________________
પ્રબુદ્ધ જીવન
તા. ૧-૩-૬૭
પ્રકીર્ણ નોંધ ચૂંટણી આવી અને ગઈ!
જાહેરસભા વિખેરાતાં નજીકમાં આવેલી ચાર પાંચ મદ્રાસી ટેલેની આખરે સામાન્ય ચૂંટણી આવી અને ગઈ. પંદર દિવસ શિવસેનાને હાથે થયેલી ભાંગફેડ અને બીજો અત્યાચાર નરીમાન પહેલાં ૨૦:૫ણું મન ચૂંટણીના વાતાવરણથી ઘેરાયેલું હતું. આજે પેઈન્ટની બાજુમાં બંધાયેલાં દક્ષિણ ભારતથી આવેલા મજૂરના ચૂંટણી પતી ગઈ છે. લગભગ બધાં પરિણામ જાહેર થઈ ચૂકયાં ઝુંપડાં શિવસેનાના સભ્યોના હાથે બાળી નાખવામાં આવ્યાં–આ બે છે. આ પરિણામેની અકલ્પી અને ચોંકાવી મૂકે એવી વિચિત્રતાએ અત્યાચારોએ શિવસેનાના ઘાતકી, માનવતાવિહોણા અને રાષ્ટ્રદ્રોહી આજે આપણા ચિત્તને ઘેરી લીધાં છે અને ભારતની નવી રાજ્યરચના સ્વરૂપને પૂરે પરિચય આપે છે. તાજેતરમાં સામાન્ય ચૂંટણીના કેવી થશે અને ભારતનું સમવાયતંત્ર કેવી રીતે ટકી રહેશે તે વિશે દિવસે–તા. ૨૧મી ફેબ્રુઆરીના રોજ–વેંબુર નજીક આવેલા એકસપ્રેસ સૌ કોઈ અસાધારણ ચિન્તા અનુભવી રહેલ છે. હજુ આખી પરિ- હાઈવેની બાજુએ વસતા બિન–મહારાષ્ટ્રી મજુરનાં ૭૦થી ૮૦ ઝુંપસ્થિતિનું વાસ્તવિક ચિત્ર આપણી આંખ સામે રજુ થયું નથી. ડાંઓ લેકવાર્તા મુજબ શિવસેનાના સભ્યોએ બાળી નાંખ્યાં અને આખું ચિત્ર રજૂ થાય અને તેને બધી બાજુથી નિહાળી સમજી શકાય ૩૦ ૦ માણસોને ઘરબાર વિનાનાં રઝળતા કરી મૂક્યાં અને એ પહેલાં એવી માનસિક સ્વસ્થતા આપણે પ્રાપ્ત કરીએ ત્યાં સુધી ચૂંટણીનાં તેફાની લેકેએ ચલાવેલી લાઠીએાના પરિણામે ૨૦ માણસે ઘાયલ થયો. પરિણામેની સર્વગ્રાહી સમીક્ષા શકય નથી. આ માટે આપણે આના કારણરૂપે એમ જાણવા મળે છે કે ત્યાં વસતા મજુરે કેરળ આવતા અંક સુધી રાહ જોઈએ.
બાજુના હોઈને મેનનતરફી હતા અને આવા તેમના વલણ માટે આમ છતાં આ પરિણામમાંથી નિષ્પન્ન થયેલી બે ઘટનાઓને ૨ અત્યાચાર નિપજવા પહેલાં તેમને ખૂબ ધાકધમકી આપવામાં ઉલ્લેખ અનિવાર્ય લાગે છે. એક તે મુંબઈના તાજ વિનાના રાજ આવી હતી. જેવા લેખાતા શ્રી એસ. કે. પાટીલને શ્રી જયોર્જ ફરનાન્ડીઝના આ સંસ્થા કાયદા અને વ્યવસ્થાને વરેલી કોઈ પણ સરકાર હાથે મળે અસાધારણ પરાજય. આ એક ભારે ગૂંકાવનારી, કદિ ની હ_મતમાં એક ઘડી પણ ટકી ન જ શકે, તેમ છતાં આ સંસ્થા પણ નહિ ઘેલી અને મુંબઈના ભાવિ ઉપર ભારે દૂરગામી પરિ- વિષે મહારાષ્ટ્ર સરકારે પોતાની નીતિ પૂરી સ્પષ્ટતાથી જાહેર કરી નથી. ણામે નિપજાવનારી ઘટના બની છે. મુંબઈના ઘડતરમાં અને ભાર- અને આ આખી પ્રવૃતિ પાછળ અમુક જવાબદાર સત્તાધીશોને તના રાજકારણમાં એસ. કે. પાટીલને ઘણા મહત્ત્વનો ફાળો છે. હાથ છે એવી વાતો પણ ચાલે છે. મહારાષ્ટ્ર સરકારે આ બાબત મુંબઈમાં વસ્તી પચરંગી છે. પ્રજાના સ્વાથ્ય અને સહીસલામતીને અંગે પોતાની નીતિ સત્વર જાહેર કરવી જોઈએ અને આવી પ્રવૃત્તિને શ્રી પાટીલની રાજકારણી પ્રતિષ્ઠા સાથે મહત્તવને સંબંધ છે. એ દાબી દેવા માટે કડક હાથે કામ લેવું જોઈએ. પ્રતિષ્ઠાને આવો ધક્કો લાગતાં મુંબઈના સુગ્રથિત પ્રજાજીવનને મુંબઈ અનેક પ્રદેશમાંથી આવી વસેલા નાગરિકોની એક પણ ભારે ધક્કો લાગવા સંભવ છે. તેમનું સ્થાન શ્રી જ્યોર્જ ફર- મહાન નગરી છે; “મહારાષ્ટ્રીઓ માટે મહારાષ્ટ્ર” આવા વાદ કે વિચારને નાન્ડીઝને મળતાં અને આજ સુધીની તેમની ભાંગડિયા કાર્યવાહીને મુંબઈના જાહેર જીવનમાં કોઈ પણ સ્થાન હોવું ન ઘટે. પ્રસ્તુત ખ્યાલ કરતાં મુંબઈનું-મુંબઈમાં વસતા આપણા સર્વનું-ભાવી શિવસેના'નું આન્દોલન ભારે ઝેરી અને દૂરગામી પરિણામોને વિચાર ભારે ખત્રામાં પડયું છે–આવી ભીતી આપણા ચિત્તને સ્પર્શી જાય છે. કરતાં ભારે ભયંકર છે. ‘મહારાષ્ટ્રીઓ માટે મહારાષ્ટ્ર અને મુંબઈ’ એ નારે શ્રી એસ. કે. પાટીલ પ્રત્યે આ ચૂંટણીવિષયક દુર્ઘટનાના સંદર્ભમાં તેને સૂચિત અર્થ સમજવામાં અસમર્થ એવા ભેળા લોકોને ભારે અનેક દિલે સહાનુભૂતિ અનુભવે છે અને આ પરાજય અને વિભ્રમમાં નાંખનારો છે. સમાજ-શરીરમાં ઊભું થઈ રહેલ આ. તે અંગે ઊભી થયેલી પરિસ્થિતિ અ૯પકાલીન નીવડે એમ પ્રાર્થે છે. એક પ્રકારનું કેન્સર છે. આજે તેઓ પ્રગટપણે મુંબઈમાં વસતા
"બીજી ઘટના શ્રી શાન્તિલાલ શાહને લેક્સભાની ઉમેદવારીમાં મદ્રાસીઓને-દક્ષિણ ભારતવાસી પ્રજાજનોને–પતાના શિકાર માટેઅનેક પ્રતિકૂળતા સામે મળેલી કષ્ટસાધ્ય સફળતા. તેઓ મુંબઈના આગળ ધરી રહ્યા છે, આ એક પ્રકારની અક્ષમ્ય ધૃષ્ટતા છે. પણ પ્રધાનમંડળમાં રહીને વર્ષો સુધી પ્રજાજનેની સેવા બજાવી રહ્યા હતા. કોઈ એમ ન માને કે આ શિવસેનાની નજરમાં માત્ર મદ્રાસીઓ જ
જ્યોર્જ ફરનાQઝના “ઘેરા ડા’ની ઘટના સામે રાજ્ય સરકારે મુંબ- ખેંચે છે. તેમણે પેલા મહારાષ્ટ્રમાં જેમને સમાવેશ ન થાય તે સર્વ ઈના નાગરિકોને જરૂરી રક્ષણ આપવાની બાબતમાં એકદમ ઢીલી -બિન-મહારાષ્ટ્રી સામે પણ તેમની એટલી જ વક્રદષ્ટિ છે. માત્ર નીતિ દાખવી તેના વિરોધરૂપે રાજીનામું આપીને પ્રધાનપદની પ્રારંભના ભૂહ તરીકે તેઓ મદ્રાસી મજૂરોને આગળ ધરે છે અને જવાબદારીથી છ મહિના પહેલાં તેઓ છૂટા થયા હતા. તેમની તેમના જાનમાલને જોખમાવવાની પ્રવૃત્તિઓ હાથ ધરે છે. આ સામે દેશનિષ્ઠા, પ્રમાણિકતા અને કાર્યકુશળતા અંગે બેમત છે જ નહિ. રાજ- ઊભા થઈ રહેલા ભયસ્થાનને આપણે તેના પૂરા અર્થમાં સમજીએ કારણ અને વહીવટને તેઓ બહોળો અનુભવ ધરાવે છે. લેકસભામાં અને તેને સામનો કરવા આપણે કટિબદ્ધ થઈએ. ચૂંટાવાથી તેઓ પોતાના અનુભવને દેશને સારે લાભ આપી શકશે. સચ્ચરિત્ર અને પુરૂષાર્થના પ્રતીક સમા આમ હોવાથી તેમને મળેલી સફળતા બદલ આપણે તેમને અત્તરના
સ્વર્ગસ્થ ડે. કેશવલાલ મલુકચંદ પરીખ-એક સ્મરણ નોંધ અભિનન્દન આપીએ અને એક યા બીજા સ્થાન ઉપર રહીને તેઓ
- ડે. કેશવલાલ મલુકચંદ પરીખનું મુંબઈ ખાતે થોડા સમયની દેશની સેવા બજાવતા રહે એ શુભેરછા સાથે તેમને આપણે દીદ
માંદગીના પરિણામે ફેબ્રુઆરી માસની ૧૭મી તારીખે ૮૦ વર્ષની આયુષ્ય અને સુદઢ આરોગ્ય પ્રાર્થીએ !
ઉમ્મરે મુંબઈ ખાતે અવસાન થયું. આના પરિણામે આપણા સમાજને વળી પાછો શિવસેનાને કરપીણ અત્યાચાર
જેમણે સાધારણ સ્થિતિમાંથી પોતાના જીવનને પ્રારંભ કર્યો હતે. મુંબઈમાં વસતા મહારાષ્ટ્રી અને બિન-મહારાષ્ટ્રીઓ વચ્ચે અને પુરુષાર્થ વડે જીવનને વિકાર કરીને અસામાન્ય વ્યકિતત્વને ભેદભાવ ઊભા કરતી અને “મહારાષ્ટ્ર અને તેમાં આવેલું મુંબઈ મહા- પ્રાપ્ત કર્યું હતું એવી એક ચારિત્રયસંપન્ન, સેવાભાવી અને ગાંધીરાષ્ટ્રીએ માટે” આવું આસુરી અ.ન્દોલન ચલાવી રહેલ શિવસેનાને જીની વિચારધારાને વરેલા સજજનની ખોટ પડી. પરિચય આપવાની જરૂર નથી. છેલ્લા છ આઠ મહિનામાં તેના કાર
તેમને જન્મ ગુજરાતમાં આવેલા મહુધા ખાતે ઈ. સ. કરેના હાથે થયેલા બે અત્યાચાર– એક તે શિવાજીપાર્કમાં મળેલી ૧૮૮૬ની સાલમાં થયો હતો. ૧૯૧૦ની સાલમાં એલ. એમ. એન્ડ