________________
તા. ૧-૯-૧૯૭૧
પ્રબુદ્ધ જીવન
પ્રકીર્ણ નેંધ શાપિત સંપત્તિ
મૂળભૂત હકો ( Fundamental Rights) બાધક છે એમ બીજા વિશ્વયુદ્ધ પછી, સંયુકત રાષ્ટ્ર સંઘની સ્થાપના અને
કહી મૂળભૂત હકોમાં ફેરફાર કરવા પાર્લામેંટ તૈયાર થઈ છે. રાષ્ટ્રો વચ્ચે પરસ્પર સહકાર અને ભ્રાતૃભાવ વધે એવી ભાવના જાગ્રત પણ જે સિદ્ધાંતને અમલ કરવા રાજયને આટલી બધી તાલાવેલી, કરવા પ્રયત્ન શરૂ થયો. સમૃદ્ધ અને શકિતશાળી રાષ્ટ્રો, અર્ધ વિકસિત
થઈ છે તે છે આર્થિક સિદ્ધાંત. કે સંપત્તિનું અથવા ઉત્પાદનના સાધનોનું અથવા અણવિકસિત દેશોને અનેક પ્રકારે સહાય કરતા થયા. રાષ્ટ્ર '
કેન્દ્રીકરણ અટકાવવું Concentration of wealth & means સંઘની કેટલીય સંસ્થાઓ મારફત પણ પછાત દેશોને સહાય મળતી of Production 2nd ownership and control of mateથઈ. એમ લાગે કે દુનિયામાં એક નવો યુગ શરૂ થયો. પણ વિચાર
rial resources, પ્રજાની ગરીબી હટાવવા મિલ્કતને લગતા મૂળભૂત, કરતાં કોઈ વખત એમ થાય છે કે આવી સહાય, જે રીતે અને જે
અધિકારોને ઓછા કરવા રાજય તૈયાર થયું છે. આ સારું છે. ગરીબી. હેતુથી તે આપવામાં આવે છે તે જોતાં અને તેનું જે પરિણામ આવે હટાવવી જોઈએ. પણ રાજયની નીતિના બીજા સિદ્ધાંતો જે વધારે પાયાના છે તે લક્ષમાં લઈએ તે, ન મળી હોત તો કદાચ સારું થાત અથવા નુક- છે તેની અવગણના કેમ થાય છે? એક એવો સિદ્ધાંત છે કે બંધાસાન તે ન જ થાત. મનને એમ થાય છે કે આવી સહાયમાં રણની શરૂઆતથી દસ વર્ષ સુધીમાં ૧૪ વર્ષ સુધીનાં બધા બાળકો પરોપકાર અથવા જે દેશોને સહાય આપવામાં આવે છે તેના કલ્યા- માટે મફત અને ફરજિયાત શિક્ષણની રાજ્ય વ્યવસ્થા કરશે. દસને ણની ભાવનાનો અભાવ છે. વિજ્ઞાને અઢળક ઉત્પાદન કરવાનાં સાધન બદલે ૨૧ વર્ષ થયા. પણ કાંઈ અસરકારક પ્રગતિ થઈ નથી. તેવીજ
રીતે શરાબ અને માદક પીણા રોકવા. શિક્ષણ સ્વાથ્ય અને નૈતિક આપ્યા છે. જે દેશોમાં વૈજ્ઞાનિક પ્રગતિ થઈ છે તે દેશનું ઉત્પા
પ્રગતિ જેમાં રહેલી છે એવા પાયાના સિદ્ધાંતને અવગણી નૈતિક દન અને સંપત્તિ અનહદ વધ્યાં છે. આ ઉત્પાદનમાં જીવનની જરૂરિ
અને આર્થિક બરબાદી જેમાં રહી છે એવા શરાબ અને જુગારના યાતો સાથે લશ્કરી શસ્ત્રસરંજામ વિગેરેનું ઉત્પાદન છે. આર્થિક વ્યસનોને ઉત્તેજવું અને પછી આર્થિક આબાદી અને ગરીબાઈ હટાવસહાય સાથે લશ્કરી સહાય પણ અપાય છે. અમેરિકા કે રશિયાના વાની વાતે કરવી તે પ્રજાને છેતરવા બરાબર છે. ઉઘોગેનો ઘણે ભેટો ભાગ સંહારક શત્રેના ઉત્પાદનમાં રોકાયેલ રાજયે લોટરીએ ચલાવી જુગારની વૃત્તિ ઉત્તેજે છે. આંક છે. આ બધી લશ્કરી સહાય, જે દેશને આપવામાં આવી છે તેનું ફરક, મટકા, જુગારખાના આ બધું ઓછું હોય તેમ રાજય મોટા કલ્યાણ કરવાને બદલે વિનાશ સજર્યો છે. અમેરિકાએ દક્ષિણ વિયેટ- ઈનામની લાલચ આપી જુગાર ચલાવે છે. અંતે તો તેમાં બરનામને અને રશિયા તથા ચીને ઉત્તર વિયેટનામને લશ્કરી અને તે બાદી જ છે. ગરીબ માણસો આમાં કેટલા ફસાય છે તે જાણીતી વાત સાથે આર્થિક સહાય આપી નહોત , આ બન્ને દેશો અત્યારે જે
છે. ચોરે ચૌટે, ફેરિયા જેવા લોટરીની ટિકિટો વેચે છે. આ પૈસાનું તેમને વિનાશ થયો છે તેમાંથી તો બચી જાત. તેવું જ રશિયાની ઈજિ- રાજય શું કરે છે તે તો રાજય જાણે. જુગાર વધારવા રાજય કમિશન પ્તને સહાય, અમેરિકાની ઈઝરાયેલને, બ્રિટનની નાઈજીરિયાને, ફ્રાન્સની આપે, લલચામણી જાહેરખબરો આપે, એ શરમજનક છે. આ લોટરી. બાફરાને, અત્યારે અમેરિકા અને ચીનની પાકિસ્તાનને. અમેરિકા એએ કાળા બજાર વધાર્યા છે તેને દાખલો હમણાં જ બહાર આવ્યો. અને રશિયામાં અને બીજા કેટલાક દેશોમાં પણ, લશ્કરી શસ્ત્ર ૨ લાખનું ઈનામ મળ્યું હતું તે માણસ પાસેથી ૩ લાખ રૂપિયે સરંજામનું આટલું ઉત્પાદન નહોત તે દુનિયાના ઘણા દેશો ખાના- તેની ટિકટિ ખરીદી શ લાખ કાળા નાણાંને ધોળા કરવા પ્રયત્ન ખરાબીમાંથી બચી જત. આવો લશ્કરી સામાન વૈજ્ઞાનિક શોધ- થશે. પ્રજાનું નૈતિક અંધ :પતન કરી આર્થિક આબાદી કરવાની અથવા બળોને કારણે અમેરિકા, રશિયાને નિરૂપયોગી (out of date) ગરીબી હટાવવાની ભ્રમણામાંથી રાજયને કોણ બચાવે ? પ્રજા પોતેજ. થાય તે બીજા દેશોને આપે છે. આર્થિક અથવા બીજા પ્રકારની સહાય કારણ કે શરાબ કે જુગારમાંથી આર્થિક આબાદી કરવાના બહાને પણ, પિતાની વિદેશ નીતિને ટકાવવા અથવા પોતાના ઉદ્યોગ ચાલુ .
પૈસાને મેળવવો તેમાં પણ નૈતિક અધ:પતન ઉપરાંત પ્રજાની
આર્થિક બરબાદી જ છે. ' રાખવા અને બેરોજગારી થતી અટકાવવા, આપવામાં આવે છે.
ડુક્કરના માંસને લોકપ્રિય બનાવવા સરકારી ઝુંબેશ ભગવાને આવી સંપત્તિ અને વૈજ્ઞાનિક સાધનો આપ્યાં નહોત તો.
ત્રણેક વર્ષ થયાં મહારાષ્ટ્ર સરકારે કેહેરીની ગુફાઓ પાસે ડુક્કર સૌ સૌનું સંભાળી લેત. આ દેખાતે પરોપકાર, શાપિત સમૃદ્ધિનું પરિણામ છે અને બીજા દેશોના વિનાશનું કારણભૂત બની છે એમ
ફેકટરી સ્થાપી છે. આ ફેકટરીમાં હૃષ્ટ પુટ ડુક્કરે ઉછેરી તેનું માંસ વેચાય થઈ આવે છે.
છે. આવા ડુક્કો ઉછેરવા, આ ફેકટરી મહારાષ્ટ્રમાં બીજી ૪૬ સહકારી
મંડળીઓને આર્થિક અને બીજી સહાય આપે છે, જે વડે આ મંડળીઓ શરાબ અને જુગાર
ખેડતેને આવા ડુક્કો ઉછેરવામાં મદદ કરે છે, અને આવા ડુક્કર’ બધા ધર્મો કહે છે કે આ બે મહાવ્યસન છે. તેનાથી દૂર રહેવા આ ફેકટરી ખરીદ કરી, માંસ વેચે છે. અથવા છૂટવાને ઉપદેશ કરે છે. માણસ પોતાની નિર્બળતાથી, તેને ભેગ હવે, આ ફેકટરીના પ્રમુખ શ્રી આર. એસ. પાઈના જણાવવા બને છે. રાજ્ય અને સમાજની ફરજ માણસને તેમાંથી બચાવવાની આ મુજબ ડુક્કરના માંસની સ્વાદિષ્ટ વાનગીઓ મુંબઈનાં લોકો વધારે હોય. - આ કલ્યાણ રાજય કહેવાય છે. પણ રાજય પોતે આ બન્ને
પ્રમાણમાં ખાતાં થાય તે માટે ફેકટરી તરફથી ઝુંબેશ ઉપાડવામાં આવશે. વ્યસનોને ઉત્તેજે ત્યારે પ્રજાનું મહા દુર્ભાગ્ય ગણવું જોઈએ. આપણા
૮ ફરતી બસમાં (mobile vans) અને ચપાટી ઉપરના સરકારી બંધારણમાં રાજયની નીતિના નિર્દેશક સિદ્ધાંત છે. Directive
સ્ટેલમાં આવી સ્વાદિષ્ટ વાનગીઓ વ્યાજબી ભાવે વેચવામાં આવશે. Principles of State Policy તેની ૪૭મી કલમમાં છે કે
એક આવી બસ નરીમાન પોઈન્ટ ઉપર, બીજી વરલી ડેરી પાસે રાખThe State shall endeavour to bring about prohi- વામાં આવશે. bition of the Consumption of intoxicating drinks
ને સરકાર આ બધું શા માટે કરે છે? કલ્યાણ રાજ્ય છે અને લોકોના
આરોગ્યની ઘણી ચિતા છે. લોકોના ખોરાકમાં પ્રોટીન તત્ત્વની ખામી માદક પીણાના ઉપભોગ ઉપર પ્રતિબંધ લાવવા રાજયે પ્રયત્ન કરવો.
છે. તે દૂર કરવા સરકાર લોકોને ડુક્કરનું માંસ ખવરાવી પ્રજાની તદુઆ પ્રતિબંધ હતો તે હવે દરેક રાજય—એક ગુજરાત સિવાય
રસ્તી વધારશે. ડુક્કરો સરકારને ધન્યવાદ આપશે કે તેમને હૃષ્ટ પુષ્ટ કેટલાય બહાના આપી છોડે છે.
બનાવે છે. પ્રજા ધન્યવાદ આપશે કે ઊગતી પેઢી મજબૂત અને તંદુરાજયની નીતિના નિર્દેશક સિદ્ધાંતોને અમલ કરવામાં રસ્ત થશે. સરકાર આ કામમાં ઘણે ભેગ આપે છે. ૫૬ લાખ રૂપિયા