . .
'કેહતું કે શ્રીકૃષ્ણ' આમજનતાના પ્રેમી હતા. ભાગવતના શ્રીકૃષ્ણનાં ત્રણ સ્વરૂપે કહી શકાય. (૧) ઐતિહાસિક
રસેશ્વર હતા. શ્રી તુલસીદાસભાઈ કૃષ્ણભકિત અને કૃષ્ણપ્રેમથી યુગપુરુષ, (૨) ગીતાના યોગે વ૨, ( ૩, ભાગવતના રસેવર. પૂરેપૂરા રંગાયેલા છે, ", એમણે પૂબ વાસ છે અને આ વિષય જેમાં બાલ્યકાળના બાલકૃષ્ણને પણ સમાવેશ થાય છે...
પર બોલવાના તેઓ અધિકારી છે. . : : : : બાલ્યવસ્થામાં એમણે સામાન્ય ગોવાળો સાથે બાલસલભ . .તે આનંદવિભોર બની શ્રોતાઓ વિખરાયાં. ક્રિીડાઓ કરી. ગેપી સાથે ગમ્મત કરી. અવતાર રૂપે કૃષ્ણ કેસ ''; } : : : ' . ' ' . ' સંકલન "ગણપતલાલ ઝવેરી
मधुराधिपते: अखिलं मधुरम्