________________
Regd. No. M I. 117
વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૭
બધુ જીવન
પ્રબુદ્ધ જૈનનું નવસંસ્કરણ વર્ષ ૩૯ : અંક ૮
મુંબઈ, ઓગસ્ટ ૧૬, ૧૯૬૮, શુક્રવાર
શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘનું પાક્ષિક મુખપત્ર પરદેશ માટે શિલિંગ ૧૫
છૂટક નકલ ૫૦ પૈસા તંત્રીઃ પરમાનંદ કુંવરજી કાપડિયા
પ્રકીર્ણ નેંધ
મુનિ ચિત્રભાનુને અનેક ધન્યવાદ
અથવા તે લગભગ સર્વસંમતિમાંથી પરિણામે છે, એટલે ગ્રામદાન આ પત્ર છપાઈ રહ્યું છે એ દરમિયાન જાણવા મળે છે કે નિશિત કરવામાં કોઈ પ્રતિકારને અવકાશ જ નથી અને જાત ઉપર તા. ૧૧-૮-૬૮ રવિવારના રોજ સવારના નવ વાગ્યે કસી થિયે- તલક્ષી કોઈ યાતનાને નિમંત્રણ નથી. તેથી ગ્રામદાન પણ સત્યાટરમાં યોજાયેલ મુનિશ્રી ચિત્રભાનુના વ્યાખ્યાન દરમિયાન તેમના
ગ્રહ છે એવા શંકરરાવજીના અભિપ્રાય સાથે હું મળતે થઈ શકતો નથી. પ્રેરક ઉપદેશથી પ્રભાવિત થઈને એકત્ર થયેલા શ્રોતા સમુદાયમાંથી શ્રી જયભિખુ’ની મુંબઈ ખાતે ઉજવાયેલી શાનદાર પષ્ટિપૂર્તિ ગુજરાત રેલ સંકટમાં સપડાયેલા પ્રજાજનોને રાહત પહોંચાડવા જાણીતા સાહિત્યકાર શ્રી બાલાભાઈ વીરચંદ દેસાઈ જે માટે એક લાખ રૂપિયાની રકમને ફાળે નોંધાઈ ચૂકી છે અને સાહિત્યના ક્ષેત્રમાં ‘જ્યભિખું” ના તખલ્લુસથી સુપ્રસિદ્ધ છે તેમની એ ફાળો હજુ ચાલુ છે. આ મુનિવરે બિહારના દુષ્કાળપીડિત લોકોને પષ્ટિપૂતિ ગયા એપ્રિલ માસની ૨૧મી તારીખે કલકત્તા ખાતે વસતા રાહત પહોંચાડવા માટે પણ ચાર લાખનો ફાળો એકઠો કરીને ગુજરાતી સમાજ તરફથી ઉજવવામાં આવી હતી અને તે ષષ્ટિપૂતિને મોકલાવ્યું હતું. આવી ભીડને વખતે આવું પરોપકારનું કાર્ય હાથ લગત મુંબઈ ખાતે કાર્યક્રમ ઑગસ્ટ માસની તા. ૩ અને ધરવા માટે મુનિ શ્રી ચિત્રભાનુને અનેક ધન્યવાદ ઘટે છે. આ ૪ ના રોજ એમ બે દિવસ માટે ગોઠવવામાં આવ્યું હતું. આ મુનિવરનું મુંબઈમાં વસતા અન્ય ધર્માચાર્યો જરૂર અનુકરણ કરશે બેઠવાયેલા કાર્યક્રમ મુજબ ત્રીજી ઑગસ્ટ શનિવારના રોજ સાંજના અને તે તે ધર્માચાર્યોના અનુયાયીઓ પ્રસ્તુત રેલ સંકટને બને તેટલું સમયે શ્રી મહાવીર જૈન વિદ્યાલય તરફથી વિદ્યાલયના જ સભાહળવું કરવા માટે ઉદાર દિલથી દ્રવ્ય આપવા માંડશે એવી આપણે ગૃહમાં તેમના માનમાં એક પરિમિત આકારનું સ્નેહ સંમેલન યોજઆશા રાખીએ !
વામાં આવ્યું હતું. એ જ દિવસે સાંજના સાત વાગ્યે શ્રી ઉપેન્દ્ર સત્યાગ્રહ વિષે વધુ સ્પષ્ટતા
ત્રિવેદી લીખિત અને દિગ્દર્શિત ગુજરાતના મંત્રીઓ વસ્તુપાળ અને થડા દિવસ પહેલા મુંબઈ આવેલા શ્રી શંકરરાવ દેવને મળવાનું તેજપાળના યશસ્વી જીવન પર આધારિત ઐતિહાસિક ત્રિઅંકી અને તેમની સાથે તા. ૧-૮-૬૮ ના પ્રબુદ્ધ જીવનમાં પ્રગટ થયેલ નાટક ‘બાંધવુ માડીજાયા’ એમના માનમાં ભુલાભાઈ ઓડીટોરિયમમાં સત્યાગ્રહ મારી સમજણ મુજબ” એ લેખ સંબંધે ચર્ચા કરવાનું યોજવામાં આવ્યું હતું. આ પ્રસંગે ઈન્ડિયન મર્ચન્ટસ ચેંબરના બનતાં તેમણે એક અગત્યની સ્પષ્ટતા કરી. તેમના કહેવા મુજબ પ્રમુખ શ્રી પ્રતાપભાઈ ભેગીલાલે પ્રમુખસ્થાન શોભાવ્યું ગાંધીજી જે પ્રકારના અહિંસક પ્રતિકારની ક૯૫ના કરતા હતા. હતું. બીજે દિવસે એટલે ચેથી તારીખે સવારે નવ વાગ્યે કસી
HL Passive Resistance Hi Blaa! Passive 20€ થિયેટરમાં પ્રસિદ્ધ વકતા મુનિશ્રી ચંદ્રપ્રભાસાગરજી (મુનિ ચિત્રપણ તેમને બંધબેસતો લાગતો નહોતો. કારણ કે ગાંધીજીની ભાનુ)ની નિશ્રામાં એક જાહેર સંમેલન ભરવામાં આવ્યું હતું. આ કલ્પનાને પ્રતિકાર Passive એટલે કે આડકતરે નહોતે, પણ સંમેલનમાં શ્રોતા સમુદાય ઊભરાઈ ઉઠ હતું. આ પ્રસંગે અન્ય active એટલે કે સીધે, રસક્રિય અને એમ છતાં અહિંસક હોઈને વ્યાખ્યાતાઓ ઉપરાંત મુનિ ચિત્રભાનુએ મિતભાષી પ્રવચન દ્વારા અનકારક નહિ પણ વધારે અસરકારક હતા અને તે માટે : ‘જ્યભિખુ’ની સાહિત્ય ઉપાસનાની સુયોગ્ય રજુઆત કરી હતી. ‘સત્યાગ્રહ’ જ તેમને એક એવો શબ્દ હાથ આવ્યો કે જેમાં ત્યાર બાદ જયભિખુના મિત્રો અને પ્રશંસકો તરફથી મેથ્ય રોડ તેમણે પેલા પ્રતિકારના બધા Implication - સૂચિત ઉપર આવેલા મહેતા ચેંબર્સમાં જ્યભિખ્ખના માનમાં એક ભેજનઅર્થો-વ્યકત કરવાનું સામથર્ય છે એમ તેમને સચેટપણે લાગ્યું. સમારંભ ગોઠવવામાં આવ્યો હતો. આ નિયત કાર્યક્રમ ઉપરાંત મુનિ ધર્મ” શબ્દની માફક ચક્કસ સૂચિતાર્થો ધરાવતા ‘સત્યાગ્રહ’ને મળતો ચિત્રભાનુ પ્રેરિત જુનિયર્સ વાઈન નોલેજ સોસાયટી તરફથી આવતો કોઈ એક અંગ્રેજી શબ્દ કે શબ્દસમાસ છે જ નહિ, અને ઑગસ્ટ માસની છઠ્ઠી તારીખે રાત્રીના ૭-૩૦ વાગ્યે “ચેતના” - તેથી આ બે શબ્દો અંગ્રેજી શબ્દકોષમાં મૂળ રૂપે જ સામેલ કરવામાં
રેસ્ટોરાંમાં શ્રી જ્યભિખુને ભેજન આપવામાં આવ્યું હતું. તેને આવે અને તેને અર્થવિસ્તાર આપવામાં આવે તે જ યોગ્ય છે. પણ પ્રસ્તુત સમારંભના સંદર્ભમાં ઉલ્લેખ કરવો જ જોઈએ. એવો તેમને અભિપ્રાય હતો. શંકરરાવજીની આ રસ્પષ્ટતા સત્યાગ્રહને આ પષ્ઠિપૂતિને લગતા આખો કાર્યક્રમ આ રીતે સફળતાપૂર્વક યથાસ્વરૂપે સમજવામાં જરૂર ઉપકારક બને તેવી છે, અને તે માટે પાર પડયે તેને યશ તેને લગતી સમિતિના ફાળે ગણાય, એમ છતાં, તેમને હું ઋણી છું.
આ અંગે અથાગ પરિશ્રમ લેનાર અને ઉત્સાહ દાખવનાર શ્રી તેમના અભિપ્રાય મુજબ ગ્રામદાન એ પણ એક પ્રકારનો જ્યન્તિલાલ રતનચંદ શાહ અને શ્રી કાન્તિલાલ કોરાને આ સફળતા સત્યાગ્રહ છે, કારણ કે તેમાં સુપ્રતિષ્ઠિત Vested Interes to મુખ્યપણે આભારી છે એમ કહેવું જ જોઈએ. ને–નિહિત હિતોને પડકાર છે. ગ્રામદાન એ જરૂર અતિ મહત્વનું કલકત્તા ખાતે યોજાયેલ પષ્ઠિપૂર્તિ સમારંભ દરમિયાન શ્રી જયેલોકકલ્યાણકારી સ્થિતિ પરિવર્તન છે, પણ ગ્રામદાન સાર્વસંમતિ ભિખુને રૂા. ૨૫,૦૦૦ ની થેલી અર્પણ કરવામાં આવી હતી.
એ કહેવું ન માર વરસાવી હતી