________________
૧૩
હતાં.
તા. ૧૧-૯-૧૯૭૧
પ્રબુદ્ધ જીવન જ ગુસ્સે થઈ ગયા, બકરું ઓપરેશન રૂમમાં પહોંચી ગયું એ માટે છ તબીબો, બે ડેન્ટીસ્ટ, તેર યૂરોપિયન નર્સે તથા આશરે સો તાલીમ નહીં, પરંતુ બકરા જેવું પ્રાણી પહોંચી શકે એ રીતે એક તબીબી લેતી નર્સે અને અન્ય તબીબી સેવકો ૬૫૦ દરદીઓને સંભાળે છે. સાધનને રખડતું મૂકવાની કોઈકની આવી બેદરકારી માટે.
અર્ધી સદી પહેલાં સ્વાઈબ્રે સ્થાપેલી આ હોસ્પિટલના - દરદીઓને સજા કરવાની રીત
૧,૯૦,૦૦૦ દરદીઓએ લાભ લીધો છે. આમાંથી ૧,૦૦,000 જેટલા સ્વાઈન્ઝરને અનુભવથી એ જાણવા મળ્યું હતું કે ખુશ કરી દરદીઓને તે સ્વાઈ—રે પોતે સેવા આપી છે જે સ્વાઈઝરના ના વાસી આફ્રિકન દરદીએ પિતાના વતન જેવા વાતાવરણમાં કે
જીવનના છેલ્લા વર્ષોની દરદીઓની સંખ્યા કરતા વધારે છે. ઘણાંખરા. સારવાર દરમ્યાન પોતાને સાથ આપતા સગાંસનેહીઓની હુંફમાં વધુ
દરદીઓ, સ્વાઈન્ઝરના વખતના શરૂઆતના દરદીઓ જે રોગેજલદી સાજા થઈ જતાં હતાં. દરદી પાસે રહેતાં આ લોકો માટે ડોકટેરે ભોજનની વ્યવસ્થા કરી હતી. દરદીના રાક તંદુરસ્ત હોય તે
મેલેરિયા, આંતરડાના દરદો, શ્વાસ મારફતે ફેલાતાં રોગે તથા પરતેમણે, નવી હોસ્પિટલમાં, બગીચામાં કે લોન્ડ્રીમાં કંઈક ઉપયોગી મિયા–થી પીડાતા હતાં તે જ રોગથી પીડાય છે. શ્રમ કરી પોતાના ભોજનખર્ચનું વળતર વાળવું એવી હેકટરે વ્યવસ્થા
વર્ષો સુધી ગેબનમાં કોઢની સારવાર માટે કેવળ સ્વાઈન્જરની કરી હતી.
હોસ્પિટલ એકમાત્ર સંસ્થા હતી. એક ગ્રામજને આદરપૂર્વક અમને આજે પણ હોસ્પિટલને જોતાં આફ્રિકન વિલેજ' ના દર્શન કહ્યું : “જે હોસ્પિટલને અમે ચાહીએ છીએ તેની બાજુમાં જ અમારા થાય છે. Opowe નદીના કિનારે ઊંચા ઊંચા વૃક્ષોની છાયા તળે કુટુંબ સહિત રહેવાનું અમને ખૂબ ગમે છે.” આ લોકોને પોતાના એક માળના નાના મકાને અમે નિહાળ્યાં. ટેકરી ચડીને સ્વાઈ- બગીચો અને ફળફળાદીના વડા છે.
ત્કરના વખતના મૂળ મકાનની મુલાકાત લીધી તથા બાગકામ અને હોસ્પિટલના ખર્ચ માટે ડોકટર જુદા જુદા દેશમાં વસતા રઈમાં પ્રવૃત્ત લેકોની કામગીરી જોઈ અમે ખુશ થયા.
પોતાના મિત્રની મદદ લેતા; છતાં તેમણે એક જાહેર અપીલ પણ સારવારગૃહો અને જુદા જુદા વોર્ડમાં ફરી દરદી અને
બહાર પાડી હતી. લોકજાગૃતિને સતેજ રાખવા તેઓ કહેતા “લેમ્બ
રીનમાં કંઇ બને એ પહેલાં એની અસર કો'કના હૃદય સુધી પહોંચી ચિકિત્સકોની મુલાકાત લેતાં દરેક સ્થળે થયેલાં પરિવર્તનનો અમને
જવી જોઈએ.” હોસ્પિટલને દવા કે અન્ય આવશ્યક વસ્તુઓની ઘણો ખ્યાલ આવ્યો. આધુનિક તબીબી સાધને, વિજળી, પાણી, જરૂર પડતી ત્યારે તે જરૂરિયાતને પહોંચી વળે તેવા દાતાઓને સ્વાઈસગવડવાળા સંડાસ તથા નાહવાના ફુવારા હોસ્પિટલમાં આવી ગયા ઝર જાણ કરતા, તે કોઈવાર પોતે નાનકડી બેગ લઈ, પ્રવચન યા
મનોરંજન પ્રવૃત્તિ દ્વારા ફંડ ભેગું કરવા યૂરોપના પ્રવાસે જતા. - આ બધા ફેરફારો સાથે હારબંધ મકાને વધારી હોસ્પિટલને વધુ
જીવનની અંતિમ અવસ્થામાં સ્વાઈન્જરને લાગેલું કે હોસ્પિસારી કક્ષામાં મુકવાની યોજના પણ હાથ ધરવામાં આવી છે. ૧૯૬૯
ટલને કાયમી સદ્ધર કરવા કંઈક યોજના થવી જોઈએ. આથી પોતે ના માર્ચમાં બધી સગવડ સાથેનું ડેન્ટલ કિલનિક તૈયાર થઈ ગયું છે,
મોટા ભાગની કેળવણી જ્યાં લીધી હતી તે ફ્રાન્સના સ્ટેસબર્ગની ધ અને જર્મનીના વિખ્યાત સર્જન તેના ડાયરેકટર તરીકેની કામગીરી
એસેસિયેશન ઓવ ધ સ્પિટલ એવા આલ્બર્ટ સ્વાઈન્ડર સંભાળે છે.
નામની સંસ્થા પર નિયમન મૂકયું. ન્યૂયોર્કના વેપારી શ્રી લોરેન્સ
ગુસમન આના કામચલાઉ પ્રમુખ છે. હોસ્પિટલને વિસ્તૃત બનાવવા નવાં મકાનની જે વિચારણા થઈ રહી છે તેને ખર્ચ લગભગ ૭૫ લાખ ઉપર છે. ઓપરેશન
હોસ્પિટલને ઘણાં વર્ષોથી મદદ કરી રહેલી ધ આલ્બર્ટ સ્વાઈગૃહ, પ્રસૂતિગૃહ, ૧૨૦ બિછાના તથા પોતાની લાઈબ્રેરી અને કલાસ
ર ફેલોશીપ નામની અમેરિકન સંસ્થાના પણ શ્રી ગુસમન પ્રમુખ રૂમ સાથેની નર્સીગ સ્કૂલને આવી યોજનામાં સમાવેશ થાય છે.
છે. હોસ્પિટલ અંગેની યોજનાને સ્પષ્ટ કરતાં તેઓ કહે છે: “નવી આ સિવાય સગર્ભા સ્ત્રીઓ, બાળક, માનસિક વ્યાધિ ભગવતા
હોસ્પિટલના વિકાસ માટે લોકોના પ્રોત્સાહન અને ઉદાર સહકારની લોકો તથા સ્ટાફ કવાર્ટર્સ માટે જગ્યાની સગવડ કરવાની પણ ધારણા
જરૂર છે. હોસ્પિટલના ચાલુ ખર્ચ–દવા દારૂ, આવશ્યક સાધને, છે. આમાંના ઘણાં મકાને એર-કન્ડીશન્ડ હશે. વર્ષો અગાઉ ડો.
પગાર વગેરે– તથા અન્ય સ્થાયી ખર્ચને પહોંચી વળવા અમે બજેસ્વાઈન્ડરે જે મકાન બનાવ્યાં હતાં તેને આઉટ-પેશન્ટ માટે ઉપ
ટનો વિચાર કરીએ છીએ. યોગ કરવામાં આવશે. ૧૯૫૨ માં પોતાને મળેલી બેલ પ્રાઈઝની
હોસ્પિટલને આધુનિક સ્વરૂપ આપવા સાથે સ્વાઈઝર કેટલે
અંશે સંમત થાત એ પ્રશ્ન કોઈના દિલમાં ઉદ્ભવે ખરો. તેમની પુત્રી રકમને અમુક ભાગ સ્વાઈ—રે મકાનના છાપરા સુધારવામાં કર્યો
રહેના આ મુદ્દાને ભારપૂર્વક સમજાવતાં કહે છે: “હોસ્પિટલની સ્થાપહતો.
નાના મૂળ આદર્શોને અમે વળગી રહ્યા છીએ. આટલું ખાસ યાદ અંતિમ વારસો
રાખીએ, કે મારા પિતા આ કાર્યના પ્રણેતા હતા. એમના કાળના એ પિતાના પિતાની બે કાર્યનીતિને નવી હોસ્પિટલમાં પણ બરા
‘પ્રગતિશીલ સેવક' ગણાયા છે. તદ્દન અવિકસીત પ્રદેશમાં વસતી
પ્રજાને સ્વાધ્ય બક્ષવા તેમણે એક ભવ્ય પ્રયોગ આદર્યો હતો. તેમને બર અમલ કરવામાં આવે છે એ સમજાવતાં સ્વાઈન્ઝરની એકમાત્ર
મને હોસ્પિટલ કદી પૂરી થઈ ગઈ નહોતી. જીવનના અંતિમ દિવસે પુત્રી રહેનાએ કહ્યું: “પહેલી વાત એ કે ફંડના અભાવે કોઈપણ સુધી રોજ તેઓ હોસ્પિટલનું નવનિર્માણ કરતા જ રહ્યા છે.” દર્દી પાછો જવો ન જોઈએ. બીજું, પોતાને જેનામાં શ્રદ્ધા હોય
- અમારી મુલાકાત અગાઉ થોડા સમયે એક બકરીએ ડોકટરની એવા સગાં-સ્નેહીઓના સંગની અનુકૂળતા કરી આપવી, અને દરદી- કબર પાસે આવી બચ્ચાને જન્મ આપ્યો. હોસ્પિટલ સ્ટાફના સર્વ એને અપાતા ઉપચારોનું એક મહત્ત્વનું અંગ ગણવું જોઈએ.”
લોકો તથા બીજા સૌએ આ ઘટનાને ઘણી સૂચક માની. એક વૃદ્ધ ૧૯૭૦માં ૨૮ સ્ત્રી પુરુષોને જે જનરલ સ્ટાફ હતું, તેમાં કરે તે સ્વાઈન્ઝરની યાદથી ગદ્ગદિત થઈ ઉચ્ચાર્યું: ‘મોટા ડોકડચ, સ્વીસ, જર્મન, ફ્રેન્ચ, સ્વીડીશ, અમેરિકન એમ જુદી જુદી પ્રજાને સમાવેશ થયો હતે. એક ડોકટરે અમને ગૌરવપૂર્વક કહ્યું.
ટરને ગમતું જ આ બન્યું કહેવાય.” “સ્વાઈ પ્રત્યેના અપૂર્વ માનથી પ્રેરાઈ બીજા લોકોની જેમ અમે
હા ! સૌ જીવોને ચાહનાર કબરમાં પિઢેલા. ડોક્ટરને આ ઘટના પણ આ ઐચ્છિક સેવા આપીએ છીએ.” પોતાના વતનમાં ખાનગી
ગમી જ હશે. મહાન ડોકટર સ્વાઈઝરે એક અંધકારમય પ્રદેશમાં પ્રેકટીસ દ્વારા જે મળે તેનાથી લગભગ અર્ધી રકમ આ ડોકટરોને
તપસ્યા કરી ત્યાંના જીવનમાં તેજસ્વિતા આણી. લેમ્બરીન જંગપગાર તરીકે મળતી હતી.
લની નવી હોસ્પીટલ માનવસેવાના આ કાર્યને ચાલુ રાખી સ્વાઈ
~રની ‘જીવન સાફલ્યની નીતિને વફાદાર રહેવા જે પુરુષાર્થ કરી મુખ્ય સર્જન ડો.વોલ્ટર મુન્ઝને તે પિતાની દસ વર્ષની વયથી રહી છે, એથી અમને શ્રદ્ધા છે કે સ્વાઈન્ટરના પુનિત આત્માને ઘણે જ પ્રાણીઓ અને માનવના પરમ ચાહક સ્વાઈન્ઝર પ્રત્યે ઘણું
ઘણા સંપ થશે આકર્ષણ હતું. મેરિયા નામની હોલેન્ડની એક જૂની નર્સે ૧૯૬૯માં (રીડર્સ ડાયજેસ્ટ મે ૧૯૭૧ના
અનુવાદક: આ સેવા પ્રત્યેના ૩૧ વર્ષ પુરા કર્યા. ડો. રેન કોપના માર્ગદર્શન નીચે અંકમાંથી સાભાર ઉધૃત)
શારદાબહેન શાહ