________________
તા. ૧૬-૧૨-૬૭
,
પ્રબુદ્ધ જીવન
૧૬૯
,
,
સામ્યવાદી પક્ષનું વધતું જતું પ્રભુત્વ કેવું મોટું ભયસ્થાન છે?
(પશ્ચિમ બંગાળ સરકારનાં મુખ્યમંત્રી શ્રી અજય મુખરજી આમ છતાં છ સાત માસમાં જ જણાયું કે એ તમામ આશાઓ ગયા ઑકટોબરની બીજી તારીખે રાજીનામું આપવાના હતા અને ઠગારી છે. આ શંભૂ મેળે એક સાથે કામ કરી શકે એમ નથી એ પશ્ચિમ બંગાળની વિધાનસભાના કેંગ્રેસી સભ્યોના ટેકા દ્વારા નવી સ્પષ્ટ થઈ ચૂક્યું. સરકાર રચવાનો મનસુબો સેવતા હતા અને એ રાજીનામું આપતી આ માટે ડાબેરી સામ્યવાદી પક્ષ અને એમના ગાઠિયા – વખતે તેમના સાથી સામ્યવાદી પ્રધાનની કાર્યવાહીથી પોતે કેવા પક્ષે જ જવાબદાર અને દોષપાત્ર છે. આ પક્ષોના પ્રચારમાંથી ત્રાસી ગયા હતા તેનું નિરૂપણ એક નિવેદન દ્વારા તેઓ કરવાના અને પ્રવૃત્તિઓમાંથી એવો ધ્વનિ ઊઠતો હતો કે તેમને સંસદીય હતા. આ નિવેદન મૂળ બંગાળીમાં હતું અને તે તેમણે માજી કેંગ્રેસી. લોકશાહીમાં શ્રદ્ધા નથી. તેમને મુખ્ય હેતુ તે પ્રધાનપદ અને મુખ્ય પ્રધાન શ્રી પી. સી. સેનને સુપ્રત કર્યું હતું અને તેને કેંગ્રેસ વિધાનસભ્ય તરીકેનું પદ મેળવી એમના પક્ષને વધુ બળવાન બનાસમિતિના વર્તમાન પ્રમુખ શ્રી પ્રતાપચંદ્ર ચંદરે અંગ્રેજીમાં ભાષા- વવાનું હતું. આ એમની લાલસા એટલી હદ સુધી પહોંચી હતી તર કર્યું હતું. પણ પછી બન્યું એમ કે એ દિવસોમાં નંદાજીએ કે બીજા પક્ષના કાર્યકરો અને ટેકેદારો પર હુમલો કરતા કે ગરીબોનાં જાહેરાત કરેલી પ્રાન્તિક કેંગ્રેસની એડહોક સમિતિને કેંગ્રેસ ઘર બાળતાં એમના કાર્યકરોને રોકવા જેટલી પણ માણસાઈ તેમણે પ્રમુખ કામરાજે અતુલ્લ ઘેષને બંગાળા કેંગ્રેસનાં સત્તાસ્થાન પરથી ' બતાવી નહિ, ઉપદભ્રષ્ટ થતા બચાવવા ખાતર નામંજુર કરી અને પ્રાન્તિક કેંગ્રેસ - સંસદીય લોકશાહીને મૂળભૂત સિદ્ધાંત એ છે કે કોઈ પણ સમિતિની નિમણુંકને ઢીલમાં નાંખીને પરિસ્થિને પલટી નાંખી અને
નિર્ણયની સમગ્ર જવાબદારી આખી કેબીનેટની રહે છે. કેબીનેટને
કોઈ પ્રધાન એ નિર્ણય સાથે નાસંમત હોય તે પણ એ નિર્ણય માટે અજય મુકરજીએ રાજીનામું આપવાનો વિચાર બદલી નાંખ્યો અને પરિ
એ પણ એટલો જ જવાબદાર છે. પણ કેબીનેટે સર્વાનણામે એ નિવેદન પ્રગટ થતું રહી ગયું. ત્યાર બાદ પશ્ચિમ બંગાળમાં મતે લીધેલા નિર્ણયની જવાબદારીમાંથી છટકી જવામાં ડાબેરી જે રાજકીય કટોકટી સર્જાઈ તેની વિગતો સૌ કોઈ જાણે છે. પાછ- સામ્યવાદીઓ જરાય ખચકાટ કે શરમ અનુભવતા નહોતા. આ ળથી શ્રી અજય મુખરજીએ કરવા ધારેલ એ નિવેદન ડિસેમ્બર માસની
નિર્ણયથી પ્રજાને અસંતોષ થતો જણાય તો તે, ડાબેરી સામ્ય
વાદી પ્રધાનએ ટેકો આપ્યો હોય તે તેની પણ પરવા કર્યા વિના, ચેથી તારીખે આજની પશ્ચિમ બંગાળ સરકાર તરફથી પ્રગટ કરવામાં
જવાબદારીમાંથી છટકી જવા પ્રયાસ કરતાં. આવેલ છે અને તેને `જનશકિત” માં પ્રગટ થયેલ ગુજરાતી અનુ
' દાખલા તરીકે અન્નનીતિ. એ અંગેની નીતિને કેબીનેટે વાદ નીચે આપવામાં આવે છે. તે દિવસના છાપાંઓમાં પ્રગટ
સર્વાનુમતે નિર્ણય લીધેલ, પણ સભા, સરઘસ અને વિરોધી થયેલ નિવેદન અનેક ભાઈ–બહેને એ વાંચેલ હશે, દૈનિક પત્રમાં
લખાણો દ્વારા ડાબેરી સામ્યવાદી પક્ષના સામાન્ય કાર્યકરથી માંડીને પક્ષની પ્રગટ થયેલાં આવાં નિવેદને હાથ ઉપરથી સરકી જાય છે, જ્યારે
રાજ્ય સમિતિના મહામંત્રી સુધીના તમામ અન્નપરિસ્થિતિને દેયને સામ્યવાદી પક્ષનું વધતું જતું પ્રભુત્વ આપણા દેશ માટે કેટલા
આખે ટોપલે અન્નપ્રધાન ડે. ઘોષને તથા મુખ્ય પ્રધાન શ્રી અજયમોટા ભયસ્થાન રૂપ છે તેને ખ્યાલ આપનું અતિ મહત્ત્વભર્યું
મુખરજીને માથે ઓઢાડવાને નિંઘ પ્રયાસ કરી રહ્યા હતા અને એમ કરી આ નિવેદન પાક્ષિક કે માસિક પત્રમાં પ્રગટ થતાં વધારે જળ
પ્રજાની ચાહના મેળવવા તેમના મિત્ર હોવાને ઢીંગ આચરતા હતા. આ વાઈ રહે છે અને સહજ-સુલભ બને છે એમ સમજીને એ નિવેદન
બધી જ હીલચાલ યોજનાપૂર્વક અને ખૂબ વિચારણાપૂર્વક ચાલતી હતી. અહીં પ્રગટ કરવું ઉચિત અને આવશ્યક ધાર્યું છે. તંત્રી.)
રાજ્યના અલગ અલગ વિસ્તારોમાં ભય અને ત્રાસનું સામ્રાજ્ય ફૅરવર્ડ બ્લેક, પ્રજાસમાજવાદી, સંયુકત સમાજવાદી અને ફેલાવવા ગણસમિતિને નામે હસ્તક્ષેપ કરવામાં, હુમલા લોકસેવક સંઘના ઘણાખરા નેતાઓ અને મોટા ભાગના કાર્યકરો કરવામાં કે ધાડ પાડવામાં આવતી. આ પક્ષની તમામ સમાજલાંબા સમય સુધી કેંગ્રેસમાં હતા, પણ સમય જતાં જુદાં જુદાં તારી પ્રવૃત્તિઓ વિના રોકટોક ચાલી શકે એ માટે પોલીસને નિકિય કારણસર તેમણે કેંગ્રેસ છોડી બંગલા કેંગ્રેસના નેતાઓ અને એના બનાવવાની અને વહીવટીતંત્રને ખારવી નાખવાની યોજનાઓનું બહુમતી સભ્ય આજથી ત્રણ વર્ષ પહેલાં તો કેંગ્રેસમાં જ હતા, પણ ચેકસાઈપૂર્વક આયોજન કર તું. પશ્ચિમ બંગાળના અગ્રણી કેંગ્રેસી નેતાઓની લાંચિયા, આપખૂદીભર્યા
બળના અને ધાકધમકીના ઉપયોગ દ્વારા તેમ જ ઘેરાવ અને અને અસામાજિક વર્તણુંકથી ત્રાસી આખરે તેમણે કેંગ્રેસમાંથી
એવી બીજી ઘાતકી પ્રવૃત્તિઓ દ્વારા આ પક્ષોએ પશ્ચિમ બંગાળના રાજીનામાં આપ્યાં. ગુરખા લીગ પક્ષ પણ કેંગ્રેસની વિરુદ્ધમાં છે. ઔદ્યોગિક ક્ષેત્ર માટે ભયંકર આપત્તિ સર્જી હતી. સરકાર કારઆ તમામ પક્ષે, ડાબેરી અને જમણેરી સામ્યવાદીઓ, રીપ
ખાનાના વિકાસ દ્વારા વધુ રોજગારી તકો ઊભી કરવા માંગતી બ્લીકન સેશ્યાલીસ્ટ પક્ષ, સેશ્યાલીસ્ટ યુનિટી સેન્ટર, વર્કસ પાર્ટી, હતી, પણ આ પક્ષની વિદ્રોહી પ્રવૃત્તિઓને કારણે ૬૦ થી ૭૦ બિલ્બવીક પક્ષ, માકર્સવાદી ર્ફોરવર્ડ બ્લેક અને બીજા કેટલા- હજાર કામદારો બેરોજગાર બને એવી ધાસ્તી ઊભી થઈ હતી. ઘણા કોએ છેલ્લી ચૂંટણી વેળા જોડાણ કર્યું, પણ તેમને નિષ્ફળતા મળતાં ઉદ્યોગે પડતીને આરે આવી ઉભા હતા અને નાના અને મધ્યમ ઉદ્યોગે તેઓ આપસઆપસમાં ઝગડયા.
તો મરણતોલ હાલતમાં આવી પડયા. આમાં મધ્યમ વર્ગના બંગાળી . પણ જ્યારે ચૂંટણીનું પરિણામ બહાર પડ્યું ત્યારે જણાયું વ્યાપારીઓએ તે ઘરેણાંગાંઠાં ગીરવી મૂકી કે વેચીસાટીને ઉભા કે પશ્ચિમ બંગાળના ડાબેરી પક્ષોએ જોડાઈ સરકાર સ્થાપવી જોઈએ કરેલા ઉદ્યોગો હતા. તેમના ઉદ્યોગો તો સર્વનાશને પંથે છે. એ પ્રજાએ મતદાન વડે સ્પષ્ટ ચુકાદો આપ્યો છે. આ ચુકાદાને કેટલાક ડાબેરીઓએ તો એટલે સુધીની જાહેરાત કરેલી કે શિરેમાન્ય લેખી ૧૪ પક્ષોએ ભેગા મળી સંયુકત મરચા સરકાર લણણીની મોસમમાં અમે જ ડાંગરની ઉજાણી કરી આપસઆપસમાં રચી. આ પક્ષમાં કેટલાક પક્ષેની રાજદ્વારી નીતિરીતિ અને વિચાર- વહેંચી લઈશું.. . સરણી ગાઢ રીતે મળતી આવતી હતી, જ્યારે કેટલાક પક્ષે છે , બીજાની મિલકત પડાવી લેવાની જાહેરાત કરતાં તેમને કોઈ એનાથી તદ્દન વિરુદ્ધની વિચારસરણી ધરાવતા હતા. પણ આ પક્ષે શેહ કે. શરમ નડી નહોતી. તેમને આ માટે કોઈ શરમ પણ ન ભેગા મળી, પાંચ વર્ષ સુધી ૧૮ મુદ્દાની ભૂમિકાને વફાદાર રહી લાગી. ઉલટું, લુટફાટમાં તેઓ ગૌરવ માનતા હતા. આ લૂંટફાટ પ્રજાની સેવા કરશે એવી આશાએ સંયુકત મરચાની રચના થઈ. એક રાજદ્વારી બાબત છે એમ તેઓ માનતા.