Prabuddha Jivan 1971 Year 32 Ank 17 to 24 and Year 33 Ank 01 to 16

SR No.: 525956
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1971
Total Pages: 312
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 25 MB

Page 139

પSC
તા. ૧૬-૫-૭૧
પ્રબુદ્ધ જીવન
૪૩
તીક્ષણ બદ્ધિમત્તા અને જનસમાજ પ્રત્યેની વિશાળ દષ્ટિને વધારે તે વિચારતા થાય અને પોતે પિતાને મત બાંધતા થાય એ જરૂર છે. એવી ખ્યાલ મને આવ્યું.
છાપ હંમેશા ઉપસતી રહી છે. આ તંદુરસ્ત પ્રણાલિકા ટકાવી રાખવા ૫. સુખલાલજી માંદા હતા ત્યારે પણ તેમને જોવા અને જરૂર
શ્રી પરમાનંદભાઈ પ્રયત્નશીલ રહ્યા. શ્રી રજનીશજી અને જૈન જણાય તે મુંબઈ લઈ જવા માટે પરમાનંદભાઈ આવેલા અને
મુનિની સંસ્થા અને આચાર - વિચાર વગેરેની બાબતમાં જરા મને વાડીલાલ સારાભાઈ હોસ્પિટલમાં મળી ગયા. ત્યાંથી અમે
આશ્ચર્ય થાય એટલા આગ્રહપૂર્વક પ્રબુદ્ધ જીવનમાં વિવેચન થયેલું નીકળ્યાં ત્યારે મારે ગુજરાત કૅલેજના બસ સ્ટેન્ડ પર જવું હતું
એવું મારા ધ્યાનમાં છે, પણ કઈ પણ સારી બાજુ નજરે ચઢે અને તેમને નજીકમાં જ કયાંક જવું હતું તેથી થોડું અત્તર તે તેને પણ ઉલ્લેખ હોય જ એ સ્વસ્થતાનું લક્ષણ હંમેશાં નજરે અમે સાથે ચાલ્યાં. ત્યારે પણ તેમની વાતે અનંદી, ઉત્સાહ-સભર ચઢતું રહ્યું છે. અને બુદ્ધિમત્તાની છાપવાળી હતી. તેમની વાતે અને તેમના ઉત્સાહ
આ અમૂલ્ય સંસ્કારવારસે પાછળ મૂકી જનાર આ માન. પરથી તેમની ઉંમરને ખ્યાલ કોઈને ન આવે.
પ્રેરણા અને આશીર્વાદ સૌને મળતાં રહેશે એ કહેવાની ભાગ્યે જ | ‘પ્રબુદ્ધ જીવન’ તેમનું સન્તાન છે. પ્રબુદ્ધ જીવનની રાહ અમારા
જરૂર હોય. તેમનું જીવનકાર્ય ઉત્તરોત્તર વિકાસ સાધતું રહે એજ ઘરમાં સૌ ઉત્કંઠાપૂર્વક જુએ છે. તેમાંનું લખાણ પ્રેરણાદાયી, બુદ્ધિ
સારામાં સારું તર્પણ હોઈ શકે. પરમાત્મા તેમના આત્માને શાંતિ શાળી, નીડર અને ડંખ વિનાનું હોય છે. ગાંધીજી કે વિનેબાજી કે
અને સૌ સ્વજનને આ આઘાત સહન કરવાની શકિત આપે એવી કાકાસાહેબ કાલેલક્ર કેઈની ય વિચારધારામાં કશું ય અસંગત લાગે અન્ત:કરણપૂર્વકની પ્રાર્થના છે. ફરી ફરી એક વિચાર આવ્યા કરે છે કે સૌ તો પરમાનંદભાઈ પડકાર્યા વિના રહે જ નહીં. પ્રબુદ્ધ જીવનમાં
પિોતપોતાના કામમાં લાગી જશે પણ તેમનાં પત્નીને સૂનું લાગ્યા જ વિસ્તારથી વિવેચન આવ્યું જે હોય. પણ ઉદારતા એટલી કે કોઈ
કરવાનું છે. પરમાત્મા તેમને આ આ આઘાત સહન કરવાની અખૂટ પ્રત્યુત્તર આવ્યો હોય કે કોઈએ બીજી બાજુ સમજાવવાનો પ્રયત્ન
શકિત આપે એટલું આપણે પ્રાર્થી શકીએ. કર્યો હોય તો તે પણ વિસ્તારથી ‘પ્રબુદ્ધ જીવનમાં છાપે. લોકો
એસ્તેર એ. સોમન તે જ સત્યમ્ શિવમ્ અને સુંદરજ્ઞા ઉપાસક પરમાનંદભાઈ * *
પરમાનંદભાઈના મૃત્યુના સમાચાર જ્યારે સાંભળ્યા ત્યારે પરંતુ દિલદિમાગના દરવાજા કદી બંધ રહેતા નહિ! અભિપ્રાય એમની ૭૮ વર્ષની વયની તથા છેલ્લા એકાદ - બે વર્ષના અના- બાંધતાં પહેલાં તે બધું જોતા, બધાનું સાંભળતાં, તેના પર રોગ્યની મને ખબર હતી; આમ છતાં આવા સમાચાર માટે હું તૈયાર સ્વતંત્ર ચિન્તન કરતા, છતાં કયાંય ભૂલ માલૂમ પડે કે ઇ બતાવે નહોતો. પહેલી જ લાગણી એવી થઇ આવી કે જીવનની રાંધ્યા ઢળે ત્યારે તે સુધારતા તેઓ અચકાતા નહિ. તે પહેલાં જ તેઓ ચાલી નીકળ્યા! મિત્રોની જામેલી મહેફીલમાંથી
- જૈનપરંપરા અને વાતાવરણમાં તેઓ વિછર્યા હતા, પરંતુ જાણે એકાએક ઊઠીને ચાલી ગયા! પ્રવૃત્તિના પ્રવાહમાંથી જાણે
સાંપ્રદાયિક સંકુચિતતામાં તેઓ કદી રહ્યા નહોતા. મને એમ પણ અચાનક અપ થઈ ગયા! આ કારણે કોઈ યુવાન કે સમવયસ્ક લાગ્યું છે કે તેઓ પ્રવૃત્તિનાં પ્રારંભે સુધારક હતા, પછી ઉત્તરમિત્રનું મૃત્યુ જે આઘાત જન્માવે તે આઘાત તેઓ સૌને
ત્તર વિચારક થતા ગયા. એમને આ વિકાસ ખરેખર આદર ઉપજાવઆપી ગયા. એમના વૃદ્ધત્વનું કે અનાગ્યનું સ્મરણ પણ ન થયું. ના હતા. એમના જીવનની એક વિશેષતાએ ઘણાનું ધ્યાન ખેંચ
પરમાનંદભાઇ સાથે પરિચય ત્રીસેક વર્ષને તે ખરે, છતાં હશે. તેમાં દુનિયાદારી - રાંસારી જીવ હતા. કુટુંબપ્રેમ અને એમનાં નિકટનાં વર્તુળમાં કે મંડળમાં હું નહોતે. મળવાનું કૌટુંબિક સંબંધનું એમના જીવનમાં ઘણું મૂલ્ય હતું. એ જ ઘણીવાર થતું અને ત્યારે અનેક વિષયો પર મુકત મનથી રીતે તેઓ સામાજિક વ્યકિત હતા. દુનિયા જોવા- જાણવાની અને ચર્ચાઓ પણ થતી. તેઓ કોઈ વાર સવારના પહોરમાં ઘેર જે શુભ ને રદર હોય તે માણવાની વૃતિ પણ પ્રબળ હતી. આમ આવી પહોંચતા અને હળવા મને ગંભીર પ્રશ્નોની ચર્ચાને અમને છતાં તેઓ ખરેખર નિસ્પૃહી હતી. ઘણી તપશ્ચર્યા કે સાધનાને અંતે લાભ મળી જશે. 'પ્રબુદ્ધ જૈન’ અને પછી “પ્રબુદ્ધ જીવન’ ના પ્રાપ્ત થાય એ આ ગુણ જાણે એમના સ્વભાવમાં જ હતે. અમે વાચક અને પ્રશંસક, તેઓ પણ અમારાં લખાણથી અને આ કારણે જાહેર જીવનની વ્યકિત ન હોવા છતાં અને આજીવન વિચારોથી પરિચિત, એટલે ચર્ચાના ઘણા વિષય મળી રહેતા. પ્રથ- લેકસેવકનું બિરૂદ પામ્યા વિના સાચા અર્થમાં તેઓ લેકસેવક મથી તે છેવટ સુધી એમને વિશે મારા મન પર એવી છાપ પડી કે હતા. સત્ય, શિવ અને સુંદરની ઉપાસના એ એમના જીવનની તેઓ સાચા અર્થમાં જિજ્ઞાસુ હતા, એમને જીવનરસ વ્યાપક હતું, સહેજ સાધના. એમની સ્થૂળ પ્રવૃત્તિ કરતાં એમના વિચારનું અને જ્ઞાનનું આવા પરમાનંદભાઇની વિદાયથી એક મુરબ્બી મિત્ર ગુમાવ્યાનું ક્ષેત્ર ઘણું વિશાળ હતું. અગત્યના પ્રશ્નમાં એમને પિતાને સ્વતંત્ર દુ:ખ અમે અનુભવ્યું છે.' અને આગ અભિપ્રાય રહે. એ અભિપ્રાયમાં દઢતા પણ આવતી,
મોહનલાલ મહેતા- પાન — --આગમન--કાર્યાલયમાં ચારને ત્રીસના ટકોરે એ જ છે ઘડી
મિલન હવે થાશે? નમતા બપોરે ને એ જ છે ટકોરા,
થાશે! હવે નયન ઓવારે લીફટ તણા કટ અવાજ સાથે એજ લીફટને ‘કટ’ અવાજ..
નયન ઓવારે અશ્રુની ધારા પણ અટકે ન લીફટ
મિલન સો હદય અમારાં નીકળી , ભરતાં ડગ ઊઘડેલ દ્વારે ઊઘડેલ દ્વારે ' ,
છબી તમારી થતું મિલન એ ક્ષણે ડગ કોઇ? ના ના.
મનડે અંકાશે સસ્મિતે વદને હા, એ જ ઘડી છે .
મેં ભૂલાશે? નયને એવારે
ને એ જ છે ટકોરા, ટકોરા-ઘડીએ
એલ. એમ. મહેતા અને આજ ? છે રુદન તણા.
ગ્રંથપાલ, મ. એ. પુસ્તકાલય