Prabuddha Jivan 1971 Year 32 Ank 17 to 24 and Year 33 Ank 01 to 16

SR No.: 525956
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1971
Total Pages: 312
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 25 MB

Page 32

૨૨૦ .
પ્રબુદ્ધ જીવન
તા. ૧-૨-૧૯૭૧
સામાન્ય છતાં અસામાન્ય એવી એક માનવ-વિભૂતિને પરિચય
તા. ૨૩ મી જાન્યુઆરીની રાત્રે આપણા સર્વના આદરપાત્ર અપૂર્વ ભકિતભાવ હતો. છેવટના દિવસે દરિમયાન સારવાર અર્થે એવા ઉદાચરિત શ્રીમન કાન્તિલાલ ઈશ્વરલાલે પિતાના નિવાસસ્થાને આચાર્યશ્રીને તેઓ પોતાના નિવાસસ્થાને લઇ આવ્યા હતા અને ૭૧ વર્ષની ઉમરે દેહત્યાગ કર્યો. આ સમાચારથી તેમને દુર-નજીકથી ત્યાં જ તેમનું એક મહિના બાદ અવસાન થયું હતું. જાણનાર સૌ કોઇ ઊંડી ખિન્નતા અનુભવશે.
શ્રી કાન્તિલાલભાઈના ગૃહસ્થાશ્રમી જીવનને અહિં ઉલ્લેખ શ્રી કાન્તિલાલભાઇ સાથે મારે વર્ષોજૂને પરિચય અને તેમની ન કરૂં તે આ નોંધ અધૂરી ગણાય. પવિત્રતાની મૂર્તિસમાં તેમનાં તથા તેમનાં પત્ની શકુતલાબહેન સાથે એક સ્વજન સમે સંબંધ. પત્ની શકુતલાબહેન પ્રત્યે તેમની અથાકૂ નિષ્ઠા હતી અને તેમનામાં શ્રીમત્તા સાથે સહૃદયતાને અપૂર્વ મેળ હતે. મારી શકુન્તલીબહેન પણ તેમના પ્રેરણામૂર્તિ હતાં. ભાગ્યે જ વિધાતા ઉપર તેમને ઊંડે સદ્ભાવ હતો. મહિને દોઢ મહિને તેમને મળવા સર્જે એવા આ સુભગ દંપતી યુગલને વિધાતાએ આજે ખંડિત તેમના નિવાસસ્થાને જતે અને અનેક બાબતે વિષે અમારી વચ્ચે કર્યું છે. આ કારણે શકુન્તલાબહેન પ્રત્યે મારું દિલ ઊંડી રહાનુકલાકો સુધી વિચારવિનિમય ચાલતો.
ભૂતિ અનુભવે છે. પત્ની, ત્રણ પુત્રો અને બે પુત્રીઓ - આ પરિતેઓ રાધનપુરનાં વતની, નાનપણમાં માબાપ તેમણે વાર મૂકીને કાન્તિભાઈ વિદાય થયા છે. એક વિદ્વાન લેખક, ચિન્તક ગુમાવેલાં. દશ વર્ષની ઉમ્મરે મુંબઇ અભ્યાસ અર્થે અને વિવેચક તરીકે તેમના બીજા પુત્ર ભાઇ વસાલાલનું નામ આવેલા અને મામાને ઘેર રહેલા. મેટ્રિક સુધી પહોંચ્યા પણ જૈન સમાજમાં સવિશેષ જાણીતું છે. પછી આર્થિક સંયોગોને લીધે તેમને અભ્યાસ છોડી દેવું પડે. શૂન્યમાંથી રામૃદ્ધિના શિખરે પહોંચેલી ઉજજવલ એવી તત્કાલિન તેમની આર્થિક પરિસ્થિતિ શુન્યવત હતી. સાધારણ કલાકેની તેમની જીવન - કારકીર્દિ હતી. ભણતર સામાન્ય છતાં ઉચ્ચ કામથી શેરબજારની તેમની કારકીર્દિને પ્રારંભ થયે. વર્ષોના વહેવા સંસ્કાર અને ધાર્મિક્તાને વરેલું તેમનું જીવન હતું. સાથે તેમણે મુંબઈના જૂના શેરબજારના શેરબ્રોકર તરીકે પિતાને અપૂર્વ તેમનામાં ધર્મશ્રદ્ધા હતી. આદર્શ જેન જેને કહી શકાય એવા સ્વતંત્ર વ્યવસાય શરૂ કર્યો અને તે ક્ષેત્રમાં તેમને ઉત્તરોત્તર ઉત્કર્ષ ગુણાથી તેમનું ચારિત્ર સુશોભિત હતું. સૌજન્ય તેમનામાં સુપ્રતિષ્ઠિત થતે ગયે. સમય જતાં આ ઉન્કની કલગીરૂપ ૧૯૬૮ની સાલમાં તેઓ હતું - સિવાય કે અસત્ય સામે તેમને ભારે ચીડ હતી. શેરબજારનાં પ્રમુખ તરીકે ચૂંટાયેલા પણ એક વર્ષ બાદ તબિયતની સચ્ચરિત્ર - શીલ - ઉપર તેમને ખૂબ આગ્રહ રહેત. પ્રેમાળ તેમની પ્રતિકૂળતાના કારણે તે પદ ઉપરથી સ્વેચ્છાએ તેઓ નિવૃત થયેલા. પ્રકૃતિ હતી. માનવસમાજમાં વિરલ એવું તેમનું વ્યકિતત્વ હતું.
પિતાના શેરબજારના વ્યવસાયદ્રારા એક બાજુએ તેઓ ખૂબ અહિં જણાવતાં એક પ્રકારની પ્રસન્નતા અનુભવું છું કે, આવા કમાતા ગયા; બીજી બાજુએ ધાર્મિક તેમ જ સામાજિક ક્ષેત્રે તેમનામાં એક ધર્મનિષ્ઠ પુરુષનું અવસાન પણ એમના વ્યકિતત્વને દીપાવે રહેલી સ્વાભાવિક ઉદારતાના પરિણામે તેમની મારફત દાનને પ્રવાહ એ રીતે થયું છે. કાન્તિલાલભાઇના સાળાની દીકરી અમેરિકા જઇ વહેતો રહ્યો. તેમનાં અનેક કાર્યોમાં શ્રી શકુન્તલા કાન્તિલાલ ઈશ્વર- રહી હતી. તે નિમિત્તે જે દિવસે તેમનું અવસાન થયું તે દિવસની લોલ ગર્લ્સ હાઇસ્કૂલ એ સૌથી વધારે ધ્યાન ખેંચે એવી અને સાંજે યા રાત્રીના લગભગ પાસે સગાંવહાલાંને પિતાને ત્યાં તેમને ચિરંજીવ થશ આપે એવી શિક્ષણસંસ્થાના તેમના હાથે થયેલા તેમણે જમવા બેલાવેલાં. સૌ સાથે જમ્યાં. પછી બહેને એ નિર્માણની ખાસ નોંધ લેવી ઘટે છે. વર્ષો પહેલાં સ્થપાયેલી મુંબઇ ગરબા ગાવા શરૂ કર્યા. કોઇએ ગીત ગાયું, કોઇએ માંગરોળ જૈન સભા તરફથી પ્રાથમિક ધોરણે પૂરતી એક નાની રાખી ભજન ગાયું. મન્તિભાઇ પુરો સ્વસ્થ હતા અને દિવાનખાનામાં કન્યાશાળા ચાલતી હતી. આ કન્યાશાળાને તેમણે એક અદ્યતન એક કોચ ઉપર બેઠા હતા અને આ આનંદમાં ભાગ લઇ રહ્યા હતા. શિક્ષણ સંસ્થાને પોતાના તન, મન અને ધનની પૂરા યોગ વડે ઉપરનો કાર્યક્રમ ચાલી રહ્યો હતો તે દરમિયાન તેમણે પોતાની પુત્રી અનુપમ આકાર આપે છે. પ્રારંભથી એસ. એસ. સી. સુધીના સુશીલાને શકુન્તલા વિદાયને લગતું ગીત ગાવા કહ્યું. તે ગીત પૂરું ધોરણ સુધીનું શિક્ષણ આપતી આ સંસ્થા ૧૯૩૯-૪૦ ના અરસામાં થયું એટલે કંઇક અસ્વસ્થતા લાગતા કાન્તિભાઈ બીજના પિતાના મકાન સાથે અસ્તિત્વમાં આવી. અઘતન સાધન વડે ઓરડામાં ગયા અને ખાટલા ઉપર આડેપડખે થયા. બાજુએ તેમની સુસજિજત આ સંસ્થા વર્ષોથી મુંબઈની શિક્ષણસંસ્થાએામાં અગ્ર- દીકરી હતી તેને, પિતાને ટાઢ લાગતી હોવાથી કાંઈક રથાન ભોગવે છે. તેના ઉછેર પાછળ તેમણે અશિરે ત્રણ લાખની ઓઢવાનું લાવવા કહ્યું, જે તે લેવા ગઈ અને તેના મોટા ભાઈ રકમનું દાન રૂપે સચન કર્યું છે.
સેવન્તિલાલને સાથે બેલાવતી આવી. સેવાનિતભાઇ જુએ છે તો આવી જ રીતે તેમણે પિતાના વતન રાધનપુરમાં જૈન વિદ્યાર્થીઓ કાન્તિભાઇ નવકારમંત્ર ગણગણતા હતા અને પરસેવેથી રેબઝેબ માટે વર્ષો પહેલાં એક છાત્રાલયની શરૂઆત કરેલી જેને આજ થઇ રહ્યા હતા. સેવતિભાઇ જુએ અને કાંઇક વિચારે એવામાં તે, સુધીમાં અનેક જૈન વિદ્યાર્થીઓએ લાભ લીધો છે. આ સંસ્થા આજે સેવનિતભાઇ જણાવે છે તે મુજબ છે બોલતા કાન્તિભાઇએ પણ ચાલુ છે.
આંખ મીંચી દીધી અને તેમના શ્વાસના ધબકારા બંધ થઈ ગયા. જૈન શ્વેતાંબર મૂર્તિપૂજક કૅન્ફરન્સના તેઓ સક્રિય આગેવાન આ રીતે તે ભદ્ર આત્માએ ઇતર લોક પ્રતિ પ્રયાણ કર્યું. જેવું તેમનું કાર્યકર્તા હતા અને બે વખત તેમણે તેનું પ્રમુખસ્થાન ભાવ્યું
વિલક્ષણ જીવન હતું તેવું જ વિલક્ષણ તેમનું મૃત્યુ નીપજ્યુ. આપણી હતું. તેમની કાર્યવાહી દરમિયાન જૈન કૅન્ફરન્સ ઉદ્યોગગૃહ
વચ્ચેથી એક વિભૂતિએ આ રીતે સદાને માટે વિદાય લીધી. આપણા અસ્તિત્વમાં આવ્યું છે. આ ઉદ્યોગગૃહના તેઓ આજ સુધી પ્રમુખ
પરમાનંદ
એમને અનેક વન્દન હે! સંચાલક રહ્યાા છે. શ્રી મહાવીર જૈન વિદ્યાલયને પણ પ્રારંભથી તેમને
પૂરક બેંધ ઘણે ટેકો રહ્યો છે. જૈન શ્વે. મૂ. સમાજની આવી અનેક પ્રવૃત્તિમાં
(પાછળથી મળેલ વિગતે ઉપરથી) તેમની સાથે કામ કરવાનું અને એ રીતે તેમને વધારે નિફ્ટતાથી (૧) એમના જીવનની એક ઇચ્છા અધૂરી રહી ગઇ તે જૈનેમાં જાણવાનું મને સદ્ભાગ્ય પ્રાપ્ત થયું છે.
એકતા સાધવાની. ભગવાન મહાવીરની ૨૫૦૦ મી જન્મ જયંતી જૈનાચાર્ય સ્વ. વિજ્યવલ્લભસૂરિ પ્રત્યે તેમના દિલમાં ઉજવાય ત્યારે સમસ્ત હિન્દુસ્તાનના દરેક ફિરકાના જૈને ત્યારથી