Prabuddha Jivan 1971 Year 32 Ank 17 to 24 and Year 33 Ank 01 to 16

SR No.: 525956
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1971
Total Pages: 312
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 25 MB

Page 6

૧૯
" પ્રભુદ્ધ જીવન
તા. ૧-૧-૧૯૭૧
વિશ્વાસ પેદા કરવાને કોઇ, માર્ગ છે? ચૂંટણીમાં પ્રજાએ આ નિર્ણય થાણાં અને વિશિષ્ટ અધિકાર હાલ તુરત કાયમ રહે છે. રાષ્ટ્રપતિના કરવાનું છે. પ્રજા કરી શકશે? તેને સાચું માર્ગદર્શન મળશે? આ હુક્મની કાયદેસરતા વિશે પ્રમાણિક મતભેદને અવકાશ છે. તેથી
સ્થાપિત હિતે ઉપર આક્રમણ આવે ત્યારે તે બધા એક અથવા સુપ્રીમ કોર્ટને આ ચુકાદો ખોટો છે એમ નહિ કહેવાય. બીજા સ્વરૂપે, સંગઠિત થઇ તેનો સામનો કરશે. આ સ્થાપિત
સાલિયાણા અંગેના ચુકાદામાં મુખ્ય દલીલ એ હતી કે બંધાહિતે, મૂડીવાદી હોય, કોમવાદી હોય. વિશિષ્ટ અધિકાર ભેગવવાવાળાના
રણની ક્લમ ૨૯૧થી સાલિયાણાં અંગે અને કલમ ૩૬રથી વિશિષ્ટ હોય–તે બધા એકત્રિત થશે, સ્વતંત્રતા, અને લોકશાહી વિગેરેની
અધિકાર અંગે, બંધારણીય ગેરંટી આપવામાં આવી છે અને આ સુફીયાણી વાતો કરશે. પણ પાયામાં પોતાના સ્થાપિત હિતોનું રક્ષણ
મે બંધારણમાં છે ત્યાં સુધી, માત્ર કલમ ૩૬૬ (૨૨)ને આધારે એ જ તેનું લક્ષ્ય રહેશે. જેમ ઉદામવાદી બળે હિંસાને આથ
રાજવીઓની માન્યતા પાછી ખેંચી લઇ, તેમનાં સાલિયાણાં અને લે છે, તેમ સ્થાપિત હિતે પણ બધાં સાધનને ઉપયોગ કરતાં
વિશિષ્ટ અધિકાર નાબૂદ કરી શકાતા નથી. આ દલીલ વજૂદ અચકાશે નહિ. - , , ,
વિનાની ન કહેવાય. સરકારના કાયદાના સલાહકારને મદાર કલમ રાજકીય પક્ષો અને તેના આગેવાને આ ઝંઝાવાતમાં ખેર
૩૬૩ ઉપર હતો જે મુજબ રાજવીઓ સાથે થયેલ કરારમાંથી વિખેર છે. દરેક રાજકીય પક્ષમાં ઉગ્ર મતભેદો છે. પ્રભાવશાળી
ઉદ્ભવતી કોઇ બાબતમાં સુપ્રીમ કોર્ટને હકુમત નથી. પણ જો નેતૃત્વ નથી. આવા સંજોગોમાં પ્રજા નિર્ણયાત્મક ચુકાદો આપશે
રાષ્ટ્રપતિને હુકમ કલમ ૨૯૧ અને ૩૬૨ થી વિરૂદ્ધ હોય તે એવા કે અસ્થિરતા જ રહેશે–એ જટિલ પ્રશ્ન આપણી સામે છે.
હુકમને ગેરકાયદેસર ઠરાવવાને સુપ્રીમ કોર્ટને અધિકાર છે અને જુની કોંગ્રેસ, જનસંઘ અને સ્વતંત્ર પક્ષ એક થઇ નવી
તેમાં કલમ ૩૬૩ બાધક નથી. એ દલીલમાં પણ વજૂદ છે. કોંગ્રેસને સામને કરશે. પ્રજાસમાજવાદી પક્ષ નવી કોંગ્રેસ સાથે સમજતી #શે. સંયુકત સમાજવાદી પક્ષમાં ઉગ્ર મતભેદ છે. પણ જો સુપ્રીમ કોર્ટે આટલે નિર્ણય આપીને અટકી હોત તો દ્રમુક અને અકાલી એકંદરે નવી કોંગ્રેસને ટેકો આપશે. ભારતીય
મુસીબત ઊભી ન થાત. પણ સુપ્રીમ કોર્ટ એથી આગળ વધીને, કાન્તિદળના ચરણસિંહ દેરડા ઉપર નટ પેઠે હજી નાચી રહ્યા છે.
ખાસ કરી બેન્યાયધીશે, ચીફ જસ્ટીસ હિદાયતતુલ્લા અને જસ્ટીસ રાજવીઓ, ઉદ્યોગપતિ અને મૂડીવાદી, અને બીજા સ્થાપિત
હેગડેએ, સ્પષ્ટ રીતે અને બીજા સાત જજોએ ગર્ભિત રીતે, હિતે જુની કોંગ્રસ અથવા જનસંઘની સાથે રહેશે. સામ્યવાદી પક્ષ
એમ કહ્યું છે કે, સાલિયાણાને અધિકાર માત્ર રાજવીઓ સાથેના વહેંચાયેલું છે. રાષ્ટ્રીય સ્તર પર જુની કોંગ્રસ પેઠે, નવી કોંગ્રેસ, કે
કરારો ઉપર અવલંબિત નથી પણ એક મિલકતને અધિકાર છે.
Right to Property. રાજાઓ દેશના નાગરિક છે પક્ષ સાથે જોડાણ કરે એવા સંભવ નથી. કેરળમાં સામ્યવાદી અને
અને મુસ્લીમ લીગ સાથે સમજુતી કરી તે કેરળ પુરતી જ હતી. એવી
તેમને આ મિલકતને અધિકાર, કલમ ૨૯૧ કે ૩૬૨ રદ કરીને, સમજતી રાજક્ષાએ થશે. બંગાળમાં ચૂંટણી સાથે હોવાથી,
નાબૂદ થતો નથી પણ મિલકતને લગતા કોઈ પણ અધિકારને લઈ
લેવો હોય કે સામ્યવાદી પક્ષ નવી કોંગ્રેસ સાથે એટલે સહકાર, રાષ્ટ્રીય ધોરણે
ન કરવો હોય તે ગ્ય વળતર આપીને જ થઇ
શકે એવો અભિપ્રાય આપ્યો છે. એટલે, બંધારણીય સુધારો કરી નહિ કરી શકે. મુસ્લીમ લીગ હવે માથું ઉંચકે છે. માત્ર કેરળમાં કાંઈક
ક્લમ ૨૯૧ કે ૩૬૨ રદ કરવામાં આવે તેથી જ માત્ર સાલિયાણાં જોર હતું તે હવે અખિલ ભારતીય ધોરણે તૈયારી કરે છે. અને જાણે
કે વિશિષ્ટ અધિકારો રદ થતાં નથી પણ સાથે વળતર જની મુસ્લીમ લીગ સજીવન થતી હોય તેવાં ચિન્હ છે. આ મોટું
પણ આપવું જોઇએ. વળતરની યોગ્યતા (Adequacy of ભયસ્થાન છે. મુસ્લીમ કોમવાદને પડદો હિન્દુ કેમ ઉપર પડશે જ, જેને લાભ ઉઠાવવા જનસંઘ પ્રયત્ન કરશે. હજી આપણે ત્યાં રાજ
Compensation) નક્કી કરવાને સુપ્રીમ કોર્ટને અધિકાર કીય પક્ષો પ્રત્યે મતદારોનું વલણ સ્થિર થયેલું નથી. તેમાં પણ નવી
નથી એવી બંધારણમાં સ્પષ્ટ જોગવાઈ હોવા છતાં, બેંક રાષ્ટ્રીયકરણ પેઢી કઈ દિશામાં વળશે તે જોવાનું રહે છે. નવી કોંગ્રેસને વ્યવસ્થિત
કેસમાં સુપ્રીમ કોર્ટે, પિતાના પૂર્વેના ચુકાદાઓથી અને બંધારણની સામનો કરે એ પક્ષ જનસંધ છે. તેથી જુની કોંગ્રેસ અને સ્વતંત્ર
સ્પષ્ટ જોગવાઇની વિરૂદ્ધ જઈને, બેંકના રાષ્ટ્રીયકરણના કાયદાને પક્ષ જનસંઘને સાથ શોધે છે. પણ અંતે નેતાઓનું વ્યકિતત્વ અને
બિનબંધારણીય ઠરાવ્યું. આ બાબતમાં તો સરકારે છૂટે હાથે વળતર; પક્ષના આથિક કાર્યક્રમ મતદારને મુખ્ય આકર્ષણ રહેશે. આપણે એમ.
જરૂર કરતાં પણ ઘણું વધારે આપીને, બીજો કાયદો કર્યો. પણ આશા રાખીએ કે દેશના હિતમાં હવે પછીનાં પાંચ વર્ષ, સ્થિર અને
સાલિયાણાં બાબતમાં એવું થાય તેમ નથી. ગોકલનાથના ચુકાદાથી
સુપ્રીમ કોર્ટે મિલ્કતને હક નાબૂદ કરવાને અથવો. ન્યુન કરવાને સબળ કેન્દ્રતંત્ર રહે એવી રીતે ચૂંટણીનું પરિણામ આવે અને દેશ અસ્થિરતા અને અરાજકતામાંથી બચી જાય. ડાબેરી અને જમણેરી
પાર્લામેન્ટને અધિકાર નથી એમ ઠરાવેલ હોવાથી, સાલિયાણ નાબૂબળાનું સંગઠ્ઠન થાય અને પ્રજાને સ્પષ્ટ પસંદગી કરવાની તક મળે.
દીને પ્રશ્ન ગૂંચવણભર્યો બને છે. જુની કોંગ્રેસ, જનસંઘ અને સ્વતંત્ર પક્ષ આવા જમણેરી સાલિયાણાંના ચુકાદા પછી તુરત કઇક પગલાં લેવા પડે તેમ બળાનું સંગઠન બનશે. નવી કોંગ્રેસ અને પ્રજા સમાજવાદી ન હતું. પણ તેમ ન કરતાં, ઇન્દિરા ગાંધીએ નવી ચૂંટણી કરાવી, આ પક્ષ, Left of the Centre જે સંયુકત કોંગ્રેસને કાર્ય- પ્રશ્ન હાલ મોકૂફ રાખે છે અને તેને ચૂંટણીનું એક અંગ બનાવ્યું ક્રમ રહ્યો છે, તે પૂરો પાડશે. દેશને સામ્યવાદ અને કેમવાદમાંથી
છે, જે ચૂંટણી પછી વિચારવાનું રહેશે. સુપ્રીમ કોર્ટે આ પ્રશ્નને બચાવવો હોય તો કોંગ્રેસને સમાજવાદને કાર્યક્રમ, જે વર્ષોથી રહ્યો આવી રીતે ગૂંચવ્યો ન હોત તે માર્ગ સ્પષ્ટ હતો કે બંધારણીય છે, તેને પ્રમાણિકપણે અમલ થાય તેમાં જ પ્રજાનું હિત છે. આ સુધારે કરી, ક્લમ ૨૯૧ અને ૩૬૨ રદ કરવી. ત્યાર પછી પણ કાંઇ ચૂંટણી પ્રજાની મોટી કોટીરૂપ બની જશે.
વળતર નથી આપવું એમ તે નથી જ, પણ તે સરકારની ઇચ્છા– ૨૮-૧૨-૭૦
ચીમનલાલ ચકુભાઈ શાહ.
પ્રમાણે, સંજોગ અનુસાર આપવાનું રહે. પણ સુપ્રીમ કોર્ટના
અભિપ્રાય મુજબ માટે સરકાર માટે આ બાબતમાં કોઇ વિકલ્પ રહેતે સાલિયાણું અંગે ચુકાદો નથી. ને પુરું વળતર આપવું જ પડે એવી એક લડત ઊભી રહે. રાજવીઓની માન્યતા પાછી ખેંચી લેતો રાષ્ટ્રપતિને હુકમ ગોલિકનાથને ચુકાદો ખોટો છે એમ કાયદાના કેટલાય નિણાસુપ્રીમ કૅટૅ ગેરકાયદેસર ઠરાવ્યો છે. પરિણામે રાજવીઓના સાલિ- તને અભિપ્રાય છે. શ્રી મેતીલાલ સેતલવડે એમ કહ્યું છે