________________
વ ૧૭૮
પ્રબુદ્ધ જીવન
તા. ૧-૧-૧૦
ટહેલને મક્કમ જવાબ વાળ્યો. ચીની ધસારા સામે ભારતની સરહદોનું –તા. ૨૦-૧૨-૬૫- શ્રી. શ્રમણ સંઘના ઉપક્રમે શ્રી પ્રેમસૂરીશ્વરજી રક્ષણ કરી રહેલા જવાનોને મદદ કરવા બે જ દિવસમાં અમેરિકી પન્યાસ, શ્રી મંગળવિજયજી પન્યાસ, શ્રી સુબોધસાગરજી પન્યાસ, હવાઈ દળના વિરાટકાય સી-૧૩૦ માલવાહક વિમાને ભારતીય શ્રી ભદ્રકવિજ્યજી, શ્રી સુરેન્દ્રવિજ્યજી મહારાજ વગેરે લગભગ હવાઈ મથકોએ મશિનગને, રાયફલે, પર્વતીય તપ, રેડિયો, દારૂ- . બધા જ ઉપાશ્રયના મુનિવરોની એક સભા મળી હતી. આ સભામાં ગાળે અને અન્ય લશ્કરી સામગ્રી ઢગલાબંધ ઠાલવી રહ્યાં.
ધર્મચર્ચા થયા બાદ ઉપર્યુકત ધર્માદેશ અપાયો છે.” પણ, તમે કદાચ પૂછશે, પાકિસ્તાન સાથેના અમેરિકાના
આ કહેવાતા ધર્માદેિશ અમદાવાદ ખાતે હાલ વિચરતા 2. લશ્કરી સંબંધનું શું?
મૂ. સંપ્રદાયના અમુક ધર્માચાર્યો તરફથી આપવામાં આવ્યો છે, ૧૯૫૪ની શરૂઆતમાં અમેરિકાએ દક્ષિણ એશિયા અને આ ધર્માદેશ તેમને અને માત્ર તેમના અનુગામીઓને બંધનકર્તા પશ્ચિમ એશિયાના રક્ષણ માટે પાકિસ્તાન અને ભારત બન્નેને લશ્કરી હોઈ શકે. પણ આ ધર્માદેશ જાણે કે આખા જૈનસમાજને બંધનસામગ્રી અને સહાય આપવાની તૈયારી બતાવી. દક્ષિણ અને પશ્ચિમ કર્તા હોવાનું મનાવવું અને પ્રસ્તુત પ્રશ્નને લગતી ચર્ચાને એશિયા એ વખતે સામ્યવાદી સૈન્યાની વધુ ને વધુ ભારે રાજકીય આ ધર્માદેશના કારણે હવે અંત આવી ગયો છે એમ કહેવું કે મનાદબાણ હેઠળ હતાં.
વવું એનાથી વધારે મોટું બીજા કેઈ અસત્ય હોઈ ન શકે. પાકિસ્તાને આ ઑફર સ્વીકારી પણ ભારતે એવી આશાથી
- બીજા, આજને પ્રશ્ન જૈન મંદિરમાં એકઠું કરવામાં આવેલ એને અસ્વીકાર કર્યો કે તમારી સરકાર ચીનની આક્રમણખેરીને હળવી
સુવર્ણને કોઈ પણ અન્ય - ધાર્મિક કે સામાજિક કાર્યોમાં ઉપયોગ પાડવાનો પ્રયાસ કરીને શાંતિનું વધુ અસરકારક પરિબળ બની શકશે.
કરવાને લગતે છે જ નહિ, પણ આ સુવર્ણને ભારત સરકારે કાઢેલા . આ હેતુ ઉમદા હતો એના ના નથી.
સુવર્ણ બૉન્ડમાં રોકી શકાય કે નહિ તેને લગત છે. આ સુવર્ણ અલઅમે પાસ્તિાનને આપેલી અમેરિકી શસ્ત્રસામગ્રી તમારી સામે વપરાઈ ત્યારે સ્વાભાવિક રીતે વિરોધ પ્રગટ. આ સંગમાં
બત્ત દેવદ્રવ્ય છે, પણ જેમ દેવદ્રવ્યના નામે ઓળખાતી મુડી અને અમને લાગ્યું કે યુદ્ધવિરામ માટે અમે જે સૌથી વધુ અસરકારક
મિલ્કતનું રોકાણ મકાનમાં અને સરકારી સીક્યોરિટીઝમાં કરવામાં ફાળો આપી શકીએ તે તે બન્ને દેશોને લશ્કરી સહાય આપવાનું
આવે છે તેમ આ સુવર્ણ બૉન્ડ પણ એક પ્રકારની સરકારી સીકયોબંધ કરવું તે છે. આ પગલું તરત જ લેવાયું.
રિટી છે અને તેથી આ સેનુ સુવર્ણ બૉન્ડમાં રોકવા સામે દેવદ્રવ્યના ઓગસ્ટ મહિનાથી અમે સલામતી સમિતિની અંદર, જગતની
ઉપયોગ અંગે સ્થિતિચુસ્ત વિચારણા ધરાવતા ધર્માચાર્યો કે વે. મૂ. એક પંચમાંશ જેટલી વસ્તી ધરાવતા તમારા બે દેશો વચ્ચે ઝઘડો
સમુદાયના આગેવાનોને કોઈ પણ પ્રકારને વાંધા કે વિરોધ હોઈ
ન શકે. આ દીવા જેવું સ્પષ્ટ છે. શમાવવા ધીરજથી પ્રયત્ન કર્યો છે. અમે કોઈ ચોક્કસ યોજના રજ
ઉપર જણાવેલ ધર્માદશ બહાર પાડયા બાદ પ્રસ્તુત પ્રશ્નને કરી નથી, પણ અમારી એવી ઊંડી માન્યતા છે કે સારા સંબંધ માટેને કોઈક પાય શોધી જ કાઢવો જોઈએ. અમે એમ પણ માનીએ
લગતી બધી ચર્ચાને અંત આવી ગયું છે એમ કહેવું કે માનવું છીએ કે શાંતિ અંતે તે આ બે દેશોએ જાતે જ સિદ્ધ કરવાની રહેશે;
એ કેવળ ભ્રમણા છે. ઉલટું આ ધર્માદેશે પ્રસ્તુત ચર્ચાને ગમે તે શુભ આશય ધરાવતી પણ બહારની કોઈ સત્તા એ શાંતિ નવો વેગ આપે છે. અને આજના સામયિકોમાં તેને લગતાં નવાં લાદી શકશે નહિ.
નવાં ચર્ચાપત્રો પ્રગટ થઈ રહ્યાં છે. તાજેતરમાં તા. ૨૮મી ડીસેમ્બરના અમેરિકાની વતી બોલતાં હું કહું કે આ બધાં વર્ષો દરમિયાન
રોજ જૈન-જૈનેતર સમાજમાં ખૂબ જાણીતા પુરાતત્વસંશોધનવંતા ભારતે રશિયા અને અમેરિકા વચ્ચેના ભંગાણને સાંધવા જેવો સહૃદય પ્રયત્ન કર્યો છે તે જ સહૃદય પ્રયત્ન પાકિસ્તાન અને ભારત વચ્ચેના
મુનિ પુણ્યવિજયજી તરફથી અમદાવાદથી બહાર પાડવામાં આવેલા મતભેદો નિવારવા અમે કરવા ઈચ્છીએ છીએ.
તેમના નિવેદનમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે “મને જૈન ધર્મના 1 કરોડે અમેરિકન, અને મને ખાતરી છે કે કરોડો રશિયન અપસ્વ૯૫ અધ્યયનને અંગે એમ લાગે છે કે રાજ્ય અને પ્રજાને પણ, તમારા આ સેતુ-નિર્માણના કાર્ય પ્રત્યે શુભેચ્છા દર્શાવે છે. સંકટના સમયમાં સદાય પરસ્પર પૂરો સહકાર હોવો જોઈએ. આ જ મને એવી જ શ્રદ્ધા. છે કે કરોડો ભારતવાસીઓ આ ઉપખંડમાં આશયથી જૈન ધર્મકથાઓમાં ધાર્મિક પુરુષેએ પડોશીધર્મ, કુળધર્મ, વધુ સારા પાડોશી-સંબંધે પ્રગટાવવાના અમારા પ્રયત્નો સફળ થાય જ્ઞાતિધર્મ, સંઘધ, નગરધર્મ, દેશધર્મ રાજયધર્મ આદિ એવી આશા રાખે છે.
ક્રમશ:
ધર્મો પ્રસંગે પ્રરાંગે આચરેલા જોવામાં આવે છે. જૈનાચાર્યોએ - મૂળ અંગ્રેજી : શ્રી ચેસ્ટર બેલ્સ
પણ પ્રસંગે પ્રસંગે આવા ધર્મોમાં સાથ આપ્યો છે. એટલે શેઠ આણં- આ તે ઘર્મા દેશ કે વિચારવહિન હતો? દજી કલ્યાણજીની પેઢીએ સુવર્ણ બંન્ડ ખરીદ્યા છે એ દેશકાલ
નીચે મુજબના એક વિચિત્રસમાચાર મુંબઈના તા. ૨૩-૧૨-૬૫ ચિત અને પ્રજાધર્મ તેમ જ રાષ્ટ્રધર્મને છાજતી વસ્તુ છે. આથી જૈન ના દૈનિકમાં વાંચવામાં આવ્યા છે.
ધર્મને, જૈન શાસ્ત્રોને કે જિનાજ્ઞાને ક્ષતિ પહોંચે છે એમ જરા પણ “દેવસ્થાની મિલકતો સુવર્ણ બૉન્ડમાં રેકવા અંગે ચાલી નથી. ઉલટું રાજય, આમપ્રજા અને ધર્મસંપ્રદાયમાં આથી પરસ્પર રહેલી ઝુંબેશમાં જૈન દેવસ્થાની મિલકતો રોકવી કે નહિ તે અંગે અમીદષ્ટિ વધે છે, અને પરિણામે વ્યવસ્થિત ધર્મમાં એકબીજાના જેને સમાજમાં ચાલતી ચર્ચાને અંત આવી ગયો છે. આ અંગે જૈન સહકારથી અભિવૃદ્ધિ થાય છે એમ મને લાગે છે.” ધર્માચાર્યો અને મુનિવરેએ એ ધર્માદેશ આપ્યો હોવાનું જાણવા | મુનિશ્રી પુણ્યવિજયજી જેવા પ્રતિષ્ઠિત અને વિદ્વાન મુનિમળે છે કે જેને શાસ્ત્રની મર્યાદા અનુસાર દેવદ્રવ્યને ઉપયોગ વરનું આ અધિકૃત નિવેદન ઉપર જણાવેલ જૈનાચાર્યો તરફથી બહાર. ધાર્મિક સિવાયના કોઈ પણ કાર્યમાં થાય એ કોઈને પણ હિતાવહ પાડવામાં આવેલ કહેવાતા ધર્માદેશને અથવા તે સમજણ અને વિવેકનથી. માટે ધાર્મિક સંસ્થાઓના વહીવટદારોએ શ્રી જૈન શાસનની વિહોણા ફતવાને પૂરતે જવાબ આપે છે અને તેથી એ સમજણ મર્યાદાને જ અનુસરવું ઉચિત છે.”
વિનાના ધર્માદેશની વધારે આલેચના કરવાની જરૂર નથી. “આ પ્રશ્ન ઘણા વખતથી ચોળાતે હોવાથી ગયા સોમવારે
પરમાનંદ.
માલિક: શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સઘઃ મુદ્રક પ્રકાશક: શ્રી પરમાનંદ કુંવરજી કાપડિયા, પ્રકાશન સ્થળ: ૪૫-૪૭, ધનજી સ્ટ્રીટ. મુંબઈ–8.
મુદ્રણસ્થાનઃ ધી સ્ટેટ્સ પીપલ પ્રેસ, કોટ, મુંબઈ