Prabuddha Jivan 1971 Year 32 Ank 17 to 24 and Year 33 Ank 01 to 16

SR No.: 525956
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1971
Total Pages: 312
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 25 MB

Page 217

Regd. No. MH. Il7
પ્રબુદ્ધ જૈનનું નવસંસ્કરણ વર્ષ ૩૯ : અંક ૯
પ્રબુદ્ધ જીવન
મુંબઈ સપ્ટેમ્બર ૧, ૧૯૭૧ બુધવાર વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૭, પરદેશ માટે શીલિંગ ૧૫
શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘનું પાક્ષિક મુખપત્ર
છૂટક નકલ ૦-૪૦ પૈસા ,
તંત્રીઃ ચીમનલાલ ચકુભાઈ શાહ.
કા
ડો. આલબર્ટ સ્વાઈન્ઝર અને ગાંધીજી
( પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળામાં ૧૮-૮-૭૧ના રોજ અપાયેલ વ્યાખ્યાન ) ડો. સ્વાઈન્ઝર અને ગાંધીજી, આ યુગની બે મહાન વિભૂતિઓ- સમાજમાં સુખી જીવન-આ બધું છોડી, આફ્રિકાનાં જંગલમાં ટાઈ પ્રેમ-કરુણાની મૂર્તિ. આશ્ચર્ય થાય છે કે આ બન્નેનું મિલન કેમ ન જવું, કે અભુત ત્યાગ. પોતાના આ નિર્ણયના કારણે, સ્વાઈથયું? બુદ્ધ અને મહાવીર સમકાલીન હતા અને એકજ વિહારભૂમિ ~રે તેમની આત્મકથા - My Life and Thoughtમાં અંતર હતી. ઈતિહાસ કહે છે કે તેમનું પણ પરસ્પર મિલન થયું ન હતું. ખેલીને સમજાવ્યા છે. આ ગ્રન્થ જગતના શ્રેષ્ઠ ગ્રન્થોમાં એક બીજું, બૌદ્ધસાહિત્યમાં મહાવીર અને નિર્ગુન્થોને વિપુલ પ્રમાણમાં છે. જ્ઞાનયોગી અને કર્મયોગીની સાધનાની તવારીખ છે. ઉલ્લેખ છે. આગમ સાહિત્યમાં બુદ્ધ અને તેમના ધર્મના કોઈ સાત વર્ષ મેડિકલ કોલેજમાં અભ્યાસ કરી એમ. ડી. થયા. રીધો ઉલ્લેખ નથી. ડો. સ્વાઈરે ગાંધીજી અને તેમની વિચાર બે વર્ષ પહેલાં લગ્ન કર્યું. તેમની પત્નીએ સાચી સહધર્મચારિણી ધારાને તલસ્પર્શી અભ્યાસ કરી, તેના વિશે લખ્યું છે. ગાંધીજીએ થવા નર્સનું શિક્ષણ લીધું. માર્ચ ૧૯૧૩માં, ૪૦ પેટીઓ દવાઓની ડે. સ્વાઈન્ઝરને કયાંય ઉલ્લેખ કર્યો હોય તેમ મારી જાણમાં નથી. લઈને, બન્નેએ આફ્રિકા માટે પ્રયાણ કર્યું. ભાષા પણ ન જાણે એવી અજાણી આજના વ્યાખ્યાનમાં, ડે. સ્વાઈ—રે ગાંધીજી વિશે જે લખ્યું છે, ભૂમિમાં, અજ્ઞાન, ગરીબ અને રોગગ્રસ્ત હબસીઓ વચ્ચે પહોંચ્યા અને તે ઉપરથી આ બે મહાપુરુષોના જીવન અને તેમની જીવનદષ્ટિમાં કેટલું ત્યાર પછી ૧૨ વર્ષ સુધી, સેવાનો યશ આદર્યો. પહેલેજ દિવસે, સામ્ય છે અને કેટલું અંતર છે તે સંકોપમાં તપાસવાને મારે હરીકેન લેન્ટર્નના પ્રકાશમાં, એક તુટી ઝુંપડી Foul House માં પ્રયત્ન છે. ગાંધીજીના જીવન વિશે આપણે જાણીએ છીએ.
સાધન વિના, ઈશ્વરને નામે, ગંઠીત સારણ– (Strangulated ડે. સ્વાઈન્ઝરના જીવનકાર્ય અને વિચારેથી મોટાભાગના Hernia)નું ઓપરેશન કર્યું. આ બધી અમર ગાથા અહીં કહેવાને પ્રસંગ છે. લોકો અપરિચિત છે તેથી પ્રથમ તે વિષે અતિ સંક્ષેપમાં જણાવીશ. નથી. દુનિયાના ઈતિહાસમાં અજોડ છે. પછી તો વિશ્વવિખ્યાત ૧૮૭માં અલઝેક (જર્મની)માં તેમને જન્મ થયે. ૧૯૬૫માં ૯૦ થયા. યુરોપની ઘણી યુનિવર્સીટીઓએ ડી. લીટ.ની ડીગ્રીઓ વરસાવી. વર્ષની ઉમરે, પ૨ વર્ષ સુધીની તેમની કર્મભૂમિ કોંગાના લેબીનમાં, નોબેલ પારિતોષક મળ્યું. સંખ્યાબંધ વિશ્વવિદ્યાલયોમાં, ધર્મ અને તેમનું અવસાન થયું. સ્વાઈન્જર વિખ્યાત સંગીતજ્ઞ હતા. Decor of તત્ત્વજ્ઞાન ઉપર વ્યાયાખ્યાને આપ્યાં. અંતે, પિતાની કર્મભૂમિમાં જ Musicologyસંગીતવિશારદની – તેમને ડિગ્રી મળી હતી. બન્નેનું અવસાન થયું. ધર્મશાસ્ત્રોના (Theology), ખાસ કરીને ખ્રિસ્તી ધર્મશાસ્ત્રોના
૧૯૧૪માં પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધ થયું ત્યારે, જર્મન હોવાથી, ફ્રેન્ચ ઊંડા અભ્યાસી હતા. Doctor of Theology ની પદવી મળી
કૉંગમાં હતા તેથી, તેમને નજરકેદી કર્યા. તેમની સેવાને જે હજારો હતી અને ૨૫ વર્ષની ઉંમરે પેરિસની થીયેજીકલ કોલેજના
હબસીઓને લાભ મળ્યો હતો તેમને આઘાત થયો. સ્વાઈન્ઝરનું પ્રિન્સીપલ નીમાયા. સમર્થ તત્ત્વચિંતક હતા અને Doctor of
અંતરનિરીક્ષણ વધ્યું. આવો સંહાર શા માટે? ધર્મ અને સંસ્કૃતિ Philosophy ની પદવી મળી હતી.
( Civilisation ) નું આવું પતન કેમ, તેમાંથી ઉગરવાને માર્ગ શું બાળવયથી અંતરકરૂણા ઉભરાતી હતી. તેમના નાના ગામડામાં એવા વિચારવમળે ચડયા. આવા વિચારે વ્યકિતને પાયાના પ્રશ્નો - પાદરીના પુત્ર તરીકે, ઠંડીમાં ગરમ કોટ પહેરવા મળતું, ત્યારે મનમાં પૂછવાની ફરજ પાડે છે. જીવ શું છે? જગત શું છે? બેને સંબંધ વિચારતા કે ગરીબ બાળકોને જે નથી મળતું એવા સુખને મને શું અધિ- શું છે? ઈશ્વર છે કે નહિ, દુનિયામાં અનિષ્ટ (Bvil) અને દુ:ખ કાર છે? ૨૧ વર્ષની વયે, કોઈને જણાવ્યા વિના, અંતરથી (Suffering) શા માટે છે, માનવીનું ભાવિ શું છે? તે અમર નિર્ણય કર્યો કે ૩૦ વર્ષની ઉમર સુધી જ્ઞાનની ઉપાસના કરીશ અને છે કે મૃત્યુ સાથે બધાને અંત આવે છે? આ સાથે એક બીજા પ્રકાપછીનું જીવન માનવસેવામાં સમર્પણ કરીશ. દ્રઢ સંકલ્પબળ હતું. ૩૦ રના પ્રશ્નો ઉદભવે છે. મારું વર્તન કેવું હોવું જોઈએ? માનવ-માનવર્ષ પુરા થવા આવ્યા એટલે નિર્ણયને અમલ કરવાનો સમય આવ્યો. વન સંબંધ શું હોય ? મનુષ્યતર પ્રાણીસૃષ્ટિ સાથે માનવીને સંબંધ કેવા પ્રકારની સેવામાં જોડાવું? તેમાં, અકસ્માત એક મિશનરી કે હોય? આ સંબંધ નક્કી કરવાનાં ધોરણ અથવા માપદંડ શા? સોસાયટીના માસિકમાં વાંચ્યું કે આફ્રિકાના કોંગેના જંગલમાં સંસા- પહેલા પ્રકારના પ્રશ્રને શાનના (Knowladge) છે. બીજા પ્રકારના ઘટીના દવાખાનામાં ડોક્ટરની જરૂર છે. બસ, પિતાનું જીવનકાર્ય પ્રશ્નો આચારધર્મના છે. મળી ગયું. હવે ઉપદેશ આપવાનું છોડી, ક્રાઈસ્ટના પ્રેમકણાના બન્ને પ્રકારના પ્રશ્નોને ગાઢ સંબંધ છે. જીવ, જગત અને ઈશ્વર સંદેશને કાર્યથી ચરિતાર્થ કરવાને ધર્મ માન્ય. પ્રિન્સીપલ તરીકે વિષે આપણી જે માન્યતા હોય તેના ઉપર આપણા આચરણને રાજીનામું આપી, મેડિકલ કોલેજમાં વિદ્યાર્થી થયા. લોકોએ પાગલ આધાર છે. જ્ઞાનના પ્રશ્નોને સ્વાઈર (World-view) કહ્યા. જ્ઞાનની ઉપાસના, પાદરી તરીકે ઉપદેશ, શિક્ષાણ, યુરોપના સંસ્કારી વિશ્વ - દર્શન કહે છેદરેક વ્યકિતને આ બધા સવાલે વિષે આછી