________________
તા. ૧-૧૧-૭૮
પ્રબુદ્ધ જીવન : સુવર્ણ યંતી મહોત્સવ – વિશેષાંક
૨૫
ઘણા સમયથી ચાલતી હતી. આ અંગે સૌ પ્રથમ વિચાર તા. ૨૩-૯-૧૯૧૮ ના રોજ કાર્યવાહક સમિતિ સમક્ષ મૂકવામાં આવ્યો હતો, અને તેની જવાબદારી ર્ડો. રમણલાલ ચીમનલાલ શાહ તથા શ્રીમતી તારાબેન રમણલાલ શાહને સોંપવામાં આવી હતી. તદ્દનુસાર તા. ૯-૩-૧૯૫૯ થી તા. ૧૫-૩-૧૯૫૯ એમ સાત દિવસ માટે બ્લેવાકી લેજમાં વસંત વ્યાખ્યાનમાળા યોજવામાં આવી હતી, જેની વિગત આ પ્રમાણે છે :| વિષય
વ્યાખ્યાતા પુરાતત્ત્વ અને જૈન આગમ આદિને અભ્યાસ
ડ. ઉમાકાન્ત પી. શાહ સર્વોદય વિચારણા
પ્રા. ઉપાબેન મહેતા સંસ્કાર અને સ્વતંત્રતા
શ્રી કનૈયાલાલ મા. મુનશી લેકશાહી
શ્રી ગગનવિહારી મહેતા આપણી કેળવણી
પ્રા. ગૌરીશંકર ઝાલા ગ્રામ આયોજનના પાયા
શ્રી નવલભાઈ શાહ દુનિયાની પુન: રચના
શી કાકાસાહેબ કાલેલકર સંજોગવશાત આ પ્રવૃત્તિ પછીના વર્ષમાં ચાલુ ન રહી શકી. પરંતુ એક દાયકા બાદ તા. ૬-૨-૧૯૬૯ ના રોજ સંઘના એ વખતના કાર્યવાહક સમિતિના સભ્ય (અને હાલ મંત્રી) શ્રી કે. પી. શાહે વસંત ઋતુ દરમિયાન રાષ્ટ્રીય એકીકરણ ઉપર વ્યાખ્યાનમાળા યોજવા અંગે પત્ર દ્વારા પ્રસ્તાવ મૂક્યો. તદાનુસાર એ વર્ષ મહા
ત્મા ગાંધીજીની જન્મ શતાબ્દીનું વર્ષ હાઈને બે વ્યાખ્યાને ગાંધીજી વિશે અને બે વ્યાખ્યાને રાષ્ટ્રીય એકીકરણ વિષે – એમ ચાર વ્યાખ્યાની વસંત વ્યાખ્યાનમાળા યોજવાનું નક્કી કરવામાં આવ્યું. તદ્દનુસાર વસંત વ્યાખ્યાનમાળાનું આયોજન થયું હતું, ત્યારથી પ્રતિ વર્ષ નિયમિતપણે આ વ્યાખ્યાનમાળા સંધના નાયક શ્રી ચીમનલાલ ચકુભાઈ શાહના પ્રમુખસ્થાને યોજાય છે.
સમારંભનું સમગ્ર આયોજન કરવા માટે એક વગદાર રજત મહોત્સવ સમિતિ નીમવામાં આવી હતી, જેના પ્રમુખ તરીકે શ્રી ખીમજી માંડણ ભુજપુરિયા, ઉપ પ્રમુખ તરીકે શ્રી લીલાવતીબેન દેવીદાસ, મંત્રી તરીકે શ્રી પરમાનંદ કુંવરજી કાપડિયા અને શ્રી ટી. જી. શાહ અને કપાધ્યક્ષ તરીકે શ્રી ચીમનલાલ પી. શાહની વરણી કરવામાં આવી. ઉપરાંત સમાજના ૨૬ અગણીઓને સમિતિના સભ્ય તરીકે જવાબદારી સેંપવામાં આવી.
આ રજત મહોત્સવ સમિતિએ શનિવાર, તા. ૯-૧૦-૧૯૫૪ થી શનિવાર તા. ૧૬-૧૦-૧૯૫૪ સુધીનો પંચરંગી કાર્યક્રમ સફળતાપૂર્વક પાર પાડયો હતો. વિગતવાર કાર્યક્રમ આ પ્રમાણે હતો :
શનિવાર, તા. ૯-૧૦-૧૯૫૪ : સાંજના ૬-૩૦ કલાકે ભારતીય વિદ્યાભવનમાં શ્રી મણિલાલ મકમચંદ શાહ સાર્વજનિક વાચનાલય -પુસ્તકાલયના લાભાર્થે લીટલ બેલેટ ફૂપના “રામાયણ” (કઠપૂતળી નૃત્ય નાટિકા)ને સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમ.
મહોત્સવ પ્રમુખ : શ્રી કાકાસાહેબ કાલેલકર. અતિથિ વિશે : ૫. સુખલાલજી, ૫. બેચરદાસજી.. ઉદઘાટક : શ્રી નારાયણ દેસાઈ
રવિવાર, તા. ૧૦-૧-૧૯૫૪ : સવારે ૯-૦૦ કલાકે રજત મહોત્સવ સંમેલન ભારતીય વિદ્યા ભવનમાં.
સાંજે ૬-૦૦ કલાકે પ્રાણસુખલાલ મફતલાલ સ્વીમિંગ બાથમાં સભ્ય તથા શુભેચ્છકોનું સહભજન.
સેમવાર, તા. ૧૧-૧૦-૧૯૫૪: સાંજે ૬-૩૦ કલાકે સભ્યો માટે મનોરંજન કાર્યક્રમ.
મંગળવાર, તા. ૧૨-૧૦-૧૯૫૪ : રાત્રે ૮-૦૦ થી ૧૧-૦૦ નૌકા વિહાર.
શનિવાર, તા. ૧૬-૧૦-૧૯૫૪ : સંઘના પ્રમુખ શ્રી ખીમજી માંડણ ભુજપુરિયા તરફથી ન્યુ આરામ રેસ્ટોરન્ટમાં રજત મહોત્સવના કાર્યક્રમને સફળતાપૂર્વક પાર પાડવામાં મદદરૂપ થયેલા ભાઈ બહેનનું સ્નેહ સંમેલન.
આ પ્રસંગે “પ્રબુદ્ધ જીવન’ને ૬૪ પૃષ્ઠને તા. ૧-૧૧-૧૯૫૪ ના રોજ રજત મહોત્સવ વિશેષાંક બહાર પાડવામાં આવ્યો હતો. જેમાં સંઘનો વિસ્તૃત પરિચય, રજત મહોત્સવના ઉપરોકત કાર્યક્રમની સંપૂર્ણ વિગતે, સંમેલનના પ્રમુખ શ્રી કાકાસાહેબ કાલેલકર, ઉદ્ઘાટક શ્રી નારાયણ દેસાઈ, પં. સુખલાલજી, પં. બેચરદાસજી, પં. દલસુખ માલવણિયા, મજૂર ખાતાના પ્રધાન શ્રી શાંતિલાલ શાહ વગેરેના પ્રવચને અને વિદ્રજનાના લેખે પ્રગટ કરવામાં આવ્યા હતા. ત્રીજો તબક્કો : રજત મહોત્સવની આજ સુધી:
ત્રીજો તબક્કો સંઘના વિકાસને અને સ્વાવલંબનને તબક્કો લેખી શકાય. આ સમય દરમિયાન નિયમિતપણે વસંત cખ્યાનમાળાને ઈ. સ. ૧૯૬૯ થી પ્રારંભ થયો અને સાહિત્યના હોત્રે ઈ. સ. ૧૯૭૬ થી વિદ્યા સત્રના પ્રારંભથી નવી ભાત પાડી. જિજ્ઞાસુઓની જિજ્ઞાસા સંતોષવા ઈ. સ. ૧૯૭૭ થી અભ્યાસ વર્તુનની શરૂઆત કરી, તે એ જ વર્ષથી પ્રેમળ જ્યોતિની પ્રવૃત્તિ દ્વારા પીડિતોને માનસિક શાંતિ અને હુંફ તેમ જ આરોગ્ય વિષયક તેમની જરૂરિયાતો માટે મદદનું કાર્ય નિયમિત શરૂ કર્યું. આ બધાની સાથે આર્થિક દૃષ્ટિએ સ્વાવલંબી થવા આજીવન સભ્યની યોજના કરી અને એ પણ સફળતાપૂર્વક પાર પડી. આમ આ સમગ્ર ગાળો નવી પ્રવૃત્તિઓ હાથ ધરવાનો અને સ્વાવલાંબનને ગાળો ગણી શકાય. જૈન - જેનેતો સર્વને સભ્યપદને અધિકાર :
તા. ૩૧-૭-૧૯૫૪ ના રોજ મળેલ સંઘની સામાન્ય સભાએ સંઘના કાર્યોત્રને વિસ્તૃત બનાવ્યું અને સંધના સભ્યપદને અધિકાર જૈન વિચારસરણી પ્રત્યે આદર ધરાવતા જૈન - જૈનેતર કોઈ પણ વ્યકિતને આપવામાં આવ્યો. અદ્યાપિ પર્યત સભ્ય થનાર જન હોય એ આવશ્યક હતું. આ રીતે સંઘના બંધારણમાં રહેલ સાંપ્રદાયિક તત્ત્વને દૂર કરવામાં આવ્યું અને વિશાળ જનતા માટે દ્વાર ખુલ્લા મૂકતા જૈન સમાજ કરતાં સત્ય અને અહિંસા જેના પાયામાં છે એવી જેન વિચારસરણી ઉપર સંઘે વધારે ભાર આપી મૂકયો છે. વસંત વ્યાખ્યાનમાળા : આ પર્યુષણ પર્વ દરમિયાન જે રીતે વ્યાખ્યાન માળા યોજાય છે. એ રીતે વસંત ઋતુમાં વ્યાખ્યાનમાળા યોજાય એવી વિચારણા
‘પ્રબુદ્ધ જીવન’ને રજત જયંતી સમારોહ:
ઈ. સ. ૧૯૬૪માં સંઘના મુખપત્ર 'પ્રબુદ્ધ જીવન (પહેલી ‘પ્રબુદ્ધ જૈન’) ના પ્રકાશનને ૨૫ વર્ષ પૂરાં થયાં. એ પ્રસંગે ‘પ્રબુદ્ધ જીવન’ને રજત જયંતી મહોત્સવ ઉજવવાનું નક્કી કરવામાં આવ્યું અને એ વર્ષની પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળા દરમિયાન અને નવેમ્બર, ૧૯૬૪માં થયેલ ઉજવણી દરમિયાન પ્રબુદ્ધ જીવન” ને સ્વાવલાંબી બનાવવા રૂા. ૨૫COO} ને નિધિ સંચય કરવાનો નિર્ણય કરવામાં આવ્યો હતો અને સમાજમાંથી જેને ઉત્સાહપૂરક પ્રત્યુત્તર મળ્યા હતા. રજત જયંતી મહોત્સવને સમગ્ર કાર્યક્રમ નીચે પ્રમાણે હતો : દિવસ અને સમય
કાર્યક્રમની વિગત ના. ૧૪-૧૧-૧૯૬૪ શનિવાર, સાંજના ભારતીય વિદ્યા ભવન પત્રકારત્વ અંગે ૫-૩૦ કલાકે.
જાહેર સંવાદ
પ્રમુખ : શ્રી ગગનવિહારી લ. મહેતા તા. ૧૫-૧૧-૧૯૬૪ રવિવાર, સવારના ૯-૦૦ક. ભારતીય વિદ્યા ભવન “પ્રબુદ્ધ જીવન”
રજત જયંતી
સમારોહ પ્રમુખ: શ્રી કાકાસાહેબ કાલેલકર
અતિથિવિશેષ: પં. સુખલાલજી તા.૧૫-૧૧-૧૯૬૪ રવિવાર, સાંજના ૬-૦૦ક, તારાબાઈ હૅલ સંગીત તેમ જ
નૃત્યનો કાર્યક્રમ તા. ૧૬-૧૧-૧૯૬૪ : પ્રાણસુખલાલ સોમવાર, સાંજના ૬-૧૫ ક. મફતલાલ
સ્નેહ સંમેલન ' સ્વીમીંગ પૂલ, કાફેટેરિયા
પ્રમુખ: શ્રી ભવાનજી અરજણ ખીમજી પ્રબુદ્ધ જીવન’ ૨૫ વર્ષ પૂરા કરે ત્યારે યોજાયેલ રજત જમતી મહેત્સવમાં પત્રકારત્વ અંગે પરિસંવાદ યોજાયો હતો. તેમાં (૧) : પત્રકારત્વ: વ્યવસાય કે ધર્મ? (૨) જાહેર ખબરનું પ્રકાશન